UPI પર ટેક્સનું તોફાન: કર્ણાટકના વેપારીઓને GST નોટિસ, હડતાળની તૈયારી
UPI Tax Notice:કર્ણાટકના મુખ્યમંત્રી સિદ્ધારામૈયાએ આ મુદ્દે વેપારીઓ સાથે બેઠક યોજી અને સ્પષ્ટતા કરી કે, જે વેપારીઓનું ટર્નઓવર 40 લાખથી વધુ છે, તેમને જ નોટિસ મોકલવામાં આવી છે. તેમણે એમ પણ કહ્યું કે, જે વેપારીઓ ફક્ત GST-મુક્ત વસ્તુઓ જેમ કે દૂધ, બ્રેડ, ફળો, શાકભાજી અને નાળિયેર વેચે છે, તેમને રજિસ્ટ્રેશન કે ટેક્સ ચૂકવવાની જરૂર નથી.
કર્ણાટક કર્મિકા પરિષદ (KKP) અને ફેડરેશન ઓફ કર્ણાટક ચેમ્બર્સ ઓફ કોમર્સ એન્ડ ઈન્ડસ્ટ્રી જેવા સંગઠનોએ આ નોટિસને અન્યાયી ગણાવી છે.
UPI Tax Notice: કર્ણાટકમાં નાના વેપારીઓ અને રસ્તા પરના દુકાનદારોમાં રોષ ફેલાયો છે, કારણ કે તેમને UPI ટ્રાન્ઝેક્શનના આધારે GST નોટિસ મળી રહી છે. આ નોટિસના કારણે ઘણા વેપારીઓએ UPI પેમેન્ટ બંધ કરીને ફરીથી કેશ પેમેન્ટ પર શિફ્ટ થવાનું શરૂ કર્યું છે. આ મુદ્દે વેપારી સંગઠનોએ 25 જુલાઈએ રાજ્યવ્યાપી હડતાળનું એલાન કર્યું છે, જેના કારણે ડિજિટલ ઈન્ડિયાના દાવાઓ પર પ્રશ્નો ઉભા થયા છે.
શું છે સમગ્ર મામલો?
કર્ણાટકના કોમર્શિયલ ટેક્સ ડિપાર્ટમેન્ટે UPI ટ્રાન્ઝેક્શનના ડેટાના આધારે લગભગ 14,000 નાના વેપારીઓને નોટિસ મોકલી છે. આ નોટિસમાં જણાવાયું છે કે, જે વેપારીઓનું વાર્ષિક ટર્નઓવર 40 લાખ રૂપિયા (માલ વેચાણ માટે) અથવા 20 લાખ રૂપિયા (સેવાઓ માટે)થી વધુ છે, તેમણે GST રજિસ્ટ્રેશન કરાવવું ફરજિયાત છે. જોકે, ઘણા વેપારીઓનો દાવો છે કે તેમની આવક આ મર્યાદાથી ઘણી ઓછી છે, અને UPI ટ્રાન્ઝેક્શનમાં પરિવાર કે મિત્રો પાસેથી આવેલા પૈસા પણ સામેલ થઈ ગયા છે, જે વ્યવસાયની આવક નથી.
આ નોટિસમાં 2021-22થી લઈને 2024-25 સુધીના ટેક્સ એરિયર્સની માંગણી કરવામાં આવી છે, જે કેટલાક કિસ્સાઓમાં લાખો રૂપિયા સુધી પહોંચે છે. આનાથી નાના વેપારીઓ, જેમ કે નાળિયેર વેચનાર, ફૂલ વેચનાર, ચા-નાસ્તાની લારીવાળા અને શાકભાજીના વેપારીઓમાં ભયનો માહોલ છવાયો છે.
વેપારીઓનો રોષ અને હડતાળની ચીમકી
કર્ણાટક કર્મિકા પરિષદ (KKP) અને ફેડરેશન ઓફ કર્ણાટક ચેમ્બર્સ ઓફ કોમર્સ એન્ડ ઈન્ડસ્ટ્રી જેવા સંગઠનોએ આ નોટિસને અન્યાયી ગણાવી છે. KKPના રવિ શેટ્ટી બાયન્ડુરે જણાવ્યું કે, અમે સરકારને આજ સાંજ સુધીમાં નોટિસ પાછી ખેંચવા માટે સમય આપ્યો છે, નહીં તો 25 જુલાઈએ રાજ્યભરમાં બંધનું એલાન કરવામાં આવશે.
વેપારીઓનું કહેવું છે કે, UPIનો ઉપયોગ તેમણે ગ્રાહકોની સુવિધા માટે અને ડિજિટલ ઈન્ડિયાના ઝંડા હેઠળ કર્યો હતો, પરંતુ હવે તે જ તેમના માટે મુસીબત બની ગયો છે. ઘણા વેપારીઓએ UPI QR કોડ હટાવી દીધા છે અને No UPI, Only Cashના બોર્ડ લગાવી દીધા છે.
સરકારનો જવાબ અને 'Know GST' કેમ્પેઈન
કર્ણાટકના મુખ્યમંત્રી સિદ્ધારામૈયાએ આ મુદ્દે વેપારીઓ સાથે બેઠક યોજી અને સ્પષ્ટતા કરી કે, જે વેપારીઓનું ટર્નઓવર 40 લાખથી વધુ છે, તેમને જ નોટિસ મોકલવામાં આવી છે. તેમણે એમ પણ કહ્યું કે, જે વેપારીઓ ફક્ત GST-મુક્ત વસ્તુઓ જેમ કે દૂધ, બ્રેડ, ફળો, શાકભાજી અને નાળિયેર વેચે છે, તેમને રજિસ્ટ્રેશન કે ટેક્સ ચૂકવવાની જરૂર નથી.
કોમર્શિયલ ટેક્સ ડિપાર્ટમેન્ટે 'Know GST' કેમ્પેઈન શરૂ કરી છે, જેનો હેતુ વેપારીઓને GST નિયમો સમજાવવાનો છે. કમિશનર વિપુલ બંસલે કહ્યું, અમારો હેતુ ફક્ત રજિસ્ટ્રેશન કરાવવાનો છે, નહીં કે વેપારીઓને હેરાન કરવાનો. નોટિસ ટેક્સ ડિમાન્ડ નથી, પરંતુ ટ્રાન્ઝેક્શનની વિગતો માંગવા માટે છે. ડિપાર્ટમેન્ટે એક હેલ્પલાઈન નંબર 1800 425 6300 પણ જાહેર કર્યો છે, જ્યાં વેપારીઓ પોતાની ફરિયાદો નોંધાવી શકે છે.
રાજકીય ખેંચતાણ
આ મુદ્દે કોંગ્રેસ સરકાર અને વિપક્ષ BJP વચ્ચે રાજકીય ખેંચતાણ શરૂ થઈ છે. BJPએ આરોપ લગાવ્યો છે કે, કોંગ્રેસ સરકાર નાના વેપારીઓને નિશાન બનાવીને રાજ્યની નાણાકીય નિષ્ફળતા છુપાવવા માંગે છે. બીજી તરફ, કોંગ્રેસે કેન્દ્ર સરકારની GST નીતિઓને જવાબદાર ઠેરવી છે.
ડિજિટલ ઈન્ડિયા પર અસર
કર્ણાટક દેશમાં UPI ટ્રાન્ઝેક્શનમાં બીજા નંબરે છે, જે મે 2025માં કુલ UPI ટ્રાન્ઝેક્શનના 7.73% હિસ્સો ધરાવે છે. આ નોટિસના કારણે ઘણા વેપારીઓ UPI બંધ કરી રહ્યા છે, જે ડિજિટલ પેમેન્ટ સિસ્ટમને નુકસાન પહોંચાડી શકે છે. નિષ્ણાતોનું માનવું છે કે, જો આ મુદ્દો યોગ્ય રીતે ઉકેલાયો નહીં, તો અન્ય રાજ્યોમાં પણ આવી જ સ્થિતિ સર્જાઈ શકે છે.
નિષ્ણાતો અને વેપારી સંગઠનોનું કહેવું છે કે, સરકારે નાના વેપારીઓ માટે GST નિયમોને સરળ બનાવવા જોઈએ અને તેમને રજિસ્ટ્રેશન પ્રક્રિયા માટે માર્ગદર્શન આપવું જોઈએ. ખાસ કરીને, GST-મુક્ત વસ્તુઓ વેચતા વેપારીઓને આવી નોટિસથી બચાવવા માટે સ્પષ્ટ ગાઈડલાઈન્સની જરૂર છે.