UPI ટ્રાન્ઝેક્શન પર સરકારની નજર, ઉપયોગ કરતા હોવ તો આ મોટા બદલાવ માટે તૈયાર રહેજો
રિપોર્ટ્સ અનુસાર, આ નિયમ અંતર્ગત યુનિફાઈડ પેમેન્ટ્સ ઈન્ટરફેસ (UPI) જ નહીં, પરંતુ અન્ય ડિજિટલ પેમેન્ટ સિસ્ટમ, જેમ કે ઈમીડિએટ પેમેન્ટ સર્વિસ (IMPS) અને રિયલ ટાઈમ ગ્રોસ સેટલમેન્ટ (RTGS)નો પણ સમાવેશ કરવામાં આવશે.
ઓનલાઈન પેમેન્ટમાં ફ્રોડ પર લગામ કસવા માટે સરકાર ડિજિટલ પેમેન્ટ માટે બે યુઝર્સ વચ્ચે પ્રથમ ટ્રાન્ઝેક્શન માટે વધુ સમય રાખવા અંગે વિચારણા કરી રહી છે. સીએનબીસી-બજારને મળેલી માહિતી અનુસાર, સરકાર 2,000 રૂપિયાથી વધુના ઓનલાઈન ટ્રાન્ઝેક્શન માટે બે યુઝર્સ વચ્ચેના પ્રથમ ટ્રાન્ઝેક્શન માટે સંભવિત 4 કલાકની વિન્ડો રાખી શકે છે. રિપોર્ટ્સ અનુસાર, આ નિયમ અંતર્ગત યુનિફાઈડ પેમેન્ટ્સ ઈન્ટરફેસ (UPI) જ નહીં, પરંતુ અન્ય ડિજિટલ પેમેન્ટ સિસ્ટમ, જેમ કે ઈમીડિએટ પેમેન્ટ સર્વિસ (IMPS) અને રિયલ ટાઈમ ગ્રોસ સેટલમેન્ટ (RTGS)નો પણ સમાવેશ કરવામાં આવશે.
હાલ જો કોઈ યુઝર નવું UPI એકાઉન્ટ બનાવે છે, તો તેઓ UPI એકાઉન્ટ બનાવ્યાના પ્રથમ 24 કલાકમાં વધુમાં વધુ 5,000 રૂપિયા મોકલી શકે છે. જ્યારે નેશનલ ઇલેક્ટ્રોનિક ફંડ ટ્રાન્સફર (NEFT)ના કિસ્સામાં યુઝરના એક્ટીવેશન પછી 50,000 રૂપિયા પૂરા અથવા ભાગોમાં 24 કલાકમાં ટ્રાન્સફર કરી શકાય છે.
જોકે, હવે નવા પ્લાન હેઠળ જ્યારે કોઈ યુઝર 2,000 રૂપિયાથી વધુનું પ્રથમ પેમેન્ટ એવા યુઝરને કરે છે, જેની સાથે તેણે ક્યારેય ટ્રાન્ઝેક્શન ન કર્યું હોય, ત્યારે દર વખતે 4-કલાકની ટાઈમ લિમિટ લાગુ કરવામાં આવશે. પ્રથમ વખતના યુઝરને કરેલા પેમેન્ટને રિવર્સ કરવા અથવા તેમાં ફેરફાર કરવા માટે યુઝર પાસે 4 કલાકનો સમય હશે.
ભારતીય રિઝર્વ બેંક (RBI) જાહેર અને ખાનગી બેંકો અને Google જેવી ટેક કંપનીઓ આજે એટલે કે 28 નવેમ્બરે યોજાનારી મીટિંગમાં આ બાબતે ચર્ચા કરશે.
ભારતમાં ઓનલાઈન પેમેન્ટ ફ્રોડ
RBIના વાર્ષિક અહેવાલ 2022-23 મુજબ, ભારતમાં કુલ 30,252 કરોડ રૂપિયાની રકમના કુલ 13,530 પેમેન્ટ ફ્રોડ થઈ ચુક્યા છે. તેમાંથી લગભગ 49 ટકા અથવા 6,659 કેસ ડિજિટલ પેમેન્ટ, કાર્ડ, ઈન્ટરનેટ કેટેગરીના હતા.
આ વર્ષે ભારત સરકારે સાયબર ફ્રોડથી થતાં નાણાંકીય નુક્શાનને રોકવા માટે નેશનલ હેલ્પલાઇન નંબર 155260 અને રિપોર્ટિંગ પ્લેટફોર્મ શરુ કર્યું છે. ઇન્ડિયન સાયબર ક્રાઈમ કોઓર્ડિનેશન સેન્ટર (I4C) દ્વારા હેલ્પલાઈન 155260 અને તેના રિપોર્ટિંગ પ્લેટફોર્મને RBI, તમામ મોટી બેન્કો, પેમેન્ટ બેંકો, વોલેટ્સ અને ઓનલાઈન વેપારીઓના સમર્થન અને સહકાર સાથે શરુ કરવામાં આવ્યું છે.
જણાવી દઈએ કે, આ પ્લાન પર છેલ્લા કેટલાક સમયથી અનૌપચારિક રીતે ચર્ચા થઈ રહી હતી, પરંતુ આ મુદ્દે ઔપચારિક રીતે ચર્ચા યુકો બેન્કના તાજેતરના કેસ બાદ શરુ થઈ હતી. જેમાં IMPS પેમેન્ટ દ્વારા બેન્કના ખાતાધારકને 820 કરોડ રૂપિયા ક્રેડિટ થયા હતા. બેન્કના જણાવ્યા અનુસાર, આવું ટેક્નિકલ ઇશ્યુના કારણે થયું હતું અને એક્ચ્યુઅલ રિસિત વિના આ પૈસા બેન્કના એકાઉન્ટ હોલ્ડરસના ખાતામાં જમા થઇ ગયા હતા. ત્યારે હવે આ કેસની તપાસ CBI કરી રહી છે.