SEBI New Rule: કાલે 1 ઓક્ટોબરથી ઈંટ્રાડે ટ્રેડિંગના નવા નિયમ લાગૂ થશે, જેનાથી મોટા રોકાણકારોની પોજીશન પર લાગાવામાં આવશે કડક સીમા

SEBI New Rule: સિક્યોરિટીઝ એન્ડ એક્સચેન્જ બોર્ડ ઓફ ઈન્ડિયા (SEBI) આવતીકાલે, 1 ઓક્ટોબરના રોજ ડેરિવેટિવ્ઝ માર્કેટ માટે નવા નિયમો લાગુ કરી રહ્યું છે. આ નિયમ ઇન્ટ્રાડે ટ્રેડિંગમાં બિનજરૂરી જોખમ અને અતિશય અસ્થિરતાને રોકવા માટે લાગુ કરવામાં આવી રહ્યો છે. સેબીએ તેના પરિપત્રમાં સ્પષ્ટ કર્યું છે કે ઇક્વિટી ઇન્ડેક્સ ડેરિવેટિવ્ઝમાં દરેક ટ્રેડિંગ એન્ટિટી માટે ઇન્ટ્રાડે પોઝિશન મર્યાદા હવે નક્કી કરવામાં આવી છે, જે બિનજરૂરી જોખમ અને બજારની અસ્થિરતાને અટકાવે છે. આ મર્યાદા આવતીકાલે, 1 ઓક્ટોબર, 2025 થી અમલમાં આવશે.

નવા નિયમો શું છે?

ગ્રોસ ઇન્ટ્રાડે પોઝિશન મર્યાદા: ગ્રોસ પોઝિશન મર્યાદા ₹10,000 કરોડ નક્કી કરવામાં આવી છે, જે હાલમાં દિવસના અંતની મર્યાદા જેટલી છે.

મોનિટરિંગ કેવી રીતે કરવામાં આવશે?

સ્ટોક એક્સચેન્જને હવે ટ્રેડિંગ દરમિયાન ઓછામાં ઓછા ચાર વખત રેન્ડમ સ્નેપશોટ લઈને ટ્રેડિંગ પર નજર રાખવાની જરૂર પડશે. આમાંથી એક સ્નેપશોટ બપોરે 2:45 થી 3:30 વાગ્યાની વચ્ચે લેવામાં આવશે. આનું કારણ એ છે કે ટ્રેડિંગ સત્રના છેલ્લા કલાકમાં ઘણીવાર ભારે પ્રવૃત્તિ જોવા મળે છે.

વધુમાં, એક્સચેન્જે પોઝિશન્સનું નિરીક્ષણ કરતી વખતે વર્તમાન ઇન્ડેક્સ ભાવ ધ્યાનમાં લેવો પડશે, જેનાથી સચોટ રીઅલ-ટાઇમ જોખમ મૂલ્યાંકન શક્ય બનશે.

આ પગલાનો હેતુ એ સુનિશ્ચિત કરવાનો છે કે કોઈ પણ રોકાણકાર કે વેપારી મોટા સોદા કરીને બજારની સ્થિરતાને ખલેલ પહોંચાડે નહીં, ખાસ કરીને ઓપ્શન સમાપ્તિ દિવસોમાં જ્યારે નોંધપાત્ર અસ્થિરતા હોય છે.

ઉલ્લંઘન કરનારાઓ સામે કાર્યવાહી

જો કોઈ એન્ટિટી નિર્ધારિત મર્યાદાઓનું ઉલ્લંઘન કરે છે, તો નીચે મુજબ:

- સ્ટોક એક્સચેન્જ એન્ટિટીના ટ્રેડિંગ પેટર્નની તપાસ કરશે.

- ક્લાયન્ટને આટલી મોટી પોઝિશનના કારણો સમજાવવા માટે કહેવામાં આવશે.

- ઇન્ડેક્સ-લિંક્ડ શેરોમાં એન્ટિટીના ટ્રેડિંગની તપાસ કરવામાં આવશે.

- જો જરૂરી હોય તો, કેસ સેબીની સર્વેલન્સ મીટિંગમાં રિપોર્ટ કરવામાં આવશે.

ઉલ્લંઘન કરનારાઓ, ખાસ કરીને એક્સપાયરી દિવસોમાં, દંડ અથવા વધારાની સર્વેલન્સ ડિપોઝિટનો સામનો કરી શકે છે.

આ પગલું શા માટે લેવામાં આવ્યું?

તાજેતરના મહિનાઓમાં, ચિંતા વધી છે કે કેટલીક ટ્રેડિંગ એન્ટિટીઓ બજારમાં અસામાન્ય રીતે મોટા સોદા કરી રહી છે. આ એન્ટિટીઓ સામાન્ય રીતે સમાપ્તિ દિવસોમાં મોટી પોઝિશન લે છે, જેનાથી બજારમાં અસ્થિરતા સર્જાય છે. આ બજારમાં અરાજકતા પેદા કરે છે, અને કેટલાક વ્યક્તિઓ તેનો ફાયદો ઉઠાવે છે. આ વિક્ષેપને રોકવા માટે સેબી આ નવા નિયમો રજૂ કરી રહી છે. જેન સ્ટ્રીટ ગ્રુપ સાથે સંકળાયેલી કથિત છેતરપિંડીની ઘટના બાદ નિયમનકાર વધુ સતર્ક બન્યો છે.

આ નવા ઇન્ટ્રાડે મોનિટરિંગ નિયમો 1 ઓક્ટોબર, 2025 થી અમલમાં આવશે, જ્યારે સમાપ્તિ દિવસના નિયમોના ઉલ્લંઘન માટે દંડની જોગવાઈઓ 6 ડિસેમ્બર, 2025 થી અમલમાં આવશે.

ડિસ્ક્લેમર: Moneycontrol.com પર આપવામાં આવેલા વિચાર અને રોકાણની સલાહ રોકાણ વિશેષજ્ઞોના પોતાના ખાનગી વિચાર અને સલાહ હોય છે. Moneycontrol યૂઝર્સને સલાહ આપે છે કે તે કોઈ રોકાણ નિર્ણય લેવાના પહેલા સર્ટિફાઈડ એક્સપર્ટથી સલાહ લો.

Broker's Top Picks: ક્વિક કોમર્સ, કોફોર્જ, લ્યુપિન, ઈન્ડસ ટાવર્સ, અનંત રાજ છે બ્રોકરેજના રડાર પર