પીયૂષ ગોયલે એમેઝોન સહિતની ઈ-કોમર્સ કંપનીઓને આપી લતાડ, કહ્યું 10 કરોડ નાના દુકાનદારો સાથે ગેમ રમવાનું કરો બંધ
પીયૂષ ગોયલે કહ્યું કે એમેઝોન ભારતમાં એક અબજ ડોલરના રોકાણની જાહેરાત કરીને આપણી અર્થવ્યવસ્થા માટે કોઈ મોટી સેવા નથી કરી રહી, પરંતુ દેશમાં થયેલા નુકસાનની ભરપાઈ કરી રહી છે.
વાણિજ્ય અને ઉદ્યોગ પ્રધાન પીયૂષ ગોયલે ભારતમાં વિશાળ ઈ-કોમર્સ કંપની એમેઝોનના એક અબજ ડોલરના રોકાણની જાહેરાત પર સવાલો ઉઠાવતા કહ્યું કે અમેરિકન કંપની ભારતીય અર્થવ્યવસ્થા માટે કોઈ મોટી સેવા નથી કરી રહી, પરંતુ તેનાથી નુકસાન થઈ રહ્યું છે. તેમણે કહ્યું કે ભારતમાં એમેઝોન દ્વારા થયેલું મોટું નુકસાન ખરેખર અત્યંત નીચા ભાવે પ્રોડક્ટ્સ વેચવાની બજારની ખરાબ પ્રથાને દર્શાવે છે. પરંતુ આ ભારત માટે સારું નથી, કારણ કે તેનાથી કરોડો નાના રિટેલરોને અસર થાય છે.
ઈ-કોમર્સ કંપનીઓના બિઝનેસ મોડલ પર સવાલો ઉભા થયા
‘ભારતમાં રોજગાર અને ઉપભોક્તા કલ્યાણ પર ઈ-કોમર્સની ચોખ્ખી અસર' અંગેનો અહેવાલ બહાર પાડતા ગોયલે ઈ-કોમર્સ કંપનીઓના બિઝનેસ મોડલ અંગે અનેક પ્રશ્નો ઉઠાવ્યા હતા. તેમણે કહ્યું, “જ્યારે એમેઝોન ભારતમાં એક અબજ ડોલરના રોકાણની જાહેરાત કરે છે, ત્યારે અમે ઉજવણી કરીએ છીએ. આપણે ભૂલી જઈએ છીએ કે આ અબજો ડોલર ભારતીય અર્થતંત્રમાં મોટી સેવા કે રોકાણ માટે નથી આવી રહ્યા. કંપનીને તે વર્ષે તેના પુસ્તકો પર એક અબજ ડોલરનું નુકસાન થયું હતું અને તેણે તે નુકસાનની ભરપાઈ કરવી પડી હતી.
કયા CA અથવા વકીલને 1000 કરોડ રૂપિયા મળે છે?
વાણિજ્ય પ્રધાને કહ્યું, “આ નુકસાન વ્યાવસાયિકોને રુપિયા 1,000 કરોડની ચૂકવણીને કારણે થયું છે. મને ખબર નથી કે આ વ્યાવસાયિકો કોણ છે. મને એ જાણવાનું ગમશે કે કયા ચાર્ટર્ડ એકાઉન્ટન્ટ, પ્રોફેશનલ અથવા વકીલને 1,000 કરોડ રૂપિયા મળે છે, જ્યાં સુધી તમે તેમને રોકવા માટે તમામ મોટા વકીલોને ચૂકવણી ન કરો, જેથી કોઈ તમારી સામે કેસ લડી ન શકે," તેમણે આશ્ચર્ય વ્યક્ત કરતા કહ્યું એક વર્ષમાં રુપિયા 6,000 કરોડના નુકસાનને કારણે શું કિંમતો ઘણી ઓછી રાખવાના કોઈ સંકેત નથી?
B2C વ્યવસાય માટે ઈ-કોમર્સ મંજૂરી નથી.
તે માત્ર એક ઈ-કોમર્સ પ્લેટફોર્મ છે અને તે કંપનીઓને ગ્રાહકો (B2C) ને સીધું વેચાણ કરવાની મંજૂરી નથી. સરકારની સ્થાપિત નીતિ મુજબ, દેશમાં કોઈ પણ ઈ-કોમર્સ પ્લેટફોર્મ ગ્રાહકો એટલે કે B2C સાથે સીધો વેપાર કરી શકે નહીં. જો કે, મંત્રીએ આક્ષેપ કર્યો હતો કે આ કંપનીઓ પોતાની જાતને B2B તરીકે બતાવવા માટે માત્ર એક એન્ટિટી દ્વારા તમામ બિઝનેસને રીડાયરેક્ટ કરે છે. તેણે કહ્યું, "તે આ કેવી રીતે કરી રહી છે? શું આ આપણા માટે ચિંતાનો વિષય ન હોવો જોઈએ?'' તેમણે કહ્યું કે ઈ-કોમર્સ સેક્ટરની અર્થવ્યવસ્થામાં ભૂમિકા ભજવવાની છે, પરંતુ તેમની ભૂમિકા વિશે ખૂબ જ કાળજીપૂર્વક અને સાવધાનીપૂર્વક વિચારવાની જરૂર છે.
10 કરોડ નાના દુકાનદારોને નુકસાન ન થવું જોઈએ
તેમણે એમ પણ કહ્યું કે ઈ-કોમર્સ કંપનીઓ નાના રિટેલર્સના ઉચ્ચ મૂલ્ય અને ઉચ્ચ માર્જિન પ્રોડક્ટ્સને ખતમ કરી રહી છે, જ્યારે નાની દુકાનો તેમના પોતાના પર ટકી રહી છે. મંત્રીએ પરંપરાગત દુકાનોની સાથે મોટા સામાજિક વિક્ષેપનો ભય પણ વ્યક્ત કર્યો કારણ કે દેશમાં ઓનલાઈન રિટેલ બિઝનેસ ઝડપથી વધી રહ્યો છે. પશ્ચિમી દેશોનું ઉદાહરણ આપતા તેમણે કહ્યું કે યુરોપ અને અમેરિકાએ આ વલણના પરિણામો જોયા છે. ગોયલે કહ્યું, “હું એ વાતનો ઇનકાર કરતો નથી કે ટેક્નોલોજી તેની ભૂમિકા ભજવશે. ટેક્નોલોજી એ સશક્તિકરણ, નવીનતા, ઉપભોક્તાઓની જરૂરિયાતો પૂરી કરવાનું એક માધ્યમ છે પરંતુ આપણે એ પણ જોવું પડશે કે તે વ્યવસ્થિત રીતે વધે છે.'' તેમણે કહ્યું કે અમે દેશમાં 10 ઓનલાઈન રિટેલર્સના 27 ટકા વાર્ષિક બજાર હિસ્સાની રેસમાં છીએ કરોડ નાના છૂટક વિક્રેતાઓ માટે મોટી વિક્ષેપ ઉભો કરવા માંગતા નથી.