ગુજરાતમાં ઈન્ફ્લૂએન્ઝાનો ભરડો: કોરોના કરતાં પણ વધુ ઘાતક, પ્રદૂષણ અને વાતાવરણની અનિશ્ચિતતા વધારી રહ્યા છે આફત
Influenza H1N1: ગુજરાતમાં સિઝનલ ઈન્ફ્લૂએન્ઝા (H1N1) ના કેસોમાં ચિંતાજનક ઉછાળો નોંધાયો છે. કોરોના કરતાં ઊંચા મૃત્યુદર અને વધતા પ્રદૂષણને કારણે ઊભી થતી મુશ્કેલીઓ વચ્ચે, રાજ્યમાં આરોગ્યની સ્થિતિ પર ગંભીર અસર વર્તાઈ રહી છે. જાણો આ ફ્લૂના વધતા જોખમ, આંકડાઓ અને તેનાથી બચવાના ઉપાયો વિશે વિગતવાર.
ગુજરાતમાં સિઝનલ ઈન્ફ્લૂએન્ઝા (H1N1) ના કેસોમાં ચિંતાજનક ઉછાળો નોંધાયો છે.
Influenza H1N1: આજે ગુજરાત એક નવા અને વધુ ગંભીર આરોગ્ય પડકારનો સામનો કરી રહ્યું છે. લાંબા સમયથી સવારે 7થી બપોરે 3 વાગ્યા સુધીના તાપમાનમાં જોવા મળતી તીવ્ર વધઘટ, તેમજ શહેરોમાં પ્રદૂષિત હવાની ગુણવત્તા, સિઝનલ ઈન્ફ્લૂએન્ઝા, જેને તબીબી ભાષામાં H1N1 અને અગાઉ સ્વાઈન ફ્લૂ તરીકે ઓળખવામાં આવતો હતો, તેના કેસોમાં અભૂતપૂર્વ ઉછાળાનું મુખ્ય કારણ બની રહી છે. આ વિષાણુને અનુકૂળ વાતાવરણ મળતાં તે વધુ ઝડપથી ફેલાવવાનું જોખમ સર્જાયું છે. હવે ફ્લૂને માત્ર સામાન્ય શરદી સમજીને હળવાશથી લેવાની ભૂલ કરવી મોંઘી પડી શકે છે, કારણ કે તેના કુલ કન્ફર્મ્ડ કેસો સામે મૃત્યુદર કોરોના વાયરસ કરતાં પણ વધુ જોવા મળી રહ્યો છે.
રાજ્યમાં ઈન્ફ્લૂએન્ઝાના કેસો સતત વધી રહ્યા છે, જે ચિંતાજનક સ્થિતિ સૂચવે છે. કોરોના મહામારી પહેલાં, એટલે કે 2019માં ગુજરાતમાં ઈન્ફ્લૂએન્ઝાના 4,844 કેસો નોંધાયા હતા અને તેમાંથી 151 લોકોના દુર્ભાગ્યપૂર્ણ મૃત્યુ થયા હતા. તે જ વર્ષે દેશભરમાં 28,798 કેસો નોંધાયા હતા અને 1,218 દર્દીઓએ જીવ ગુમાવ્યા હતા. 2021 થી 2023 દરમિયાન, કોરોના કાળમાં કેસોમાં ઘટાડો જોવા મળ્યો, પરંતુ ગત વર્ષ 2024 થી ફરી એકવાર આંકડાઓમાં ઉછાળો આવ્યો. 2024 માં, ગુજરાતમાં 1,711 કેસો અને 55 મૃત્યુ નોંધાયા, જ્યારે દેશમાં કુલ 20,414 કેસો સામે 347 મૃત્યુ થયા હતા.
દેશમાં ફ્લૂના સૌથી વધુ ફેલાવો ધરાવતા રાજ્યો પૈકી ગુજરાતનો સમાવેશ થાય છે. કર્ણાટક, કેરળ, દિલ્હી, મહારાષ્ટ્ર અને તમિલનાડુ પછી ગુજરાત છઠ્ઠા ક્રમે આવે છે, જ્યાં કુલ દેશના 8% થી વધુ કેસો નોંધાય છે. ચાલુ વર્ષ 2025 માં જૂન મહિના સુધીમાં, ગુજરાતમાં 56 કેસો સહિત દેશભરમાં 2,400 કેસો નોંધાયા છે. જોકે, જાન્યુઆરીથી જૂન મહિનાના સમયગાળા કરતાં ચોમાસા પછીનો હાલનો ઓક્ટોબર-નવેમ્બરનો મિશ્ર ઋતુનો સમય આ રોગના પ્રસાર માટે વધુ જોખમી સાબિત થઈ રહ્યો છે.
સૌથી વધુ ચિંતાજનક બાબત એ છે કે ઈન્ફ્લૂએન્ઝાનો મૃત્યુદર કોરોના કરતાં પણ વધુ ઘાતક સાબિત થઈ રહ્યો છે. દેશમાં કોરોનાના કુલ 4.50 કરોડ કેસોમાં 5,33,847 મોત નોંધાયા હતા, જે કેસ સામે 1.18% નો મૃત્યુદર દર્શાવે છે. તેની સરખામણીમાં, ફ્લૂના કેસોની સાપેક્ષે મૃત્યુનું પ્રમાણ રાષ્ટ્રીય સ્તરે 1.70% છે, અને ગુજરાતમાં તો તે 3% જેટલું ઊંચું છે. વળી, ફ્લૂ કોરોના જેવો જ અત્યંત સંક્રામક રોગ છે, જેને આપણે સામાન્ય ભાષામાં 'ઘરમાં એકને શરદી થઈ એટલે બીજાને થાય' તેમ કહીએ છીએ.
મહત્વપૂર્ણ છે કે પ્રવર્તમાન રોગચાળાનો સચોટ ડેટા હજુ પણ સંપૂર્ણપણે જાહેર થતો નથી. જોકે, રાજકોટ મનપામાં નોંધાયેલા કેસો મુજબ, ગત સપ્તાહે વાયરલ શરદી-ઉધરસના કેસોમાં 30% નો નોંધપાત્ર વધારો જોવા મળ્યો છે. આ આંકડો દર્શાવે છે કે નાના શહેરોમાં પણ પરિસ્થિતિ ગંભીર બની રહી છે.
આ સ્થિતિમાં, નાગરિકોને સાવચેત રહેવા અને જરૂરી તકેદારી રાખવા વિનંતી કરવામાં આવે છે. સ્વચ્છતા જાળવવી, ભીડવાળી જગ્યાઓ ટાળવી અને ચેપના લક્ષણો દેખાય કે તરત જ તબીબી સલાહ લેવી અત્યંત મહત્વપૂર્ણ છે. આરોગ્ય તંત્ર દ્વારા પણ આ રોગના પ્રસારને અંકુશમાં લેવા અને જાગૃતિ ફેલાવવા માટે સક્રિય પ્રયાસો કરવા અનિવાર્ય છે.