ચીનની અર્થવ્યવસ્થા માર્ચ ત્રિમાસિકમાં અપેક્ષા કરતાં ઝડપથી વધી, જો કે ટેરિફને કારણે આગળનો રસ્તો મુશ્કેલ
ચીનના નેશનલ બ્યુરો ઓફ સ્ટેટિસ્ટિક્સ (NBS)એ 16 એપ્રિલ, 2025ના રોજ જાહેર કરેલા આંકડા મુજબ, જાન્યુઆરી-માર્ચ 2025 દરમિયાન ચીનની અર્થવ્યવસ્થા 5.4 ટકાના દરે વધી, જે બ્લૂમબર્ગના અર્થશાસ્ત્રીઓના સર્વેમાં અંદાજિત 5.2 ટકા વૃદ્ધિ કરતાં વધુ છે.
સોસાયટી જનરલ એસએના ગ્રેટર ચાઇના ઇકોનોમિસ્ટ મિશેલ લેમે જણાવ્યું કે, “રિટેલ વેચાણના આંકડા આશ્ચર્યજનક રહ્યા, જે દર્શાવે છે કે સરકારની સબસિડી યોજનાઓ કામ કરી રહી છે.
ચીનની અર્થવ્યવસ્થાના આંકડા: 2025ના પ્રથમ ત્રિમાસિક ગાળામાં ચીનની અર્થવ્યવસ્થાએ અપેક્ષા કરતાં વધુ ઝડપથી વૃદ્ધિ નોંધાવી છે, પરંતુ અમેરિકી ટેરિફના કારણે આગળનું ચિત્ર ખૂબ આશાસ્પદ દેખાતું નથી. ચાલો જાણીએ કે માર્ચ ત્રિમાસિકમાં ચીનની અર્થવ્યવસ્થાની સ્થિતિ કેવી રહી અને આગળની પરિસ્થિતિ શા માટે પડકારજનક દેખાઈ રહી છે? આ પડકારોનો સામનો કરવા માટે ચીન પાસે કયા વિકલ્પો છે?
માર્ચ ત્રિમાસિકમાં ઝડપી વૃદ્ધિ
ચીનના નેશનલ બ્યુરો ઓફ સ્ટેટિસ્ટિક્સ (NBS)એ 16 એપ્રિલ, 2025ના રોજ જાહેર કરેલા આંકડા મુજબ, જાન્યુઆરી-માર્ચ 2025 દરમિયાન ચીનની અર્થવ્યવસ્થા 5.4 ટકાના દરે વધી, જે બ્લૂમબર્ગના અર્થશાસ્ત્રીઓના સર્વેમાં અંદાજિત 5.2 ટકા વૃદ્ધિ કરતાં વધુ છે. આ ત્રિમાસિકમાં ઔદ્યોગિક ઉત્પાદન વાર્ષિક ધોરણે 7.7 ટકાના દરે વધ્યું, જે જૂન 2021 પછીનો સૌથી ઊંચો આંકડો છે. રિટેલ વેચાણમાં 5.9 ટકાની વૃદ્ધિ નોંધાઈ, જે ડિસેમ્બર 2023 પછીની સૌથી વધુ છે. અર્થશાસ્ત્રીઓએ રિટેલ વેચાણની વૃદ્ધિ 4.3 ટકા રહેવાનો અંદાજ મૂક્યો હતો.
સોસાયટી જનરલ એસએના ગ્રેટર ચાઇના ઇકોનોમિસ્ટ મિશેલ લેમે જણાવ્યું કે, “રિટેલ વેચાણના આંકડા આશ્ચર્યજનક રહ્યા, જે દર્શાવે છે કે સરકારની સબસિડી યોજનાઓ કામ કરી રહી છે. ઔદ્યોગિક ઉત્પાદનના મજબૂત આંકડા નિકાસના સારા પ્રદર્શનને કારણે છે.”
આગળનું ચિત્ર શા માટે ચિંતાજનક?
માર્ચ ત્રિમાસિકમાં ચીનની અર્થવ્યવસ્થાએ ઝડપી વૃદ્ધિ નોંધાવી, પરંતુ અમેરિકી ટેરિફના કારણે આગળનું દૃષ્ટિકોણ નબળું દેખાઈ રહ્યું છે. આ આંકડા એ સમયના છે જ્યારે અમેરિકાએ ચીની ઉત્પાદનો પર 145 ટકા સુધીના ભારે ટેરિફ લાદ્યા ન હતા. હવે આ ટેરિફના કારણે ચીનની નિકાસમાં ઘટાડો થઈ શકે છે, જે ચીનની અર્થવ્યવસ્થાનું મુખ્ય ચાલક બળ છે. NBSએ સાવચેતી સાથે જણાવ્યું કે, “બાહ્ય વાતાવરણ વધુ જટિલ અને ગંભીર બની રહ્યું છે, અને ઘરેલું માંગમાં વધારો પૂરતી ઝડપથી થઈ રહ્યો નથી.”
નિષ્ણાતો શું કહે છે?
વૈશ્વિક વેપાર અને આર્થિક વૃદ્ધિનું બગડતું વાતાવરણ ચીન પર અસર કરશે એ નિશ્ચિત દેખાય છે. યુબીએસ ગ્રૂપ, ગોલ્ડમેન સૅક્સ અને સિટીગ્રૂપ જેવા આંતરરાષ્ટ્રીય બેંકોના અર્થશાસ્ત્રીઓએ 2025ની વૃદ્ધિના અંદાજને ઘટાડીને 4 ટકા કે તેનાથી ઓછા કર્યા છે. વધુ પ્રોત્સાહન વિના ચીનને 5 ટકાના સત્તાવાર વૃદ્ધિ લક્ષ્યાંકને હાંસલ કરવામાં મુશ્કેલી પડી શકે છે.
ચીનના વિકલ્પો શું?
ટેરિફની અસરને ઘટાડવા માટે ચીનને ઘરેલું માંગમાં ઝડપથી વધારો કરવો પડશે, જેમાં ઉપભોક્તા ખર્ચ અને રોકાણને પ્રોત્સાહન આપવું શામેલ છે. નબળું શ્રમ બજાર એક મોટી નબળાઈ છે, જે ગ્રાહકોના ખર્ચને અસર કરી રહ્યું છે. અમેરિકા સાથેના વેપાર યુદ્ધની અસર દેખાવા લાગી છે, અને આ મહિને વેપારી પ્રવૃત્તિઓ ઝડપથી ધીમી પડી છે, કારણ કે વૈશ્વિક કંપનીઓએ ઓર્ડર રોકી દીધા છે અને ઉત્પાદન ઘટાડ્યું છે.
રાહતની વાત એ છે કે ચીનની સરકાર નીતિગત પગલાં લઈ રહી છે. કેટલાક અર્થશાસ્ત્રીઓનું માનવું છે કે પીપલ્સ બેંક ઓફ ચાઇના આ મહિને વ્યાજદરમાં ઘટાડો કરી શકે છે અથવા બેંકો માટે રિઝર્વમાં રોકડ રાખવાની માત્રામાં ઘટાડો કરી શકે છે. નિકાસમાં ઘટાડાથી થતી ખોટને ભરપાઈ કરવા માટે ટ્રિલિયન યુઆનનું વધારાનું નાણાકીય ઉધાર અને ખર્ચની યોજના પણ બની શકે છે. ચીન અન્ય દેશો સાથે વેપારી સંબંધોને મજબૂત કરીને અને બેલ્ટ એન્ડ રોડ ઇનિશિયેટિવ જેવી પહેલો દ્વારા વૈકલ્પિક બજારો શોધીને પણ ટેરિફની અસરને ઘટાડવાનો પ્રયાસ કરી શકે છે.
માર્ચ ત્રિમાસિકના સકારાત્મક આંકડા ચીનની અર્થવ્યવસ્થાની મજબૂતી દર્શાવે છે, પરંતુ અમેરિકી ટેરિફના કારણે આગળનો રસ્તો પડકારોથી ભરેલો છે. ઘરેલું માંગ વધારવા, નાણાકીય નીતિઓને ઢીલી કરવા અને વૈશ્વિક વેપારી ભાગીદારીઓને મજબૂત કરવા જેવા પગલાં ચીનને આ પડકારોનો સામનો કરવામાં મદદ કરી શકે છે. હાલની પરિસ્થિતિમાં બંને પક્ષો (અમેરિકા અને ચીન) પીછેહઠ કરવાના મૂડમાં નથી, જેનાથી આર્થિક અનિશ્ચિતતા વધી શકે છે.