ઈરાન-ઈઝરાયલ યુદ્ધ: ન્યૂક્લિયર સાઈટ્સ પર હુમલા બાદ ખામેનઈનો ગુસ્સો, ઈઝરાયલને આપી કડક ધમકી
ઈરાનના ન્યૂક્લિયર સાઈટ્સ પર હુમલાઓએ વૈશ્વિક રાજકારણમાં નવો વળાંક લાવ્યો છે. ખામેનઈના નિવેદનો અને ઈરાનના હુમલાઓ દર્શાવે છે કે આ સંઘર્ષ હજી લાંબો ચાલી શકે છે. આ ઘટનાઓ પર વૈશ્વિક સમુદાયની નજર છે, અને રાજદ્વારી પ્રયાસો નિષ્ફળ ગયા તો યુદ્ધનું સ્વરૂપ વધુ ખતરનાક બની શકે છે.
આ હુમલાઓ બાદ ઈરાનના સર્વોચ્ચ નેતા આયતુલ્લા અલી ખામેનઈએ ઈઝરાયલ વિરુદ્ધ કડક નિવેદન આપ્યું છે
ઈરાન-ઈઝરાયલ યુદ્ધ: ઈરાનના ત્રણ ન્યૂક્લિયર સાઈટ્સ પર અમેરિકા દ્વારા કરવામાં આવેલા હવાઈ હુમલાઓએ મિડલ ઈસ્ટમાં તણાવને નવી ઊંચાઈએ પહોંચાડ્યો છે. આ હુમલાઓ બાદ ઈરાનના સર્વોચ્ચ નેતા આયતુલ્લા અલી ખામેનઈએ ઈઝરાયલ વિરુદ્ધ કડક નિવેદન આપ્યું છે, જેમાં તેમણે ઈઝરાયલને "ઝાયોનિસ્ટ દુશ્મન" ગણાવીને સજાની ધમકી આપી છે. ખાસ વાત એ છે કે ખામેનઈએ પોતાના નિવેદનમાં અમેરિકાનો ઉલ્લેખ ટાળ્યો છે, જેની પાછળ રાજકીય રણનીતિ હોવાનું મનાય છે.
ખામેનઈનું નિવેદન: "દુશ્મનની મોટી ભૂલ, સજા મળશે"
ઈરાનના સર્વોચ્ચ નેતા ખામેનઈએ સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મ X પર પોસ્ટ કરીને કહ્યું, "ઝાયોનિસ્ટ દુશ્મને મોટી ભૂલ કરી છે અને ગંભીર અપરાધ આચર્યો છે. તેને સજા મળવી જ જોઈએ અને તેને સજા મળી રહી છે." આ નિવેદનમાં તેમણે ઈઝરાયલ પર આકરા પ્રહાર કર્યા, પરંતુ અમેરિકા વિશે એક પણ શબ્દ ન બોલવો રાજકીય વર્તુળોમાં ચર્ચાનો વિષય બન્યો છે.
અહેવાલો અનુસાર, ખામેનઈ આ હુમલાઓ બાદ ગુપ્ત સ્થળે રહી રહ્યા છે, જેનો સંકેત તેમના તાજેતરના વીડિયો પ્રસારણમાં મળ્યો છે. આ ઉપરાંત, તેમણે પોતાના અનુગામીઓની નામાંકન પ્રક્રિયા પણ શરૂ કરી છે, જે ઈરાનની અંદરની અસ્થિરતા દર્શાવે છે.
ઈરાનનો ઈઝરાયલ પર હુમલો
ઈરાને ઈઝરાયલ પર હવાઈ હુમલાઓને વધુ તીવ્ર કર્યા છે. છેલ્લા 24 કલાકમાં ઈરાને ઈઝરાયલના શહેરો પર 40થી વધુ બેલિસ્ટિક મિસાઈલો દાગી છે, જેમાં ખુર્રમશહર-4 (જેને ખૈબર મિસાઈલ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે) નો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો છે. આ મિસાઈલની રેન્જ 2,000 કિલોમીટર છે અને તે 1,500 કિલોગ્રામનું વોરહેડ લઈ જવા સક્ષમ છે.
ઈરાનની આ મિસાઈલોએ ઈઝરાયલના હાઈફા, તેલ અવીવ અને અન્ય શહેરોમાં વ્યાપક નુકસાન પહોંચાડ્યું છે. આ હુમલાઓમાં 86થી વધુ લોકો ઘાયલ થયા છે. મિસાઈલો રહેણાંક વિસ્તારો, શોપિંગ સેન્ટર્સ અને લશ્કરી ઠેકાણાઓ પર પડી છે, જેનાથી ઈઝરાયલમાં ભયનો માહોલ છે.
અમેરિકાએ ઈરાનના ફોર્ડો, નતાંઝ અને ઈસ્ફહાન ખાતેની ન્યૂક્લિયર સાઈટ્સ પર 'ઓપરેશન મિડનાઈટ હેમર' હેઠળ હુમલો કર્યો હતો. આ હુમલામાં 30,000 પાઉન્ડના બંકર-બસ્ટર બોમ્બનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો, જેનાથી ન્યૂક્લિયર સુવિધાઓને ભારે નુકસાન થયું છે. અમેરિકન રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે દાવો કર્યો છે કે આ હુમલાઓએ ઈરાનની ન્યૂક્લિયર આકાંક્ષાઓને "સંપૂર્ણપણે નષ્ટ" કરી દીધી છે.
જોકે, આંતરરાષ્ટ્રીય નિષ્ણાતોનું માનવું છે કે આ હુમલાઓથી ઈરાનનો ન્યૂક્લિયર પ્રોગ્રામ સંપૂર્ણ રીતે નાશ પામ્યો નથી અને ઈરાન થોડા મહિનામાં તેનું પુનઃનિર્માણ કરી શકે છે. આ હુમલાઓએ ઈરાનની અંદર ગુસ્સો અને ભયનું વાતાવરણ ઉભું કર્યું છે.
‘અમેરિકા સામે હજી ચૂપ, ઈઝરાયલ પર ફોકસ’
ઈરાને હજી સુધી અમેરિકાના કોઈ લશ્કરી ઠેકાણા પર હુમલો કર્યો નથી, પરંતુ ખામેનઈના નજીકના સહયોગી હોસૈન શરિયતમદારીએ બહેરીનમાં અમેરિકન નૌકાદળ પર મિસાઈલ હુમલાની હિમાયત કરી છે. આ ઉપરાંત, ઈરાને સ્ટ્રેટ ઓફ હોર્મુઝને બંધ કરવાની ધમકી આપી છે, જે વૈશ્વિક તેલ પુરવઠા માટે મહત્વનો માર્ગ છે.
ઈરાનનું આ વલણ દર્શાવે છે કે તે હાલમાં ઈઝરાયલ પર હુમલાઓ દ્વારા પોતાનો ગુસ્સો વ્યક્ત કરી રહ્યું છે, પરંતુ અમેરિકા સામે સીધી કાર્યવાહી કરવામાં સંયમ રાખી રહ્યું છે. નિષ્ણાતોનું માનવું છે કે આ પાછળ ઈરાનની રણનીતિ અમેરિકા સાથે સીધા યુદ્ધને ટાળવાની હોઈ શકે છે.
મિડલ ઈસ્ટમાં વધતો તણાવ
આ ઘટનાઓએ મિડલ ઈસ્ટમાં યુદ્ધનું જોખમ વધારી દીધું છે. રશિયાના રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુતિને આ મુદ્દે ટિપ્પણી કરવાનો ઈનકાર કર્યો છે, જ્યારે બ્રિટન, ફ્રાન્સ અને જર્મની ઈરાન સાથે ન્યૂક્લિયર કરારને બચાવવા માટે રાજદ્વારી પ્રયાસો કરી રહ્યા છે.
યુએન સિક્યોરિટી કાઉન્સિલમાં આંતરરાષ્ટ્રીય એટોમિક એનર્જી એજન્સીના ડિરેક્ટર જનરલ રાફેલ ગ્રોસીએ જણાવ્યું કે હુમલાઓથી ન્યૂક્લિયર સાઈટ્સના ઉપરના ભાગને નુકસાન થયું છે, પરંતુ ભૂગર્ભ સુવિધાઓ સુરક્ષિત છે.
શું છે આગળની શક્યતાઓ?
ઈરાન અને ઈઝરાયલ વચ્ચેનું આ યુદ્ધ મિડલ ઈસ્ટને લાંબા ગાળાના સંઘર્ષ તરફ ધકેલી રહ્યું છે. ઈરાનના હુમલાઓ અને ઈઝરાયલના જવાબી પ્રહારોએ આ પ્રદેશમાં અસ્થિરતા વધારી છે. જો અમેરિકા આ યુદ્ધમાં સીધું જોડાયું તો તેના પરિણામો વૈશ્વિક સ્તરે જોવા મળી શકે છે. નિષ્ણાતોનું માનવું છે કે ઈરાન હાલમાં રાજદ્વારી માર્ગે પણ પોતાની સ્થિતિ મજબૂત કરવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યું છે, પરંત જો હુમલાઓની તીવ્રતા વધશે તો તે અમેરિકા વિરુદ્ધ પણ કાર્યવાહી કરી શકે છે.