પુતિનના ભારત પ્રવાસ પહેલાં મોટો ખુલાસો: ‘ઓપરેશન સિંદૂર'માં રશિયાની મદદથી ભારતે પાકિસ્તાનને કેવી રીતે ધૂળ ચટાડી

India-Russia relations: રશિયાના રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુતિન ટૂંક સમયમાં ભારતની મુલાકાતે આવવાના છે, જ્યાં તેઓ વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી સાથે મુલાકાત કરશે. આ મુલાકાત ભારત અને રશિયા વચ્ચેના દાયકાઓ જૂના મૈત્રીપૂર્ણ સંબંધોમાં એક નવો અધ્યાય ઉમેરશે. મીડિયા રિપોર્ટ્સ અનુસાર, આગામી 4-5 ડિસેમ્બરે યોજાનારી આ બેઠકમાં ભારતના સ્વદેશી એર ડિફેન્સ સિસ્ટમ 'સુદર્શન ચક્ર'ને વધુ મજબૂત કરવા પર ભાર મુકાઈ શકે છે. જોકે, આ મુલાકાત પહેલાં એ જાણવું રસપ્રદ છે કે કેવી રીતે પાકિસ્તાન વિરુદ્ધના 'ઓપરેશન સિંદૂર' દરમિયાન રશિયાની દોસ્તી ભારતીય સેના માટે અત્યંત મહત્વની સાબિત થઈ હતી.

'ઓપરેશન સિંદૂર'માં રશિયન ટેકનોલોજી બની ગેમ-ચેન્જર

'ઓપરેશન સિંદૂર' દરમિયાન રશિયન ટેકનોલોજીએ ભારતીય સેનાને પાકિસ્તાન પર વ્યૂહાત્મક બઢત અપાવવામાં મુખ્ય ભૂમિકા ભજવી હતી. મિસાઈલ સિસ્ટમથી લઈને એર ડિફેન્સ, ફાઈટર જેટ્સ અને ઈલેક્ટ્રોનિક વોરફેર સિસ્ટમ સુધી, રશિયન હથિયારોએ યુદ્ધના મેદાનમાં પોતાની તાકાતનો પરચો આપ્યો હતો. આ ટેકનોલોજીના કારણે જ ભારત ઓપરેશન દરમિયાન દુશ્મન પર ભારે પડ્યું હતું.

S-400 મિસાઈલ સિસ્ટમ પર સૌની નજર

સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર, પીએમ મોદી અને રાષ્ટ્રપતિ પુતિન વચ્ચેની આગામી બેઠકમાં સંરક્ષણ સોદાઓ પર વિશેષ ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવામાં આવશે. 'ઓપરેશન સિંદૂર'માં S-400 એર ડિફેન્સ મિસાઈલ સિસ્ટમની સફળતાએ ભારતને આ સિસ્ટમની વધુ સ્ક્વોડ્રન ખરીદવા માટે પ્રોત્સાહિત કર્યું છે.

જૂનો સોદો: ભારતે 2018માં રશિયા સાથે લગભગ 40,000 કરોડ રૂપિયાના ખર્ચે S-400ની પાંચ સ્ક્વોડ્રન ખરીદવા માટે કરાર કર્યો હતો.

ડિલિવરી: આ સોદા હેઠળ ભારતને 3 સ્ક્વોડ્રન મળી ચૂકી છે, પરંતુ રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધના કારણે બાકીની 2 સ્ક્વોડ્રનની ડિલિવરીમાં વિલંબ થયો છે.

નવી યોજના: આગામી બેઠકમાં ભારત બાકીની 2 સ્ક્વોડ્રનની ઝડપી ડિલિવરી તેમજ વધારાની 5 નવી સ્ક્વોડ્રન ખરીદવા અંગે ચર્ચા કરી શકે છે.

સુખોઈ-57 ફાઇટર જેટ અને અન્ય સોદા

S-400 ઉપરાંત, ભારત અને રશિયા વચ્ચે પાંચમી પેઢીના અત્યાધુનિક ફાઈટર જેટ સુખોઈ-57 (Su-57)ની ખરીદી અંગે પણ વાતચીત થવાની સંભાવના છે. રશિયા લાંબા સમયથી ભારતને આ ફાઈટર જેટ ખરીદવાની ઓફર કરી રહ્યું છે.

દાયકાઓ જૂની છે રક્ષા ભાગીદારી

ભારત અને રશિયા વચ્ચે સંરક્ષણ સહયોગનો ઇતિહાસ ઘણો જૂનો અને મજબૂત છે. નીતિ આયોગના સભ્ય અને પ્રખ્યાત મિસાઈલ વૈજ્ઞાનિક ડૉ. વી.કે. સારસ્વતના જણાવ્યા મુજબ 1970ના દાયકામાં ભારતીય વાયુસેના રશિયન SAS-2 મિસાઈલનો ઉપયોગ કરતી હતી. MiG-21, MiG-23, MiG-27, MiG-29 અને MiG-25 જેવા ફાઇટર જેટ્સે ભારતીય વાયુસેનાની તાકાતમાં વધારો કર્યો. રશિયન T-90 ટેન્કે પણ ભારતીય સેનાને વધુ મજબૂત બનાવી.

બ્રહ્મોસ: ભારત-રશિયાની મિત્રતાનું શ્રેષ્ઠ પ્રતીક

બ્રહ્મોસ મિસાઈલ ભારત અને રશિયાની મિત્રતાનું જીવંત ઉદાહરણ છે. તેનું નામ ભારતની બ્રહ્મપુત્રા અને રશિયાની મોસ્કવા નદી પરથી રાખવામાં આવ્યું છે. ડૉ. સારસ્વતે કહ્યું કે બ્રહ્મોસ એક સુપરસોનિક ક્રૂઝ મિસાઈલ છે, જેની દુશ્મન ક્ષેત્રમાં ચોકસાઈથી હુમલો કરવાની ક્ષમતા દુનિયામાં બેજોડ છે. તેની સાથે સુખોઈ ફાઈટર જેટ પણ સીધા હુમલા માટે અજોડ મનાય છે. આમ, પુતિનની આગામી ભારત મુલાકાત બંને દેશો વચ્ચેના સંરક્ષણ સંબંધોને નવી ઊંચાઈ પર લઈ જવાની ક્ષમતા ધરાવે છે, જેની અસર આગામી વર્ષોમાં ભારતીય સેનાની તાકાત પર સ્પષ્ટપણે જોવા મળશે.

આ પણ વાંચો- 8મું પગાર પંચ: સરકારે સંસદમાં કરી મોટી જાહેરાત, પણ કર્મચારીઓની આ માંગણી ફગાવી દીધી