હવામાન: પહાડો પર હિમવર્ષા, સાઉથમાં ભારે વરસાદ, છતાં ઉત્તર ભારતથી દૂર ક્યાં પડી રહી છે તીવ્ર ઠંડી?
India weather forecast: ચક્રવાતી તોફાન દક્ષિણ રાજ્યમાં ઝડપથી આગળ વધી રહ્યું છે અને દેશના ઉપરના ભાગોમાં હિમવર્ષા ચાલુ છે. કેટલાક મેદાની વિસ્તારોમાં પણ વરસાદનું એલર્ટ છે. આ બધાની વચ્ચે દિલ્હીમાંથી કડકડતી ઠંડી ગાયબ છે. ચાલો જાણીએ કે દેશમાં આવું વિચિત્ર હવામાન કેમ છે.
પ્રશાંત મહાસાગરમાં વિષુવવૃત્તની આસપાસ મજબૂત અલ નીનો હોવાને કારણે આવું છે
India weather forecast: ડિસેમ્બર મહિનો શરૂ થયો છે. ચક્રવાતી વાવાઝોડું દક્ષિણ રાજ્યમાં ઝડપથી આગળ વધી રહ્યું છે અને તમિલનાડુ અને આંધ્રપ્રદેશના દરિયાકાંઠે ત્રાટકવા માટે તૈયાર છે. આ ભારે પવન અને વરસાદને કારણે પૂર જેવી સ્થિતિ સર્જાઈ છે. તે જ સમયે, દેશના ઉપરના ભાગોમાં હિમવર્ષા ચાલુ છે. કેટલાક મેદાની વિસ્તારોમાં પણ વરસાદનું એલર્ટ છે. ઉદાહરણ તરીકે, મધ્યપ્રદેશમાં ભારે વરસાદ અને કરા પડવાને કારણે જનજીવન ખોરવાઈ ગયું છે. રાજસ્થાનમાં પણ વરસાદ માટે યલો એલર્ટ ચાલુ છે. પંજાબ અને હરિયાણામાં બે દિવસ પહેલા જ વરસાદ પડી ચુક્યો છે. આ બધાની વચ્ચે દિલ્હીમાંથી કડકડતી ઠંડી ગાયબ છે.
આ વર્ષે ઠંડી ઓછી રહેશે
ભારતીય હવામાન વિભાગ (IMD) એ આગાહી કરી છે કે આગામી કેટલાક મહિનામાં શિયાળો હળવો રહેશે એટલે કે લઘુત્તમ તાપમાન સરેરાશ કરતા વધુ રહેશે. IMDના મહાનિર્દેશક ડૉ. મૃત્યુંજય મહાપાત્રાએ જણાવ્યું કે આ વખતે ઠંડી ઓછી રહેશે. મતલબ કે આ વર્ષે ડિસેમ્બરથી આવતા વર્ષે ફેબ્રુઆરી સુધી દેશના મોટાભાગના વિસ્તારોમાં તાપમાન સામાન્ય કરતા વધુ રહી શકે છે. જો કે કેટલાક ભાગોમાં મહત્તમ તાપમાન સામાન્યથી નીચે રહી શકે છે.
તમને જણાવી દઈએ કે આ વર્ષના ઓગસ્ટ, સપ્ટેમ્બર અને નવેમ્બર મહિના 1901 પછી સૌથી વધુ ગરમ રહ્યા છે. આ વર્ષે ડિસેમ્બરથી આવતા વર્ષે ફેબ્રુઆરી વચ્ચે મધ્ય અને ઉત્તર-પશ્ચિમ ભારતના કેટલાક વિસ્તારોમાં મહત્તમ તાપમાન સામાન્ય કરતાં ઓછું રહી શકે છે. દેશના બાકીના ભાગોમાં તે સામાન્ય કરતાં વધુ રહેવાની અપેક્ષા છે. આ ત્રણ મહિનામાં દેશના ઉત્તર, ઉત્તર-પશ્ચિમ, મધ્ય, પૂર્વ અને ઉત્તર-પૂર્વ ભાગોમાં ઠંડીનું મોજું સામાન્ય કરતાં ઓછું રહેવાની શક્યતા છે.
ઉત્તર ભારતમાં તીવ્ર ઠંડી કેમ?
પ્રશાંત મહાસાગરમાં વિષુવવૃત્તની આસપાસ મજબૂત અલ નીનો હોવાને કારણે આવું છે. જેના કારણે સમગ્ર વિશ્વનું હવામાન બદલાઈ રહ્યું છે. આ કારણે મધ્ય અને પૂર્વ પેસિફિક મહાસાગરના મોટાભાગના વિસ્તારોમાં દરિયાની સપાટીનું તાપમાન સરેરાશ કરતા વધારે છે. આ શિયાળામાં અલ નીનોની અસર જોવા મળે એટલે કે તાપમાન ઉંચુ રહેવાની સંભાવના છે. પેસિફિક મહાસાગર પર અલ નીનો ઉપરાંત, હિંદ મહાસાગર અને અરબી સમુદ્રની દરિયાઈ સપાટીનું તાપમાન પણ ભારતના હવામાન અને આબોહવાને અસર કરે છે.
ઓછી ઠંડીનું કારણ શું?
હવામાન વિભાગનો અંદાજ છે કે જે રીતે નવેમ્બર ખૂબ જ ઓછા શિયાળા સાથે પસાર થયો હતો તે જ રીતે ડિસેમ્બર પણ એવો જ રહેશે. નિષ્ણાતો કહે છે કે પશ્ચિમી વિક્ષેપ ઉત્તર હિમાલયમાંથી પસાર થઈ રહ્યો છે. તે જ સમયે, બંગાળની ખાડીમાં એક ડિપ્રેશન વિસ્તાર રચાયો છે, જે વાવાઝોડામાં ફેરવાઈ રહ્યો છે. આ બંને દિશામાંથી ભેજ સાથે આવતા પવનો મધ્ય ભારતમાં ત્રાટકી રહ્યા છે. આ કારણે મધ્યપ્રદેશ અને મહારાષ્ટ્રમાં 5 ડિસેમ્બર સુધી વરસાદનું એલર્ટ છે. આ પછી, દક્ષિણ ભારત સિવાય દેશના બાકીના ભાગોમાં બે અઠવાડિયા સુધી હવામાન સ્વચ્છ રહેશે. તેના કારણે ઉત્તર, પશ્ચિમથી પૂર્વ અને મધ્ય ભારતના રાજ્યોમાં દિવસનું તાપમાન 18 થી 27 ડિગ્રી સેલ્સિયસની વચ્ચે રહેશે. આ સામાન્ય કરતાં એકથી બે ડિગ્રી વધુ છે.