ભારત અમેરિકન દબાણ સામે નહીં ઝૂકે: ડેરી અને એગ્રીકલ્ચર સેક્ટરમાં યુએસની માંગ નકારી
દિલ્હીમાં યોજાયેલી બેઠકો બાદ અમેરિકન પ્રતિનિધિમંડળના કેટલાક સભ્યો પરત ફરી ગયા છે, જ્યારે કેટલાક હજુ પણ ભારતમાં રોકાયા છે અને ભારતીય અધિકારીઓ સાથે ચર્ચા ચાલુ રાખી રહ્યા છે. સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર, અમેરિકા ડેરી, એગ્રીકલ્ચર, ડિજિટલ અને મેડિકલ ડિવાઈસ સેક્ટર્સમાં માર્કેટ એક્સેસની માંગ કરી રહ્યું છે.
ભારત અને અમેરિકા વચ્ચે ટ્રેડ ડીલને લઈને ચાલી રહેલી વાતચીતમાં મોટો અડચણ આવી છે.
ભારત અને અમેરિકા વચ્ચે ટ્રેડ ડીલને લઈને ચાલી રહેલી વાતચીતમાં મોટો અડચણ આવી છે. ભારતે ડેરી, એગ્રીકલ્ચર, ડિજિટલ અને મેડિકલ ડિવાઈસ સેક્ટર્સને અમેરિકન ગુડ્સ માટે ખોલવાની યુએસની માંગને સ્પષ્ટપણે નકારી દીધી છે. 4થી 10 જૂન દરમિયાન દિલ્હીમાં બંને દેશોના પ્રતિનિધિઓ વચ્ચે થયેલી બેઠકોમાં આ મુદ્દાઓ પર ગંભીર ચર્ચા થઈ, પરંતુ અમેરિકન દબાણનો સામનો કરવા ભારતે સંતુલિત એગ્રીમેન્ટની જરૂરિયાત પર ભાર મૂક્યો છે.
વાતચીતમાં શું થયું?
દિલ્હીમાં યોજાયેલી બેઠકો બાદ અમેરિકન પ્રતિનિધિમંડળના કેટલાક સભ્યો પરત ફરી ગયા છે, જ્યારે કેટલાક હજુ પણ ભારતમાં રોકાયા છે અને ભારતીય અધિકારીઓ સાથે ચર્ચા ચાલુ રાખી રહ્યા છે. સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર, અમેરિકા ડેરી, એગ્રીકલ્ચર, ડિજિટલ અને મેડિકલ ડિવાઈસ સેક્ટર્સમાં માર્કેટ એક્સેસની માંગ કરી રહ્યું છે. જોકે, ભારતે આ સેક્ટર્સને સંપૂર્ણપણે ખોલવાનો ઈનકાર કર્યો છે, કારણ કે આ સેક્ટર્સ ભારત માટે અત્યંત સંવેદનશીલ છે.
ભારતનું વલણ
ભારતનું કહેવું છે કે ડેરી અને એગ્રીકલ્ચર સેક્ટર્સ દેશની અર્થવ્યવસ્થાનો મહત્વનો ભાગ છે. આ સેક્ટર્સને વિદેશી ગુડ્સ માટે ખોલવાથી સ્થાનિક ઉત્પાદકો પર નકારાત્મક અસર પડી શકે છે અને સ્પર્ધા વધવાથી આ સેક્ટર્સને નિયંત્રિત કરવું મુશ્કેલ બની શકે છે. એક સૂત્રએ જણાવ્યું, “અમેરિકા ચોક્કસ સેક્ટર્સ ખોલવા માટે દબાણ કરી રહ્યું છે, પરંતુ ભારત એવા એગ્રીમેન્ટની તરફેણમાં છે જે બંને દેશોના હિતોને સમાન રીતે ધ્યાનમાં લે.”
ટ્રેડ ડીલનો ગતિરોધ
અમેરિકાએ ભારત પર એગ્રીકલ્ચરલ ગુડ્સ પર ડ્યૂટીમાં મોટો ઘટાડો કરવા માટે દબાણ કર્યું છે, પરંતુ બદલામાં ભારતીય પ્રોડક્ટ્સને અમેરિકન માર્કેટમાં સરળ એન્ટ્રી આપવા તૈયાર નથી. આ બાબતે વાતચીતમાં ગતિરોધ હોવા છતાં, બંને પક્ષો હજુ પણ આશાવાદી છે કે કોઈ રસ્તો નીકળી શકે છે. એક સૂત્રએ જણાવ્યું, “ડીલ અશક્ય નથી. બંને દેશો આ એગ્રીમેન્ટને આગળ વધારવા માટે પ્રતિબદ્ધ છે. ભારત એ પ્રથમ દેશ છે જેને અમેરિકાએ ટ્રેડ વાતચીતનો પ્રસ્તાવ આપ્યો હતો.”
રેસિપ્રોકલ ટેરિફની સમયમર્યાદા
બંને દેશો 8 જુલાઈએ રેસિપ્રોકલ ટેરિફ પરની રોક હટી જતાં પહેલાં ટ્રેડ ડીલને ફાઈનલ કરવા માગે છે. આ માટે વર્ચ્યુઅલ બેઠકો દ્વારા વાતચીત ચાલુ રાખવામાં આવશે. જોકે, ભારતનું સ્પષ્ટ વલણ છે કે કોઈપણ એગ્રીમેન્ટ બંને દેશોના હિતોને ધ્યાનમાં રાખીને સંતુલિત હોવું જોઈએ.
શા માટે મહત્વનું?
ભારતનો આ નિર્ણય દેશની આર્થિક સ્વાયત્તતા અને સ્થાનિક ઉદ્યોગોના રક્ષણની દિશામાં મહત્વનું પગલું છે. ડેરી અને એગ્રીકલ્ચર સેક્ટર લાખો ભારતીયો માટે આજીવિકાનો મુખ્ય સ્ત્રોત છે, અને આ સેક્ટર્સ પર વિદેશી સ્પર્ધાની અસર ગંભીર હોઈ શકે છે. આ ઉપરાંત, ડિજિટલ અને મેડિકલ ડિવાઈસ સેક્ટર્સમાં પણ ભારત પોતાની નીતિઓને મજબૂત રાખવા માંગે છે.
આગળ શું?
બંને દેશો વચ્ચે વાતચીત ચાલુ રહેવાની અપેક્ષા છે, અને આગામી થોડા અઠવાડિયામાં કોઈ સમાધાન નીકળી શકે છે. ભારતનું ધ્યાન સ્થાનિક હિતોનું રક્ષણ કરવા સાથે સાથે અમેરિકા સાથે એક ફાયદાકારક ટ્રેડ ડીલ પર છે. આ ઘટનાક્રમ પર નજીકથી નજર રાખવામાં આવશે, કારણ કે તેની અસર બંને દેશોના આર્થિક સંબંધો પર પડી શકે છે.