ઉત્તરાખંડમાં સમાન નાગરિક સંહિતા લાગુ કરવામાં આવી છે. આમાં, સૌથી વધુ ચર્ચા લિવ-ઇન નિયમો અંગે થઈ રહી છે. ધામી સરકારે UCC અંગે બનાવેલા નિયમો અનુસાર, યુગલોએ લિવ-ઇન રજીસ્ટ્રેશન માટે 16 પાનાનું ફોર્મ ભરવું પડશે. આ ઉપરાંત, પૂજારી પાસેથી એક પ્રમાણપત્ર મેળવવું પડશે જેમાં જણાવવામાં આવશે કે પ્રેમી યુગલ ઈચ્છે તો લગ્ન કરવા માટે લાયક છે. જો કોઈ દંપતી તેમના લિવ-ઇન રિલેશનશિપને રજીસ્ટર ન કરાવે તો તેમને 6 મહિના સુધીની જેલની સજા થઈ શકે છે. ઉત્તરાખંડમાં, UCCના નિયમો ફક્ત મૂળ રહેવાસીઓ પર જ નહીં, પરંતુ અન્ય રાજ્યોના ત્યાં રહેતા લોકો પર પણ લાગુ પડશે.
લિવ-ઇન અંગે UCCના નિયમો શું છે?
લિવઇન માટે રજીસ્ટ્રેશન ઓનલાઇન અને ઓફલાઇન બંને રીતે કરી શકાય છે. આમાં, તમારે એ પણ જણાવવું પડશે કે તમે પહેલાથી જ લિવ-ઇન રિલેશનશિપમાં છો કે લિવ-ઇન રિલેશનશિપમાં જવાનો ઇરાદો ધરાવો છો. જો કોઈ વ્યક્તિ લિવ-ઇન રિલેશનશિપમાં રહેવા માંગે છે તો તેને 'લગ્નની પરવાનગીનો પુરાવો'ની જરૂર પડશે. જો કોઈ ચોક્કસ સમુદાયમાં લગ્ન સંબંધો માટે કોઈ ચોક્કસ સમુદાયના પૂજારી અથવા ધાર્મિક નેતાની જરૂર હોય, તો કાયદાકીય નિષ્ણાતોને ડર છે કે આનાથી આંતર-જાતિ અને આંતર-ધાર્મિક સંબંધો લગભગ અશક્ય બની શકે છે. બેંગલુરુ સ્થિત વરિષ્ઠ વકીલ જયના કોઠારીએ જણાવ્યું હતું કે સરળ શબ્દોમાં કહીએ તો, તે એક ધર્મનિરપેક્ષ કાયદો છે જેમાં લગ્ન માટે લાયક બનવા માટે લિવ-ઇન રિલેશનશિપમાં પ્રવેશવા માટે પણ પૂર્વ ધાર્મિક મંજૂરી જરૂરી છે.
જૂના સંબંધો વિશે પણ માહિતી આપવી પડશે
UCC હેઠળ, રજિસ્ટ્રાર પાસે પોતાની જાતે અથવા ફરિયાદના આધારે કોઈપણ વ્યક્તિને તેમના લિવ-ઇન સંબંધની રજીસ્ટ્રેશન કરાવવા માટે નોટિસ જારી કરવાની સત્તા છે. આ ઉપરાંત, જો લિવ-ઇન કપલ 21 વર્ષથી ઓછી ઉંમરનું હોય, તો રજિસ્ટ્રારે લિવ-ઇન રિલેશનશિપ રજીસ્ટર કરાવનારા પક્ષકારોના માતાપિતાને જાણ કરવી પડશે.