ન્યૂક્લિયર એનર્જીમાં ખાનગી કંપનીઓની એન્ટ્રી, ભારત સરકાર તૈયાર કરે છે ખાસ કાયદો

Nuclear Energy Private Companies: ભારત સરકાર ન્યૂક્લિયર એનર્જીના ક્ષેત્રમાં ખાનગી કંપનીઓને સામેલ કરવા માટે મોટું પગલું ભરવા જઈ રહી છે. આ માટે સરકાર નવા કાયદાઓ ઘડવા અથવા હાલના કાયદાઓમાં સુધારો કરવાની તૈયારી કરી રહી છે. આ નિર્ણયથી ભારતની ઊર્જા ક્ષમતાને નવી દિશા મળશે અને વિકસિત ભારત 2047ના લક્ષ્યને હાંસલ કરવામાં મદદ મળશે.

ખાનગી કંપનીઓ માટે નવી તકો

અત્યાર સુધી ન્યૂક્લિયર એનર્જીનું ક્ષેત્ર ફક્ત સરકારી કંપનીઓ જેમ કે ન્યૂક્લિયર પાવર કોર્પોરેશન ઓફ ઈન્ડિયા લિમિટેડ (NPCIL)ના હાથમાં હતું. જોકે હવે સરકાર ખાનગી કંપનીઓને આ ક્ષેત્રમાં પ્રવેશવાની તક આપવા માગે છે. આ માટે સરકાર એટોમિક એનર્જી એક્ટ અને સિવિલ લાયબિલિટી ફોર ન્યૂક્લિયર ડેમેજ એક્ટમાં સુધારો કરવાનું વિચારી રહી છે. આ સુધારાઓ ખાનગી કંપનીઓને ન્યૂક્લિયર પ્રોજેક્ટ્સમાં રોકાણ કરવા માટે પ્રોત્સાહન આપશે.

સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર સરકાર એવી કંપનીઓને પસંદ કરશે જેમની પાસે મોટા પ્રોજેક્ટ્સ હેન્ડલ કરવાનો અનુભવ હોય અને જેની નાણાકીય સ્થિતિ મજબૂત હોય. આ કંપનીઓનું મૂલ્યાંકન સરકાર અથવા તેના દ્વારા નિયુક્ત એજન્સી દ્વારા કરવામાં આવશે, જેમાં નાણાકીય ક્ષમતા, ટેકનિકલ નિપુણતા, અનુભવ અને પાછલા રેકોર્ડ જેવા માપદંડોનું ધ્યાન રાખવામાં આવશે.

અગાઉ ખાનગી કંપનીઓ ન્યૂક્લિયર એનર્જી ક્ષેત્રમાં રોકાણ કરવાથી ખચકાતી હતી, કારણ કે સિવિલ લાયબિલિટી ફોર ન્યૂક્લિયર ડેમેજ એક્ટ હેઠળ ન્યૂક્લિયર દુર્ઘટનાના કિસ્સામાં તેમને પણ જવાબદારી ઉઠાવવી પડી શકે છે. આ ડરને દૂર કરવા માટે સરકાર કાયદામાં સુધારો કરીને ખાનગી કંપનીઓ માટે રોકાણનું વાતાવરણ સરળ બનાવવા માગે છે. આ ઉપરાંત બજેટમાં એટોમિક એનર્જી એક્ટ અને સિવિલ લાયબિલિટી એક્ટમાં સુધારાનો પ્રસ્તાવ મૂકવામાં આવ્યો હતો. આ સુધારાઓ ખાનગી કંપનીઓને ન્યૂક્લિયર પ્રોજેક્ટ્સમાં સક્રિય ભાગીદારી કરવા માટે પ્રોત્સાહન આપશે.

વિકસિત ભારત 2047નું લક્ષ્ય

આ પગલું વિકસિત ભારત 2047ના લક્ષ્યનો એક ભાગ છે, જેમાં ભારત 2047 સુધીમાં 100 ગીગાવોટ ન્યૂક્લિયર એનર્જી ક્ષમતા હાંસલ કરવા માગે છે. હાલમાં ભારત પાસે 23 ન્યૂક્લિયર પ્લાન્ટ્સ છે, જે ભારતીય ન્યૂક્લિયર પાવર કોર્પોરેશન દ્વારા સંચાલિત છે અને 8.8 ગીગાવોટ ઊર્જા ઉત્પન્ન કરે છે. સરકારનું લક્ષ્ય 2032 સુધીમાં આ ક્ષમતાને 22 ગીગાવોટ સુધી વધારવાનું છે.

શા માટે મહત્વનું છે આ પગલું?

ન્યૂક્લિયર એનર્જી એક સ્વચ્છ અને ટકાઉ ઊર્જા સ્ત્રોત છે, જે ભારતની ઊર્જા જરૂરિયાતોને પૂરી કરવા અને ગ્રીનહાઉસ ગેસ ઉત્સર્જન ઘટાડવામાં મદદ કરશે. ખાનગી કંપનીઓની ભાગીદારીથી નવી ટેક્નોલોજી, રોકાણ અને નિપુણતા આ ક્ષેત્રમાં આવશે, જે ભારતના ઊર્જા લક્ષ્યોને હાંસલ કરવામાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવશે.

આ પણ વાંચો- India-US relations: ટ્રમ્પના સહયોગીનો ભારત પર આક્ષેપ, ‘રશિયન તેલ ખરીદીથી યુક્રેન સંકટમાં વધારો’