ભારતને રશિયન લશ્કરી સાધનોનો પુરવઠો અટકી ગયો છે. ખરેખર, અમેરિકાએ ગયા વર્ષે રશિયા પર પ્રતિબંધ મૂક્યો હતો (રશિયા પર યુએસ પ્રતિબંધો). આ કારણથી ભારત અને રશિયા પેમેન્ટનો એવો રસ્તો શોધી રહ્યા છે, જેનાથી અમેરિકાના પ્રતિબંધનું ઉલ્લંઘન ન થાય. કેસ સાથે જોડાયેલા અધિકારીઓએ આ વિશે જણાવ્યું. છેલ્લા એક વર્ષથી ભારત રશિયાને 2 બિલિયન ડોલરથી વધુના શસ્ત્રોની પેમેન્ટ કરી શક્યું નથી. આ કારણે રશિયાએ 10 બિલિયન ડોલરની કિંમતની બે S-400 મિસાઈલ સિસ્ટમના સ્પેરપાર્ટ્સ અને બેટરીની ક્રેડિટ બંધ કરી દીધી છે. અધિકારીએ નામ ન આપવાની શરતે આ વાત જણાવી. રશિયા ભારતનો સૌથી મોટો શસ્ત્ર સપ્લાયર છે.
પેમેન્ટમાં પ્રોબ્લેમના કારણે હથિયારોની ડીલ અટકી, રુશિયન આર્મ્સ વેપન પર હાલ પુરતી લાગી બ્રેક
ભારત રશિયા પાસેથી શસ્ત્રો માટે ડોલરમાં પેમેન્ટ કરતું હતું. પરંતુ ગયા વર્ષે રશિયા દ્વારા યુક્રેન પર હુમલો શરૂ થયા બાદ અમેરિકાએ રશિયા પર પ્રતિબંધો લગાવ્યા હતા. આ કારણે ભારત રશિયાને ડોલરમાં આર્મ્સનું પેમેન્ટ કરી શકતું નથી.
અપડેટેડ 05:37:05 PM Apr 21, 2023 પર
ભારત અને રશિયા પેમેન્ટનો એવો રસ્તો શોધી રહ્યા છે, જેનાથી અમેરિકાના પ્રતિબંધનું ઉલ્લંઘન ન થાય.
ઓપ્શન શોધાઈ રહ્યો છે
ભારત રશિયન શસ્ત્રોની કિંમત ડોલરમાં ચૂકવી શકતું નથી. તેનું કારણ રશિયા પર લગાવવામાં આવેલા પ્રતિબંધો છે. રશિયા તેમની પેમેન્ટ ભારતીય ચલણ એટલે કે રૂપિયામાં સ્વીકારવા તૈયાર નથી. અધિકારીઓએ જણાવ્યું કે ભારત આ ડીલ રશિયન રૂબલમાં કરવા નથી માંગતું. આનું કારણ એ છે કે ભારત ખુલ્લા બજારમાંથી વાજબી ભાવે તેમાંથી પૂરતી ખરીદી કરી શકે છે. ભારતે રશિયાને પ્રસ્તાવ મૂક્યો હતો કે તે ભારત તરફથી પેમેન્ટમાં મળેલા રૂપિયાનો ઉપયોગ ભારતીય દેવું અને મૂડી બજારમાં રોકાણ કરવા માટે કરી શકે છે. આ કારણે તેની પાસે રૂ.નો વધુ સ્ટોક એકઠો થશે નહીં. પરંતુ, રશિયા સરકારને આ પ્રસ્તાવ પસંદ ન આવ્યો.
અમેરિકા પ્રતિબંધને વધુ કડક બનાવી શકે છે
એક વરિષ્ઠ સરકારી અધિકારીએ જણાવ્યું હતું કે પેમેન્ટ માટે યુરો અને દિરહામનો ઉપયોગ કરવાનો એક ઉપાય હોઈ શકે છે. ભારત રશિયા પાસેથી ક્રૂડ ઓઈલની પેમેન્ટ કરવા માટે બંને ચલણનો ઉપયોગ કરે છે. પરંતુ, શસ્ત્રો માટે પેમેન્ટ કરવા માટે આ ચલણોનો ઉપયોગ કરીને, યુએસ રશિયા સામે તેના પ્રતિબંધોને વધુ કડક બનાવી શકે છે. આ ઉપરાંત, વિનિમય દર ભારતની તરફેણમાં ન હોવાને કારણે પેમેન્ટનો ખર્ચ પણ વધશે.
ભારત સાથે રશિયાનો વ્યાપાર સરપ્લસમાં
બીજો ઓપ્શન એ છે કે રશિયા ભારતને શસ્ત્રોના પુરવઠાની કિંમતને ભારતથી થતી આયાત સાથે સમાયોજિત કરે. પરંતુ, તે સરળ નથી, કારણ કે ગયા વર્ષે રૂપનો ભારત સાથેનો વેપાર સરપ્લસ $37 બિલિયન હતો. બ્લૂમબર્ગના ડેટા અનુસાર, તે ચીન અને તુર્કી પછી ત્રીજા ક્રમનો સૌથી મોટો વેપાર સરપ્લસ ધરાવે છે. સંરક્ષણ મંત્રાલય, વિદેશ મંત્રાલય અને આરબીઆઈએ વધુ વિગતો માટેના પ્રશ્નોનો જવાબ આપ્યો ન હતો.
પેમેન્ટની પ્રોબ્લેમનો જલ્દીથી અંત લાવવાનો પ્રયાસ
બંને દેશો હથિયારોની પેમેન્ટનો મુદ્દો જલ્દી ખતમ કરવા માંગે છે. જાન્યુઆરીમાં રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા સલાહકાર અજીત ડોભાલની મોસ્કોની મુલાકાત દરમિયાન તેની ચર્ચા થઈ હતી. ત્યારબાદ આ અઠવાડિયે દિલ્હીમાં રશિયાના નાયબ વડાપ્રધાન ડેનિસ માતુરોવ અને વિદેશ મંત્રી એસ જયશંકર વચ્ચેની વાતચીતમાં પણ આ મુદ્દા પર ચર્ચા થઈ હતી. જે બાદ તેણે કહ્યું હતું કે રૂપિયામાં સેટલમેન્ટ માટે હજુ વધુ કામ કરવાનું બાકી છે.
MoneyControl News
પહેલા મનીકંટ્રોલ ગુજરાતી પર ગુજરાતીમાં સ્ટોક માર્કેટ, Stock Tips, સમાચાર, પર્સનલ ફાઇનાન્સ અને બિઝનેસ સંબંધિત સમાચાર વાંચો. દૈનિક બજાર અપડેટ્સ માટે Moneycontrol App ડાઉનલોડ કરો.
