RBI gold reserves: રિઝર્વ બેન્ક ઓફ ઈન્ડિયાએ ખરીદ્યુ 25 ટન સોનું, વિદેશી મુદ્રા ભંડારમાં સોનાનો હિસ્સો 11.70% થયો
RBI gold reserves: નાણાકીય વર્ષ 2025ના પ્રથમ ભાગમાં, RBIએ વિદેશથી ભારતની તિજોરીઓમાં મોટા પ્રમાણમાં સોનું સ્થાનાંતરિત કર્યું હતું. 31 માર્ચ, 2024ના રોજ સ્થાનિક તિજોરીઓમાં 408 ટન સોનું હતું, જે 30 સપ્ટેમ્બર, 2024 સુધીમાં વધીને 510.46 ટન થયું. આ સોનાની હેરફેરને 1991 પછી ભારત દ્વારા કરવામાં આવેલી સૌથી મોટી સોનાની હિલચાલ ગણાવવામાં આવી છે.
સોનાનો ભાવ 10 ગ્રામ દીઠ 1 લાખ રૂપિયાના સ્તરને પણ સ્પર્શી ગયો હતો અને હાલમાં પણ તે 97,000 રૂપિયાથી ઉપર ટકેલો છે.
RBI gold reserves: ભારતીય રિઝર્વ બેન્ક (RBI)એ નાણાકીય વર્ષ 2024-25ના બીજા ભાગમાં પોતાના ભંડારમાં 25 ટન સોનું ઉમેર્યું છે, જેના કારણે તેનો કુલ સોનાનો ભંડાર 879.59 ટન પર પહોંચી ગયો છે. સરકારી આંકડાઓ અનુસાર, સપ્ટેમ્બર 2024ના અંતે RBI પાસે 854.73 ટન સોનું હતું. આ વધારા સાથે, નાણાકીય વર્ષ 2024-25માં RBIએ કુલ 57 ટન સોનું ઉમેર્યું છે, જે છેલ્લા સાત વર્ષમાં સૌથી મોટો વાર્ષિક વધારો છે. આ દરમિયાન સોનાના ભાવમાં 30 ટકાનો ઉછાળો જોવા મળ્યો હતો.
સોનાના ભાવમાં રેકોર્ડ ઉછાળો, પરંતુ RBIની ખરીદી પર અસર નહીં
ગયા એક વર્ષમાં સોનાના ભાવે રેકોર્ડ બનાવ્યો છે. સોનાનો ભાવ 10 ગ્રામ દીઠ 1 લાખ રૂપિયાના સ્તરને પણ સ્પર્શી ગયો હતો અને હાલમાં પણ તે 97,000 રૂપિયાથી ઉપર ટકેલો છે. આ રેકોર્ડ ઊંચા ભાવના કારણે સામાન્ય લોકોમાં સોનાની માંગમાં ઘટાડો જોવા મળ્યો છે. જોકે, RBIએ આ ઊંચા ભાવની પરવા કર્યા વિના સોનાની ખરીદી ચાલુ રાખી છે.
વિદેશથી ભારતમાં સોનું લાવવામાં આવ્યું
નાણાકીય વર્ષ 2025ના પ્રથમ ભાગમાં, RBIએ વિદેશથી ભારતની તિજોરીઓમાં મોટા પ્રમાણમાં સોનું સ્થાનાંતરિત કર્યું હતું. 31 માર્ચ, 2024ના રોજ સ્થાનિક તિજોરીઓમાં 408 ટન સોનું હતું, જે 30 સપ્ટેમ્બર, 2024 સુધીમાં વધીને 510.46 ટન થયું. આ સોનાની હેરફેરને 1991 પછી ભારત દ્વારા કરવામાં આવેલી સૌથી મોટી સોનાની હિલચાલ ગણાવવામાં આવી છે. વૈશ્વિક સ્તરે વધતા ભૂ-રાજનીતિક તણાવ વચ્ચે આ પગલું ઉઠાવવામાં આવ્યું હતું. હાલમાં, સ્થાનિક તિજોરીઓમાં 511.99 ટન સોનું સંગ્રહિત છે. આ ઉપરાંત, 348.62 ટન સોનું બેન્ક ઓફ ઈંગ્લેન્ડ અને બેન્ક ફોર ઈન્ટરનૅશનલ સેટલમેન્ટ્સ (BIS) પાસે છે, જ્યારે 18.98 ટન સોનું જમા રૂપે રાખવામાં આવ્યું છે.
વિદેશી મુદ્રા ભંડારમાં સોનાનો હિસ્સો વધ્યો
RBIની અર્ધવાર્ષિક રિપોર્ટ અનુસાર, કુલ વિદેશી મુદ્રા ભંડારમાં સોનાનો હિસ્સો સપ્ટેમ્બર 2024ના 9.32 ટકાથી વધીને માર્ચ 2025ના અંત સુધીમાં 11.70 ટકા થયો છે. જોકે, આ દરમિયાન વિદેશી મુદ્રા ભંડાર સપ્ટેમ્બર 2024ના 705.78 અબજ ડોલરથી ઘટીને માર્ચ 2025માં 668.33 અબજ ડોલર થયો છે. આ ભંડાર હવે 10.5 મહિનાની આયાત જરૂરિયાતો પૂરી કરવા માટે પૂરતો છે, જે સપ્ટેમ્બર 2024માં 11.8 મહિનાની જરૂરિયાતો પૂરી કરવાની સ્થિતિ કરતાં ઓછો છે.
સોનાની ખરીદીનું મહત્વ
વૈશ્વિક આર્થિક અનિશ્ચિતતા અને ભૂ-રાજનીતિક તણાવ વચ્ચે સોનું એક સુરક્ષિત રોકાણ તરીકે ગણવામાં આવે છે. RBIની આ આક્રમક સોના ખરીદી દેશના વિદેશી મુદ્રા ભંડારને વધુ મજબૂત કરવાની વ્યૂહરચનાનો ભાગ છે. આ પગલું ભારતની આર્થિક સ્થિરતા જાળવવા અને વૈશ્વિક બજારોમાં ઉથલપાથલનો સામનો કરવાની તૈયારી દર્શાવે છે.