ભારતે સ્ટીલની આયાત પર 12% અસ્થાયી ટેરિફ લાદ્યો.. 200 દિવસ સુધી રહેશે લાગુ, નાણા મંત્રાલયે નોટિફિકેશન કર્યું જાહેર
આ અસ્થાયી ટેરિફની અસર ભારતના સ્ટીલ બજાર અને આંતરરાષ્ટ્રીય વેપાર પર નજીકથી જોવામાં આવશે. આ નિર્ણય વૈશ્વિક સ્ટીલ ટ્રેડ ફ્લોને પણ અસર કરી શકે છે, ખાસ કરીને એવા દેશો માટે કે જેઓ ભારતમાં સ્ટીલની નિકાસ કરે છે.
વિશ્વમાં કાચા સ્ટીલ (ક્રૂડ સ્ટીલ)નું બીજા નંબરનું સૌથી મોટું ઉત્પાદક દેશ ભારતે આ પગલું ઉઠાવ્યું છે.
ભારતે અનિયંત્રિત આયાતને રોકવા માટે અમુક સ્ટીલ ઉત્પાદનો પર 12% અસ્થાયી ટેરિફ (સેફગાર્ડ ડ્યૂટી) લાદવાની જાહેરાત કરી છે. નાણા મંત્રાલયે આ અંગે નોટિફિકેશન જાહેર કરીને માહિતી આપી હતી. આ ટેરિફ સોમવારથી અમલમાં આવ્યો છે અને 200 દિવસ સુધી લાગુ રહેશે, જ્યાં સુધી તેને રદ કરવામાં ન આવે અથવા તેમાં ફેરફાર ન કરવામાં આવે.
ગ્લોબલ લેવલે ભારતની સ્થિતિ
વિશ્વમાં કાચા સ્ટીલ (ક્રૂડ સ્ટીલ)નું બીજા નંબરનું સૌથી મોટું ઉત્પાદક દેશ ભારતે આ પગલું ઉઠાવ્યું છે. આ ટેરિફ ખાસ કરીને ચીનને ધ્યાનમાં રાખીને લાગુ કરવામાં આવ્યો હોવાનું માનવામાં આવે છે. 2024-25માં દક્ષિણ કોરિયા પછી ચીન ભારત માટે બીજું સૌથી મોટું નિકાસકાર હતું.
અમેરિકાના ટેરિફ બાદ ભારતની મોટી ટ્રેડ પોલીસી
અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે એપ્રિલ 2025માં વિવિધ દેશો પર નવા ટેરિફ લાદ્યા બાદ ભારતનો આ પ્રથમ મોટો વેપાર પોલીસીનો નિર્ણય છે. ભારતનો આ નિર્ણય સ્થાનિક સ્ટીલ ઉદ્યોગને સુરક્ષા આપવા અને સસ્તી આયાતને નિયંત્રિત કરવાના હેતુથી લેવાયો છે.
ફિનિશ્ડ સ્ટીલની આયાતમાં વધારો
સરકારી આંકડાઓ અનુસાર, ભારત વિત્તીય વર્ષ 2024-25માં સતત બીજા વર્ષે ફિનિશ્ડ સ્ટીલનું નેટ આયાતકાર રહ્યું છે. આ વર્ષે ફિનિશ્ડ સ્ટીલની આયાત 9 વર્ષના ઉચ્ચતમ સ્તરે 9.5 મિલિયન મેટ્રિક ટન સુધી પહોંચી છે. આ વધતી આયાતે સ્થાનિક સ્ટીલ ઉદ્યોગ માટે ચિંતા ઊભી કરી હતી.
સ્ટીલ ઉત્પાદકોની ચિંતા અને માંગ
નવી દિલ્હી સ્થિત મુખ્ય સ્ટીલ ઉત્પાદકોની સંસ્થાએ વધતી આયાત પર ચિંતા વ્યક્ત કરી હતી અને તેને નિયંત્રિત કરવા માટે પગલાં લેવાની માંગ કરી હતી. આ સંસ્થામાં JSW સ્ટીલ, ટાટા સ્ટીલ, સ્ટીલ ઓથોરિટી ઓફ ઈન્ડિયા (SAIL) અને આર્સેલોર મિત્તલ નિપ્પોન સ્ટીલ ઈન્ડિયા જેવી મોટી કંપનીઓનો સમાવેશ થાય છે. આ માંગને પગલે સરકારે આ અસ્થાયી ટેરિફ લાદવાનો નિર્ણય લીધો છે.
શા માટે આ નિર્ણય?
આ ટેરિફનો હેતુ સ્થાનિક સ્ટીલ ઉદ્યોગને સસ્તા આયાતી સ્ટીલથી બચાવવાનો છે, ખાસ કરીને ચીન અને વિયતનામ જેવા દેશોમાંથી થતી ડમ્પિંગ (ઓછી કિંમતે વેચાણ)ને રોકવાનો છે. આ પગલું સ્થાનિક ઉત્પાદકોને સ્પર્ધાત્મક બનાવવામાં અને દેશના સ્ટીલ ઉદ્યોગને મજબૂત કરવામાં મદદ કરશે.