અમદાવાદમાં VS હોસ્પિટલમાં ક્લિનિકલ ટ્રાયલ વિવાદ, 3 દર્દીઓના મોતનો આરોપ, 500થી વધુ પર અનધિકૃત ટ્રાયલ્સ

અમદાવાદ મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશન (AMC) દ્વારા સંચાલિત વડીલાલ સારાભાઈ (VS) હોસ્પિટલમાં ગેરકાયદેસર ક્લિનિકલ ટ્રાયલ્સના નામે ગંભીર ગેરરીતિઓનો પર્દાફાશ થયો છે. તપાસ સમિતિના પ્રાથમિક અહેવાલ મુજબ, 2021થી 58થી વધુ રાષ્ટ્રીય અને આંતરરાષ્ટ્રીય ફાર્માસ્યુટિકલ કંપનીઓએ લગભગ 500 દર્દીઓ પર અનધિકૃત રીતે દવાઓના ટ્રાયલ્સો કર્યા, જેમાં ત્રણ દર્દીઓના મોત થયા હોવાનો આરોપ છે. AMCએ સ્વીકાર્યું છે કે, આ ટ્રાયલ્સ માટે જરૂરી એથિકલ કમિટીની રચના કરવામાં આવી નથી, જ્યારે એક કોર્પોરેટરે દાવો કર્યો છે કે, તેમની પાસે આ ટ્રાયલ્સ માટેના MOUની નકલ છે. આ ઘટનાએ તબીબી જગતમાં ખળભળાટ મચાવ્યો છે.

ગેરકાયદેસર ટ્રાયલ્સનો ખુલાસો

પાંચ સભ્યોની તપાસ સમિતિના પ્રાથમિક અહેવાલ મુજબ, VS હોસ્પિટલમાં 2021થી રુમેટોઇડ આર્થરાઇટિસ, ચામડીના રોગો, રેબીઝ, અને અન્ય રોગોની દવાઓના ક્લિનિકલ ટ્રાયલ્સ 500થી વધુ દર્દીઓ પર કરવામાં આવ્યા. આ ટ્રાયલ્સ નેશનલ મેડિકલ કમિશન (NMC) અને ડ્રગ કન્ટ્રોલર જનરલ ઓફ ઇન્ડિયા (DCGI)ના નિયમોનું પાલન કર્યા વિના હાથ ધરવામાં આવ્યા હતા. અહેવાલમાં દર્શાવાયું છે કે, આ ટ્રાયલ્સમાં સામેલ ફાર્મા કંપનીઓએ નાણાકીય લાભ મેળવવા માટે દર્દીઓના સ્વાસ્થ્ય સાથે ખેલ ખેલ્યો. ખાસ ચોંકાવનારી વાત એ છે કે, આ ટ્રાયલ્સ દરમિયાન ત્રણ દર્દીઓના મોત થયા હોવાનો આરોપ ઉઠ્યો છે, જેની વધુ તપાસ ચાલી રહી છે.

આરોપી ડોક્ટર્સ પર કાર્યવાહી

AMCનું નિવેદન અને કોર્પોરેટરનો દાવો

AMCએ સ્પષ્ટ કર્યું છે કે, આ ક્લિનિકલ ટ્રાયલ્સ માટે જરૂરી એથિકલ કમિટીની રચના કરવામાં આવી નથી, જે નિયમોનું ઉલ્લંઘન દર્શાવે છે. જોકે, એક કોર્પોરેટરે દાવો કર્યો છે કે, તેમની પાસે આ ટ્રાયલ્સ માટે ફાર્મા કંપનીઓ અને હોસ્પિટલ વચ્ચે થયેલા MOUની નકલ છે, જે આ ગેરરીતિઓમાં સંસ્થાકીય સંડોવણીનો સંકેત આપે છે. આ MOUની વિગતો હજુ સામે આવી નથી, પરંતુ તે તપાસનો મહત્વનો ભાગ બની શકે છે.

નાણાકીય ગેરરીતિનો આરોપ

તપાસ સમિતિના અહેવાલમાં દર્શાવાયું છે કે, આ ટ્રાયલ્સના નામે 10થી 15 કરોડ રૂપિયાની ગેરરીતિ થઈ હોવાનો અંદાજ છે. ફાર્મા કંપનીઓએ આ ટ્રાયલ્સ માટે દર્દીઓની સંમતિ લીધી હોવાનો દાવો કર્યો છે, પરંતુ ઘણા દર્દીઓને આ ટ્રાયલ્સની પ્રકૃતિ વિશે સંપૂર્ણ માહિતી આપવામાં આવી ન હતી. આ ઉપરાંત, ફાર્મા કંપનીઓએ ટ્રાયલ્સની વિગતો શેર કરવાનો ઇનકાર કર્યો છે, જે શંકાઓને વધુ ગાઢ બનાવે છે.

દર્દીઓના સ્વાસ્થ્ય સાથે ખેલ

આ ટ્રાયલ્સમાં સામેલ દર્દીઓમાંથી મોટાભાગના ગરીબ અને ઓછી આવક ધરાવતા પરિવારોમાંથી હતા, જેઓ મફત અથવા સબસિડીવાળી સારવારની આશાએ VS હોસ્પિટલમાં આવ્યા હતા. આવા દર્દીઓ પર અનધિકૃત ટ્રાયલ્સ કરવામાં આવ્યા, જેમાંથી ત્રણના મોત થયા હોવાનો આરોપ છે. આ ઘટનાએ દર્દીઓના અધિકારો અને તબીબી નીતિશાસ્ત્રના ઉલ્લંઘનનો ગંભીર પ્રશ્ન ઉભો કર્યો છે.

AMCની કાર્યવાહી અને તપાસ

AMCએ આ મામલે તાત્કાલિક પગલાં લેતાં નવ ડોક્ટર્સને સસ્પેન્ડ કર્યા છે અને વધુ તપાસ માટે એક ઉચ્ચ-સ્તરીય સમિતિની રચના કરી છે. ડેપ્યુટી મ્યુનિસિપલ કમિશનર ભરત પરમારે જણાવ્યું કે, “આ ઘટના ગંભીર છે, અને અમે તમામ જવાબદાર લોકો સામે કડક કાર્યવાહી કરીશું.” ઉપરાંત, AMCએ ફાર્મા કંપનીઓને નોટિસ ફટકારીને ટ્રાયલ્સની વિગતો માંગી છે, પરંતુ કંપનીઓએ હજુ સુધી સહકાર આપ્યો નથી.

કોર્પોરેટરનો દાવો અને MOU

એક કોર્પોરેટરે દાવો કર્યો છે કે, તેમની પાસે VS હોસ્પિટલ અને ફાર્મા કંપનીઓ વચ્ચે થયેલા MOUની નકલ છે, જે સૂચવે છે કે આ ટ્રાયલ્સ હોસ્પિટલના કેટલાક અધિકારીઓની જાણકારીમાં હાથ ધરાયા હતા. આ MOUની સત્યતા અને તેની વિગતોની તપાસ ચાલી રહી છે, જે આ કેસમાં નિર્ણાયક સાબિત થઈ શકે છે.

નાગરિકો અને રાજકીય પ્રતિક્રિયાઓ

આ ઘટનાએ નાગરિકો અને રાજકીય પક્ષોમાં રોષ ફેલાવ્યો છે. વિપક્ષી નેતા શહેઝાદ ખાન પઠાણે આ મામલે AMCની નિષ્ફળતા પર સવાલ ઉઠાવ્યા છે અને હોસ્પિટલના સંચાલનમાં પારદર્શિતાની માંગ કરી છે. તેમણે જણાવ્યું કે, “VS હોસ્પિટલ ગરીબોની જીવનરેખા છે, અને આવી ગેરરીતિઓ અક્ષમ્ય છે.” નાગરિકોએ પણ સોશિયલ મીડિયા પર #SaveVSHospital હેશટેગ સાથે ઝુંબેશ શરૂ કરી છે, જેમાં દર્દીઓની સુરક્ષા અને હોસ્પિટલની પ્રતિષ્ઠા પુનઃસ્થાપિત કરવાની માંગ કરવામાં આવી રહી છે.

ચેતવણી અને ભાવિ પગલાં

આ ઘટનાએ ક્લિનિકલ ટ્રાયલ્સના નિયમન અને દર્દીઓના અધિકારોના રક્ષણની જરૂરિયાત પર ભાર મૂક્યો છે. નિષ્ણાતોનું માનવું છે કે, આવા ટ્રાયલ્સ માટે સ્વતંત્ર એથિકલ કમિટીની રચના, દર્દીઓની સંમતિ, અને પારદર્શક પ્રક્રિયા આવશ્યક છે. AMCએ જણાવ્યું છે કે, તેઓ આવનારા દિવસોમાં હોસ્પિટલની વ્યવસ્થામાં સુધારા કરશે અને દર્દીઓના હિતમાં કડક પગલાં લેશે.

આ પણ વાંચો- સુરતમાં નકલી શેમ્પૂનો ગેરકાયદે ધંધો ઝડપાયો! 16.36 લાખનો જથ્થો જપ્ત, બે આરોપી વોન્ટેડ