સરકારે 'હાઈડ્રેજન વેલી ઈનોવેશન કલસ્ટર્સ' બનાવા માટે ઉઠાવ્યા મોટા પગલા, EOI સબ્મિટ કરવાની છેલ્લી તારીખ 4 મે
હાઇડ્રોજન વેલીનો અર્થ એવો થાય છે કે જ્યાં હાઇડ્રોજનનો ઉપયોગ ઘણા ઉદ્યોગો અને વિવિધ જરૂરિયાતો માટે કરવામાં આવશે. તેમાં સામાન્ય રીતે હાઇડ્રોજન મૂલ્ય શૃંખલાના તમામ જરૂરી પગલાઓનો સમાવેશ થાય છે
આ કેસથી જોડાયેલા એક સીનિયર અધિકારીએ નામ જાહેર ના કરવાની શર્ત પર કહ્યુ, "તેના દ્વારા સરકાર ગ્રીન હાઈડ્રોઝન વૈલ્યૂ ચેનમાં ઈંડસ્ટ્રીયલ લેવલ પર ઉપયોગ થઈ રહેલા ટેક્નોલૉજીકલ પ્રગતિને જોવા ઈચ્છે છે.
સરકારે દેશમાં હાઈડ્રોઝન વેલી ઈનોવેશન કલસ્ટર્સ (HVIC) બનાવાની દિશામાં મોટા પગલા વધાર્યા છે. તેને તેના માટે એક્સપ્રેશન ઑફ ઈંટરેસ્ટ (EoI) બિડ્સ મંગાવ્યા છે. એચવીઆઈસી સરકારના નેશનલ ગ્રીન હાઈડ્રોઝન મિશન (NGHM) નો હિસ્સો છે. તેને યૂનિયન કેબિનેટે 4 જાન્યુઆરીના મંજૂરી આપી હતી. સરકારના પ્લાનના મુજબ HVIC 2028 સુધી ઑપરેશન થઈ જશે. હાઈડ્રોઝન વેલીનો મતલબ એવુ સ્થાન છે, જેમાં હાઈડ્રોઝનનો ઉપયોગ ઘણી ઈંડસ્ટ્રી અને અલગ-અલગ જરૂરતો માટે તેમાં સમાન્ય રીતે હાઈડ્રોઝન વૈલ્યૂ ચેનની બધી જરૂરી સ્ટેપ્સ સામેલ થાય છે.
EoI સબ્મિટ કરવાની અંતિમ તારીખ 4 મે
આ કેસથી જોડાયેલા એક સીનિયર અધિકારીએ નામ જાહેર ના કરવાની શર્ત પર કહ્યુ, "તેના દ્વારા સરકાર ગ્રીન હાઈડ્રોઝન વૈલ્યૂ ચેનમાં ઈંડસ્ટ્રીયલ લેવલ પર ઉપયોગ થઈ રહેલા ટેક્નોલૉજીકલ પ્રગતિને જોવા ઈચ્છે છે. તેનાથી દેશના પસંગ કરેલા ક્ષેત્રોમાં નજીકમાં જોડાયેલ હાઈડ્રોઝન ઈકોસિસ્ટમ બનાવામાં મદદ મળશે." ડિટેલ્સ પ્રોજેક્ટ રિપોર્ટ (DRP) તૈયાર કરવાના વાસ્તે EoI સબ્મિટ કરવાની અંતિમ તારીખ 4 મે છે.
શું છે પ્લાન?
બિડ ડૉક્યૂમેન્ટના મુજબ, દરેક હાઈડ્રોઝન વેલીમાં એક કંસોર્શિયમ રહેશે, જેમાં એક કે એકથી વધારે કમર્શિયલ એન્ટરપ્રાઈઝિસ સભ્ય રહેશે. તેનું કારણ છે કે વેલીમાં ઉપયોગ થઈ રહ્યો ટેક્નોલૉજીના અંતિમ ફાયદા ઈંડસ્ટ્રીને થશે. તેનાથી તે એવી ટેક્નોલૉજીની મૈન્યુફેક્ચરિંગ અને ઉપયોગમાં રોકાણ કરશે. ઈનોવેશન કલસ્ટર્સ રિસર્ચ, ડેવલપમેન્ટ અને ડેમોસ્ટ્રેશન માટે ફંડ ઉપલબ્ધ કરાવશે.
હાઈડ્રોઝન વેલી ઈનોવેશન કલસ્ટરના વાસ્તે ડીપીઆર તૈયાર માટે 25 લાખ રૂપિયાની આર્થિક સહાયતા કે બજેટ નક્કી કરવામાં આવ્યુ છે. તેનાથી વધારે આવનારા ખર્ચ પર દરેક કેસના આધાર પર કમેટી વિચાર કરશે. સરકારે બે સ્મૉલ સ્કેલના HVIC ની સલાહ આપી છે. તેમાં પહેલા સિટી કે ટાઉન વાઈડ હાઈડ્રોઝન વેલી ઈનોવેશન કલસ્ટર રહેશે. તેની નજીક 100 કિલોમીટરની પરિધિ વાળા એરિયામાં બનાવામાં આવશે. તેમાં હાઈડ્રોઝન વૈલ્યૂ ચેનના ઘણા હિસ્સા સામેલ થશે.
શું છે NGHM?
બીજા કેંપસ વાઈડ સ્મૉલ સ્કેલ એચવીઆઈસી હશે. તેમાં હાઈડ્રોઝન વૈલ્યૂ ચેનથી જોડાયેલ R&D ઈંસ્ટીટ્યૂશંસ કે ઈંડસ્ટ્રિયલ એસ્ટેબ્લિશમેન્ટ રહેશે. ગ્રીન હાઈડ્રોઝનની વૈલ્યૂ ચેનમાં ગ્રીન હાઈડ્રોઝન પ્રોડક્શન, હાઈડ્રોઝન સ્ટોરેજ અને ડિસ્ટ્રિબ્યૂશન પર ફોક્સ કરશે. સરકાર NGHM ની હેઠળ 2030 સુધી વર્ષના 50 લાખ મીટ્રિક ટન ગ્રીન હાઈડ્રોઝનની ઉત્પાદન ક્ષમતા વિકસિત કરવા ઈચ્છે છે. એક્સપોર્ટ માર્કેટની ગ્રોથની સાથે તેને વર્ષના 1 કરોડ ટન પહોંચાડી શકાશે.