પહેલગામ આતંકી હુમલા (Pahalgam Terror Attack) બાદ ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચેના સંબંધોમાં વધુ તિરાડ પડી છે, છતાં ભારતીય કંપનીઓ પાકિસ્તાનમાં પોતાનો માલ મોકલવાનું ચાલુ રાખી રહી છે. બંને દેશો વચ્ચે સીધા વેપાર પર પ્રતિબંધ હોવા છતાં, આ કંપનીઓએ નવો રસ્તો શોધી કાઢ્યો છે. આ કંપનીઓ ત્રીજા દેશોના બંદરોનો ઉપયોગ કરીને પાકિસ્તાનમાં માલ પહોંચાડી રહી છે.
પહેલગામ આતંકી હુમલા બાદ પણ પાકિસ્તાન પહોંચી રહ્યો છે ભારતીય માલ, કંપનીઓની ચોંકાવનારી રીત
GTRIના રિપોર્ટમાં જણાવાયું છે કે, વેપારની અડચણો હોવા છતાં આ રસ્તાઓ દ્વારા ભારતીય માલ પાકિસ્તાનમાં પહોંચી રહ્યો છે. રિપોર્ટમાં કહેવાયું છે, “GTRIનો અંદાજ છે કે ભારત દર વર્ષે 10 અબજ ડોલરથી વધુનો માલ આ રસ્તે પાકિસ્તાનમાં માલ મોકલે છે.” આનો અર્થ એ થયો કે મોટા પ્રમાણમાં વેપાર સીધો નહીં, પરંતુ આડકતરી રીતે થઈ રહ્યો છે.
અપડેટેડ 03:54:52 PM Apr 28, 2025 પર
આ રીતે કંપનીઓ ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચે વેપાર પરની રોકથી બચી જાય છે. તેઓ પોતાનો માલ ત્રીજા રસ્તે વધુ કિંમતે વેચે છે અને કોઈની નજરમાં આવતી નથી.
હુમલા બાદ વેપાર પર પ્રતિબંધ
કાશ્મીરના પહેલગામમાં થયેલા આતંકી હુમલામાં 26 લોકોના મોત થયા હતા, જેના પગલે ભારત અને પાકિસ્તાને એકબીજા સામે કડક પગલાં લીધાં છે. બંને દેશો વચ્ચેનો વેપાર લગભગ બંધ થઈ ગયો છે. જોકે, ગ્લોબલ ટ્રેડ રિસર્ચ ઇનિશિએટિવ (GTRI)ના ડેટા અનુસાર, આતંકી હુમલા બાદ પણ ભારતીય વસ્તુઓ પાકિસ્તાનમાં વેચાણ માટે પહોંચી રહી છે. GTRIના જણાવ્યા મુજબ, ભારતથી પાકિસ્તાનમાં 10 અબજ ડોલરથી વધુનો માલ ત્રીજા રસ્તાઓ દ્વારા મોકલવામાં આવે છે. આ માટે વેપારીઓએ દુબઈ, સિંગાપોર અને કોલંબોના બંદરોનો ઉપયોગ શરૂ કર્યો છે, જેથી વેપાર પરની રોકથી બચી શકાય.
GTRI રિપોર્ટમાં શું છે?
GTRIના રિપોર્ટમાં જણાવાયું છે કે, વેપારની અડચણો હોવા છતાં આ રસ્તાઓ દ્વારા ભારતીય માલ પાકિસ્તાનમાં પહોંચી રહ્યો છે. રિપોર્ટમાં કહેવાયું છે, “GTRIનો અંદાજ છે કે ભારત દર વર્ષે 10 અબજ ડોલરથી વધુનો માલ આ રસ્તે પાકિસ્તાનમાં માલ મોકલે છે.” આનો અર્થ એ થયો કે મોટા પ્રમાણમાં વેપાર સીધો નહીં, પરંતુ આડકતરી રીતે થઈ રહ્યો છે.
નિકાસકારો અપનાવી રહ્યા છે નવી રીત
GTRIએ જણાવ્યું કે નિકાસકારો કેવી રીતે નવી રીતો અપનાવી રહ્યા છે. ભારતીય કંપનીઓ પોતાનો માલ આ બંદરો પર મોકલે છે. ત્યાં, બીજી કંપની આ માલ લઈને તેને બોન્ડેડ વેરહાઉસમાં રાખે છે. બોન્ડેડ વેરહાઉસ એવી જગ્યા છે જ્યાં માલને કરવેરા વિના રાખી શકાય છે, કારણ કે તે હજુ ટ્રાન્ઝિટમાં જ ગણાય છે.
આ બોન્ડેડ વેરહાઉસમાં માલ પરના લેબલ અને દસ્તાવેજો બદલી નાખવામાં આવે છે. ઉદાહરણ તરીકે, ભારતમાં બનેલા માલ પર ‘મેડ ઇન UAE’નું લેબલ લગાવી દેવામાં આવે છે. આ પછી, આ માલ પાકિસ્તાન મોકલવામાં આવે છે, જ્યાં ભારત સાથે સીધો વેપાર કરવા પર પ્રતિબંધ છે.
કંપનીઓ નજરથી બચી જાય છે
આ રીતે કંપનીઓ ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચે વેપાર પરની રોકથી બચી જાય છે. તેઓ પોતાનો માલ ત્રીજા રસ્તે વધુ કિંમતે વેચે છે અને કોઈની નજરમાં આવતી નથી, કારણ કે એવું લાગે છે કે વેપાર કોઈ અન્ય દેશથી થઈ રહ્યો છે. ઉદાહરણ તરીકે, એક કંપની ભારતથી દુબઈને 1,00,000 ડોલરના ઓટો પાર્ટ્સ મોકલે છે. પછી, લેબલ બદલીને તેને UAEનો બનાવી દેવામાં આવે છે. આ પછી, આ માલ પાકિસ્તાનમાં 1,30,000 ડોલરમાં વેચાય છે. વધેલી કિંમતમાં સ્ટોરેજ, દસ્તાવેજો અને એવા બજાર સુધી પહોંચવાનો ખર્ચ સામેલ હોય છે, જે અન્યથા બંધ છે.
શું આ રીત કાયદેસર છે?
રિપોર્ટમાં જણાવાયું છે કે, આ ટ્રાન્સશિપમેન્ટ મોડલ સંપૂર્ણપણે ગેરકાયદેસર નથી, પરંતુ તે કાયદાના દાયરામાં થોડું શંકાસ્પદ છે. આ બતાવે છે કે કંપનીઓ વેપારને ચાલુ રાખવા માટે કેવી રીતે નવા રસ્તાઓ શોધી કાઢે છે.
MoneyControl News
પહેલા મનીકંટ્રોલ ગુજરાતી પર ગુજરાતીમાં સ્ટોક માર્કેટ, Stock Tips, સમાચાર, પર્સનલ ફાઇનાન્સ અને બિઝનેસ સંબંધિત સમાચાર વાંચો. દૈનિક બજાર અપડેટ્સ માટે Moneycontrol App ડાઉનલોડ કરો.
