અમદાવાદ વિમાન દુર્ઘટના: એર ઇન્ડિયાના 112 પાયલટ્સે હાદસા બાદ લીધી બીમારીની રજા
Ahmedabad plane crash: હાદસા બાદ અમદાવાદ એરપોર્ટની કામગીરી કામચલાઉ રીતે સ્થગિત કરવામાં આવી હતી, પરંતુ થોડા સમય બાદ મર્યાદિત ક્ષમતામાં ફ્લાઇટ ઑપરેશન ફરી શરૂ કરવામાં આવ્યું. આ દુ:ખદ ઘટનાએ એર ઇન્ડિયા અને નાગરિક ઉડ્ડયન મંત્રાલયને સલામતી અને માનસિક સ્વાસ્થ્ય પર વધુ ધ્યાન આપવા માટે પ્રેરિત કર્યું છે. આગામી તપાસ અહેવાલમાં હાદસાના ચોક્કસ કારણો અને ભવિષ્યમાં આવી ઘટનાઓને રોકવા માટેના પગલાં પર વધુ પ્રકાશ પડવાની અપેક્ષા છે.
હાદસાના પરિણામે નાગરિક ઉડ્ડયન મહાનિદેશાલયએ એરલાઇન્સને ફ્લાઇટ ક્રૂ અને એર ટ્રાફિક કંટ્રોલર્સના માનસિક સ્વાસ્થ્યનું મૂલ્યાંકન કરવા માટે એક સર્ક્યુલર જાહેર કર્યું હતું.
Ahmedabad plane crash: અમદાવાદથી લંડન જતી એર ઇન્ડિયાની ફ્લાઇટ AI-171ના ભયંકર વિમાન હાદસા બાદ એર ઇન્ડિયાના 112 પાયલટ્સે બીમારીની રજા લીધી હોવાની માહિતી સામે આવી છે. આ દુર્ઘટના 12 જૂન 2025ના રોજ થઇ હતી. જેમાં એક યાત્રીને બાદ કરતાં વિમાનમાં સવાર તમામ 241 લોકોનાં મોત થયાં હતાં. આ ઉપરાંત વિમાન બી.જે. મેડિકલ કૉલેજના હૉસ્ટેલની ઇમારત પર પડ્યું, જેના કારણે જમીન પર પણ 19 લોકોનાં મોત થયાં અને 67 લોકો ગંભીર રીતે ઘાયલ થયા. આ હાદસામાં કુલ 260 લોકોનાં જીવ ગયા.
હાદસા બાદ પાયલટ્સની સામૂહિક રજા
નાગરિક ઉડ્ડયન મંત્રાલયના રાજ્ય મંત્રી મુરલીધર મોહોલે લોકસભામાં આ અંગે માહિતી આપતાં જણાવ્યું હતું કે, ફ્લાઇટ AI-171ના હાદસા બાદ એર ઇન્ડિયાના તમામ ફ્લીટના પાયલટ્સ દ્વારા સિક લીવની સંખ્યામાં નાનો વધારો જોવા મળ્યો. 16 જૂન, 2025ના રોજ કુલ 112 પાયલટ્સે બીમારીની રજા લીધી, જેમાં 51 કમાન્ડર્સ (P1) અને 61 ફર્સ્ટ ઑફિસર્સ (P2) સામેલ હતા.
બીજેપી સાંસદ જય પ્રકાશના સવાલના જવાબમાં મોહોલે સ્પષ્ટ કર્યું કે, આને સામૂહિક રજા ન કહી શકાય, પરંતુ હાદસા બાદ બીમારીની રજામાં થોડો વધારો જોવા મળ્યો હતો. આ ઘટનાએ એર ઇન્ડિયાના પાયલટ્સના માનસિક સ્વાસ્થ્ય પર ઊંડી અસર કરી હોવાનું મનાય છે.
માનસિક સ્વાસ્થ્ય પર ધ્યાન
હાદસાના પરિણામે નાગરિક ઉડ્ડયન મહાનિદેશાલયએ એરલાઇન્સને ફ્લાઇટ ક્રૂ અને એર ટ્રાફિક કંટ્રોલર્સના માનસિક સ્વાસ્થ્યનું મૂલ્યાંકન કરવા માટે એક સર્ક્યુલર જાહેર કર્યું હતું. આ સર્ક્યુલરમાં એરલાઇન્સને કસ્ટમાઇઝ્ડ માનસિક સ્વાસ્થ્ય તાલીમ પ્રોગ્રામ શરૂ કરવાની સલાહ આપવામાં આવી હતી.
મંત્રી મોહોલે જણાવ્યું કે, એરલાઇન્સ, ફ્લાઇટ ટ્રેનિંગ ઑર્ગેનાઇઝેશન્સ અને એરપોર્ટ્સ ઑથોરિટી ઑફ ઇન્ડિયા ને તેમના કર્મચારીઓ માટે પીઅર સપોર્ટ પ્રોગ્રામ બનાવવા માટે પણ સૂચન કરવામાં આવ્યું છે. આ પ્રોગ્રામનો હેતુ ફ્લાઇટ ક્રૂ અને એટીસીઓને તણાવ, ચિંતા અને ટ્રૉમાનો સામનો કરવામાં મદદ કરવાનો છે. આવા પગલાં એ સુનિશ્ચિત કરે છે કે કર્મચારીઓ માનસિક રીતે સ્વસ્થ રહે અને તેમની સમસ્યાઓનું સમાધાન ગુપ્ત અને બિન-દંડાત્મક રીતે થાય.
દુર્ઘટનાની વિગતો
12 જૂન 2025ના રોજ અમદાવાદના સરદાર વલ્લભભાઈ પટેલ ઇન્ટરનેશનલ એરપોર્ટ પરથી લંડનના ગેટવિક એરપોર્ટ જતી એર ઇન્ડિયાની ફ્લાઇટ AI-171 ટેકઑફના થોડી જ ક્ષણોમાં દુર્ઘટનાનો શિકાર બની. બોઇંગ 787-8 ડ્રીમલાઇનર વિમાન મેઘાણીનગર વિસ્તારમાં બી.જે. મેડિકલ કૉલેજના હૉસ્ટેલની ઇમારત પર પડ્યું, જેના કારણે વિમાનમાં આગ લાગી અને તેનો મોટો ભાગ નાશ પામ્યો.
આ હાદસામાં વિમાનમાં સવાર 230 યાત્રીઓમાંથી માત્ર એક, વિશ્વસકુમાર રમેશ, બચી શક્યો, જે ઇમરજન્સી એક્ઝિટની નજીક સીટ 11A પર બેઠો હતો. વિમાનમાં સવાર 169 ભારતીય, 53 બ્રિટિશ, 7 પોર્ટુગીઝ અને 1 કેનેડિયન નાગરિકો હતા. હાદસામાં મૃત્યુ પામેલાઓમાં ગુજરાતના ભૂતપૂર્વ મુખ્યમંત્રી વિજય રૂપાણી પણ સામેલ હતા, જેમની ઓળખ ડીએનએ ટેસ્ટ દ્વારા થઈ હતી.
શું હતું હાદસાનું કારણ?
ભારતના એરક્રાફ્ટ એક્સિડન્ટ ઇન્વેસ્ટિગેશન બ્યુરો (AAIB) દ્વારા જાહેર કરવામાં આવેલા પ્રારંભિક અહેવાલમાં જણાવવામાં આવ્યું છે કે, વિમાનના ટેકઑફના એક સેકન્ડની અંદર જ બંને ઇંજનોના ફ્યુઅલ કંટ્રોલ સ્વિચ RUNથી CUTOFF પોઝિશનમાં ગઇ, જેના કારણે ઇંજનોને ફ્યુઅલ સપ્લાય બંધ થઈ ગયો અને બંને ઇંજનો નિષ્ફળ ગયા.
કૉકપિટ વૉઇસ રેકોર્ડિંગમાં એક પાયલટ બીજાને પૂછતો સંભળાયો, "તેં ફ્યુઅલ કેમ કટ કર્યું?" જેનો બીજા પાયલટે જવાબ આપ્યો કે, "મેં નથી કર્યું." જોકે, અહેવાલમાં આ વાતની પુષ્ટિ થઈ નથી કે સ્વિચ કેવી રીતે ઑફ થયા. આ ઘટનાની તપાસ હજુ ચાલુ છે અને સંપૂર્ણ અહેવાલ આગામી વર્ષે અપેક્ષિત છે.
તપાસ અને સલામતી પગલાં
AAIB આ હાદસાની તપાસ કરી રહ્યું છે, જેમાં બોઇંગ અને અમેરિકા તેમજ યુકેના નિષ્ણાતો પણ સામેલ છે. એર ઇન્ડિયાએ હાદસા બાદ તેની 83 વાઇડ-બૉડી ફ્લાઇટ્સને 6 અઠવાડિયા માટે સ્થગિત કરી દીધી હતી, જેથી બોઇંગ 787 ફ્લીટની સરકારી આદેશ મુજબ સલામતી તપાસ થઈ શકે. આ ઉપરાંત, એર ઇન્ડિયાએ ફ્લાઇટ નંબર AI-171 અને AI-172 રિટાયર કરી દીધા છે અને અમદાવાદ-લંડન રૂટ પર નવા ફ્લાઇટ નંબર AI-159 અને AI-160નો ઉપયોગ કરવામાં આવશે.