દેશના બે મહાનગરોમાં પ્રાણીઓને લઈને વિવાદ, દિલ્હીમાં કૂતરા, મુંબઈમાં કબૂતર

Animal Rights: દેશની રાજધાની દિલ્હી અને આર્થિક રાજધાની મુંબઈમાં પ્રાણીઓને લઈને ચર્ચા ગરમાઈ છે. દિલ્હીમાં આવારા કૂતરાઓનો મુદ્દો સુપ્રીમ કોર્ટ સુધી પહોંચ્યો છે, જ્યારે મુંબઈમાં કબૂતરોને દાણા નાખવા પર બોમ્બે હાઈકોર્ટે રોક લગાવી છે. આ બંને નિર્ણયો પશુ અધિકાર કાર્યકરોમાં ભારે વિવાદનું કારણ બન્યા છે.

દિલ્હીમાં આવારા કૂતરાઓનો મુદ્દો

સુપ્રીમ કોર્ટે દિલ્હી-એનસીઆરની શેરીઓને આવારા કૂતરાઓથી મુક્ત કરવા સખત આદેશ આપ્યા છે. કોર્ટે તમામ આવારા કૂતરાઓને ઝડપથી ડોગ શેલ્ટરમાં ખસેડવા, તેમની નસબંધી અને રસીકરણ કરવાના નિર્દેશ આપ્યા છે. આ નિર્ણય બાળકો, વૃદ્ધો અને મહિલાઓની સુરક્ષાને ધ્યાનમાં રાખીને લેવાયો છે. કોર્ટે ચેતવણી આપી છે કે આ પ્રક્રિયામાં અડચણ ઊભી કરનારાઓ સામે કડક કાર્યવાહી થશે.

દિલ્હીમાં આવારા કૂતરાઓના હુમલા અને રેબીઝના કેસ વધતા લોકોમાં ચિંતા વધી છે. સુપ્રીમ કોર્ટે આ મુદ્દાને ગંભીર ગણીને સ્વતઃ સંજ્ઞાન લીધું છે. કોર્ટનું કહેવું છે કે રેબીઝથી મૃત્યુ પામેલા બાળકોના જીવ પાછા નથી આવી શકતા, તેથી તાત્કાલિક પગલાં લેવા જરૂરી છે.

કોંગ્રેસ નેતા રાહુલ ગાંધીએ પણ આ નિર્ણયનો વિરોધ કર્યો છે. તેમણે કહ્યું કે શેલ્ટર, નસબંધી અને કોમ્યુનિટી કેરથી આ સમસ્યાનો ઉકેલ લાવી શકાય છે, પરંતુ સામૂહિક રીતે કૂતરાઓને હટાવવું નિર્દય અને અદૂરદર્શી છે. પશુ અધિકાર કાર્યકર એશર જેસુદોસે જણાવ્યું કે આ નિર્ણય પશુ કલ્યાણ બોર્ડના નિયમો અને અહિંસાના સિદ્ધાંતોની વિરુદ્ધ છે.

મુંબઈમાં કબૂતરો પર પ્રતિબંધ

બીજી તરફ, મુંબઈમાં બોમ્બે હાઈકોર્ટે કબૂતરોને દાણા નાખવા પર પ્રતિબંધ લગાવ્યો છે. કોર્ટનું કહેવું છે કે કબૂતરોની બીટથી શ્વસન સંબંધી બીમારીઓ ફેલાય છે. બીએમસીએ આ આદેશનું પાલન કરતા કેટલાક કબૂતરખાના બંધ કર્યા છે અને દાણા નાખનારાઓ પર દંડ લગાવ્યો છે.

આ નિર્ણયથી જૈન સમાજ અને પક્ષી પ્રેમીઓમાં નારાજગી છે. તેઓનું માનવું છે કે કબૂતરોને દાણા નાખવા એ તેમના ધર્મનો ભાગ છે. જૈન મુનિ નીલેશ ચંદ્ર વિજયે ચેતવણી આપી છે કે જો જરૂર પડશે તો તેઓ ભૂખ હડતાળ કરશે. તેમણે કહ્યું, “અમે ચીંટીથી લઈને હાથી સુધીની રક્ષા કરવામાં માનીએ છીએ. જો બીજા લોકો પોતાના ધર્મનું પાલન કરી શકે છે, તો અમને પણ અમારા ધર્મનું પાલન કરવા દેવું જોઈએ.”

દિલ્હી અને મુંબઈમાં પ્રાણીઓને લગતા આ નિર્ણયોએ જન સુરક્ષા અને પશુ કલ્યાણ વચ્ચેના સંઘર્ષને ઉજાગર કર્યો છે. એક તરફ લોકોની સુરક્ષા મહત્વની છે, તો બીજી તરફ પશુઓના અધિકારો અને ધાર્મિક લાગણીઓનું સન્માન પણ જરૂરી છે. આ મુદ્દાઓ પર સંતુલિત ઉકેલ શોધવાની જરૂર છે, જેથી બંને પક્ષોની ચિંતાઓનું નિરાકરણ થઈ શકે.

આ પણ વાંચો- ‘ભારત ટ્રેડ ડીલ પર અમારી સાથે યોગ્ય રીતે વાત નથી કરી રહ્યું’, અમેરિકી નાણા મંત્રી બેસેન્ટનો આક્ષેપ