હિંદ મહાસાગરમાં આફ્રિકાના પૂર્વ કિનારે આવેલો ટાપુ દેશ મેડાગાસ્કર હાલમાં મોટી રાજકીય ઉથલપાથલમાંથી પસાર થઈ રહ્યો છે. યુવાનો, જેને આપણે 'જનરેશન ઝેડ' (Gen-Z) કહીએ છીએ, તેમના એક અઠવાડિયા સુધી ચાલેલા ઉગ્ર વિરોધ-પ્રદર્શનના કારણે રાષ્ટ્રપતિ આંદ્રે રાજોએલિનાને દેશ છોડીને ભાગવું પડ્યું છે. રસપ્રદ વાત એ છે કે રાષ્ટ્રપતિએ પોતે જ આના એક દિવસ પહેલા રવિવારે દાવો કર્યો હતો કે દેશમાં સેનાની મદદથી સત્તાપલટ કરવાનો પ્રયાસ થઈ રહ્યો છે.
Gen-Zના ગુસ્સાથી સત્તા છોડીને ભાગ્યા મેડાગાસ્કરના રાષ્ટ્રપતિ, સેના પર તખ્તાપલટનો આરોપ
મેડાગાસ્કરના રાષ્ટ્રપતિ આંદ્રે રાજોએલિનાએ યુવાનોના ઉગ્ર પ્રદર્શન બાદ દેશ છોડી દીધો છે. પાણી-વીજળીની કમી અને ભ્રષ્ટાચાર વિરુદ્ધ શરૂ થયેલો આ વિરોધ Gen-Zની શક્તિ દર્શાવે છે. જાણો વિશ્વના સૌથી ગરીબ દેશોમાંથી એક એવા મેડાગાસ્કરની આખી વાત.
અપડેટેડ 01:24:15 PM Oct 14, 2025 પર
Gen-Z ના ગુસ્સા સામે ઝૂક્યું શાસન, રાષ્ટ્રપતિ આંદ્રે રાજોએલિના દેશ છોડીને ભાગ્યા
Gen-Z દ્વારા શાસન સામે થયેલા તાજેતરના વિદ્રોહ અને ટોચના અધિકારીનું પદ છોડવું, આ ઘટના કંઈ નવી નથી. ગયા મહિને નેપાળમાં પણ આવા જ મોટા વિરોધ પ્રદર્શનો થયા હતા, જેના કારણે ત્યાંના વડા પ્રધાને પોતાની ખુરશી છોડવી પડી હતી. આ બતાવે છે કે નવી પેઢી હવે રાજકીય સિસ્ટમમાં સક્રિયપણે ભાગ લઈ રહી છે.
ફ્રાન્સની મદદથી સુરક્ષિત નિકળ્યા
રેડિયો ફ્રાન્સ ઇન્ટરનેશનલના અહેવાલ મુજબ, ફ્રાન્સના રાષ્ટ્રપતિ ઇમેન્યુઅલ મેક્રોંની વિનંતી પર રવિવારે એક ફ્રેન્ચ સૈન્ય વિમાને રાષ્ટ્રપતિ આંદ્રે રાજોએલિનાને ત્યાંથી સુરક્ષિત રીતે બહાર કાઢ્યા છે. નોંધનીય છે કે, ફ્રાન્સનું દૂતાવાસ પહેલા મેડાગાસ્કરમાં કોઈપણ પ્રકારના સૈન્ય હસ્તક્ષેપની વાતને નકારી ચૂક્યું હતું. મેડાગાસ્કર 1960 માં ફ્રાન્સથી આઝાદ થયું હતું અને ત્યારથી અહીં ઘણા સૈન્ય બળવા થઈ ચૂક્યા છે.
પાણી-વીજળીની કમીથી શરૂ થયો ગુસ્સો
આ પ્રદર્શનોની શરૂઆત એક સાવ સામાન્ય મુદ્દાથી થઈ હતી - પાણી અને વીજળીની અછત. ગયા મહિને, જેને 'જનરેશન ઝેડ'ના પ્રદર્શનકારીઓ કહેવામાં આવે છે, તેઓ આ મૂળભૂત સેવાઓની કમીને લઈને હજારોની સંખ્યામાં રસ્તાઓ પર ઉતરી આવ્યા હતા. આ યુવાનો સરકારમાં વ્યાપેલા ભ્રષ્ટાચાર અને પાયાની સેવાઓનો અભાવ જોઈને ગુસ્સે હતા. આ યુવાનો અને સુરક્ષા દળો વચ્ચેની અથડામણો પણ થઈ હતી, જેમાં ઓછામાં ઓછા 22 લોકોના મોત થયા હતા. યુવાનોના ગુસ્સાનું આ મોજું તાજેતરમાં મોરોક્કો, ઇન્ડોનેશિયા, નેપાળ અને કેન્યા જેવા દેશોમાં સત્તાધારી વર્ગ સામે થયેલા વિરોધ પ્રદર્શનોની યાદ અપાવે છે.
સેનાની બદલાયેલી ભૂમિકા
51 વર્ષીય રાજોએલિના પહેલીવાર 2009માં સેનાના સમર્થનથી સત્તામાં આવ્યા હતા. જોકે, તેઓ 2014 માં પદ પરથી દૂર થયા, પણ 2018 માં ફરી ચૂંટણી જીતીને રાષ્ટ્રપતિ બન્યા અને 2023 માં એક વિવાદાસ્પદ ચૂંટણી દ્વારા વધુ એક કાર્યકાળ મેળવ્યો હતો. આ વખતે, તેમની વિદાયમાં સેનાની એક ખાસ યુનિટ (કૅપસૅટ - CAPSATE) એ મહત્વની ભૂમિકા ભજવી હોવાનું કહેવાય છે. આ સૈન્ય એકમે પ્રદર્શનકારીઓનો પક્ષ લીધો, જેણે રાજોએલિનાને સત્તાથી દૂર થવા મજબૂર કર્યા. આ એ જ જૂથ છે જેણે 16 વર્ષ પહેલા રાજોએલિનાને પ્રથમ વખત રાષ્ટ્રપતિ પદ સુધી પહોંચાડવામાં મદદ કરી હતી.
વિશ્વના સૌથી ગરીબ દેશોમાં મેડાગાસ્કર
આ રાજકીય સંકટનું મૂળ કારણ આ દેશની આર્થિક સ્થિતિમાં પણ છે. વિશ્વ બેંકના અહેવાલ મુજબ, મેડાગાસ્કર વિશ્વના સૌથી ગરીબ દેશોમાંથી એક છે. અહીં દર 5 માંથી 4 લોકો ગરીબી રેખા નીચે જીવન જીવે છે. મોઝામ્બિકના કિનારે આવેલા આ ટાપુ રાષ્ટ્રમાં જાપાનની સુમિતોમો કોર્પોરેશન જેવી કંપનીઓ નિકલનું ખનન કરે છે, અને તે વિશ્વનો સૌથી મોટો વેનીલા ઉત્પાદક પણ છે. જોકે, આ સંપત્તિનો લાભ સામાન્ય જનતા સુધી પહોંચતો નથી, જે યુવાનોના આક્રોશનું મુખ્ય કારણ છે.
સમગ્ર ઘટનાક્રમ એ વાતનો પુરાવો છે કે Gen-Z હવે માત્ર સોશિયલ મીડિયા પર સક્રિય નથી, પરંતુ તેઓ જમીન પર ઉતરીને પોતાના હક માટે લડી શકે છે અને શાસકોને પડકારી શકે છે.
MoneyControl News
પહેલા મનીકંટ્રોલ ગુજરાતી પર ગુજરાતીમાં સ્ટોક માર્કેટ, Stock Tips, સમાચાર, પર્સનલ ફાઇનાન્સ અને બિઝનેસ સંબંધિત સમાચાર વાંચો. દૈનિક બજાર અપડેટ્સ માટે Moneycontrol App ડાઉનલોડ કરો.
