એગ્રી કૉમોડિટી સ્પેશલ: વૈશ્વિક બજારમાં ખાદ્યતેલની કિંમતોમાં આવ્યો ઉછાળો

આ સપ્તાહે એગ્રી કૉમોડિટી પર ફોકસ રહ્યું, જેમાં ઇરાન-ઇઝરાયેલ વચ્ચે ચાલી રહેલા તણાવની અસર અમુક એગ્રી કૉમોડિટી પર જોવા મળી, આ સાથે જ વૈશ્વિક બજારમાં શુગરના ભાવ પણ ઘટતા દેખાયા, તો શેરડીની વાવણીના આંકડા પણ સામે આવતા જોવા મળ્યા છે. ખાસ કરીને સોયાબીનની જો વાત કરીએ તો, યુરોપીયન યૂનિયનને સોયામીલનો એક્સપોર્ટ ઘટવાના અંદાજ બનતા દેખાયા છે, અને આ મુદ્દે SOPAએ સરકારને દખલ કરવા અપીલ કરી છે.

સંકટમાં સોયાબીન ઇન્ડસ્ટ્રી?

ઇન્ડસ્ટ્રીની સરકાર પાસે અપીલ

SOPAએ EUDR પર સરકારને લખ્યો પત્ર. મુદ્દા પર સરકાર પાસે દખલની કરી અપીલ. સોયામીલ માટે યૂરોપ મોટું બજાર. ભારત નોન-GM સોયામીલનો મોટો ઉત્પાદક છે.

EUની જરૂર

વર્ષના 5 લાખ ટન નોન-GM સોયાબીનની માગ છે. ભારતથી નોન-GM લેસિથિનનો ઇમ્પોર્ટ પણ થાય છે.

દેશમાં સોયાબીનની સ્થિતી

12 મિલિયન હેક્ટરથી વધારેમાં ખેતી છે. 400-2000 ટન/દિવસ પ્રોસેસિંગની ક્ષમતા છે.

EUને સોયામીલનો એક્સપોર્ટ

મે સુધી 5.31 લાખ ટનનું એક્સપોર્ટ છે. વાર્ષિક 14.63 લાખ ટનનું એક્સપોર્ટ છે. ઓક્ટોબરથી શરૂ થાય છે માર્કેટિંગ સીઝન છે.

મોંઘું થશે ખાદ્ય તેલ

2 મહિનાની ઉંચાઈ પર પામ ઓઈલ પહોંચ્યું. 4000 રિંગિતની ઉપર પહોંચી પામ ઓઈલની કિંમતો છે. 3 સપ્તાહના ઉંચાઈ પર પહોંચ્યા સોયાબીનના ભાવ છે. $10.65/બુશેલને પાર પહોંચી સોયાબીનની કિંમતો છે. ટ્રમ્પ સરકારનો બાયો ફ્યૂલ બ્લેન્ડિંગનો પ્રસ્તાવ છે. બજારને આ નિર્ણયથી સોયાબીનની માગ વધવાની આશા છે. 2026-27માં સોયાબીનની સ્થાનિક વાવણી વધવાની આશા છે.

ઇઝરાયલ અને ઈરાન વચ્ચે વધતા તણાવને કારણે બાસમતી ચોખા અને ચાનું એક્સપોર્ટ પર સંકટના વાદળો છવાઇ ગયા છે. ભારત દર વર્ષે ઈરાનને મોટા પાયે બાસમતી ચોખાનું એક્સપોર્ટ કરે છે. આવી સ્થિતિમાં, આ એક્સપોર્ટ બંધ થઈ શકે છે.

ઇઝરાયલ-ઈરાન યુદ્ધથી ચોખા સસ્તા!

બાસમતી ચોખા અને ચાના વેપારીઓની સમસ્યાઓ વધી. યુદ્ધ વધવાના કારણે બાસમતી ચોખાનું એક્સપોર્ટ અટકી છે. ભારત ઈરાનમાં મોટા પાયે ચોખાની એક્સપોર્ટ કરે છે. ગયા વર્ષે લગભગ ₹6,734 Cr ચોખાનું એક્સપોર્ટ કરવામાં આવી હતી. કુલ 8.75 લાખ ટન ચોખાનું એક્સપોર્ટ કરવામાં આવી હતી. ચોખાની કુલ એક્સપોર્ટના 25% એક્સપોર્ટ ઈરાનમાં થાય છે. એક્સપોર્ટ બંધ થવાના કારણે ભારતમાં બાસમતી ચોખાના ભાવ ઘટી શકે છે. ભારત દર વર્ષે $4 Crની ચાનું એક્સપોર્ટ કરે છે. ભારત ઈરાનથી સનફ્લાવર ઓઇલનું ઇમ્પોર્ટ કરે છે. ઇમ્પોર્ટ બંધ થવાથી સનફ્લાવર ઓઇલ મોંઘુ થઈ શકે છે.

ઘટી શુગરની મીઠાશ

ઇન્ટરનેશનલ માર્કેટમાં ઘટી કિંમતો છે. 4 વર્ષના નીચલા સ્તરની નજીક કારોબાર કરી રહ્યા છે. $16.40 સેન્ટ પ્રતિ પાઉન્ડની નીચે પહોંચી કિંમતો છે.

કેમ ઘટી શુગરની કિંમતો?

બ્રાઝિલ અને ભારતમાં વધાપે ઉત્પાદન સામે માગ ઘટી. થાઈલેન્ડમાં પણ ઉત્પાદન વધવાની આશા છે. સાઉથ-સેન્ટ્રલ બ્રાઝિલમાં ઉત્પાદન વધ્યું. પાછલા વર્ષથી ઉત્પાદન આશરે 9% વધ્યું.

શેરડીની વાવણીમાં આવી તેજી

13 જૂન સુધી વાવણી 55.07 લાખ હેક્ટરમાં થઈ. સરકારે જાહેર કર્યા શેરડીની વાવણીના આંકડા છે. ગત વર્ષ કરતા વાવણી 0.20 લાખ હેક્ટર વધી. 2025-26 સીઝનમાં વધારે શેરડી ઉત્પાદન સંભવ છે. મોનસૂનમાં તેજી આવવાથી શેરડીની વાવણી વધી. ઓક્ટોબર 2025થી શરૂ થશે શેરડીનું ક્રશિંગ છે.