PM Modi in US: ભારત અને અમેરિકા વચ્ચે થઈ શકે છે આ મોટી ડીલ, શું રશિયા રહી ગયું પાછળ?

PM Modi in US: ભારત અને અમેરિકા વચ્ચે એક મોટો ડિફેન્સ સોદો થઈ શકે છે. પીએમ મોદી 12 ફેબ્રુઆરીએ ફ્રાન્સથી અમેરિકા પહોંચશે અને 13 ફેબ્રુઆરીએ નવા રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પને મળશે. આ સમય દરમિયાન, ડિફેન્સ સંબંધિત ઘણા મહત્વપૂર્ણ સોદાઓને અંતિમ સ્વરૂપ આપવામાં આવી શકે છે. બંને નેતાઓની મુલાકાત પહેલા જ ભારત અને અમેરિકા વચ્ચેના સોદા અંગે વાતચીત શરૂ થઈ ગઈ છે. જો સૂત્રોનું માનીએ તો, ભારત સ્ટ્રાઈકર કોમ્બેટ વ્હીકલના કો-પ્રોડક્શન અને ફાઇટર જેટ એન્જિનની ખરીદી અને કો-પ્રોડક્શન માટે અમેરિકા સાથે મોટો સોદો કરી શકે છે. જો મોદી અને ટ્રમ્પની મુલાકાત પછી ભારત અને અમેરિકા વચ્ચે કોઈ મોટો ડિફેન્સ સોદો થાય છે, તો રશિયા પણ તેના પર નજર રાખશે.

હકીકતમાં, ભારત તેના મોટાભાગના શસ્ત્રો રશિયા પાસેથી ખરીદે છે. બંને દેશો વચ્ચે દાયકાઓ જૂના મજબૂત ડિફેન્સ સંબંધો છે. ભારતીય સેનામાં વપરાતા મોટાભાગના શસ્ત્રો રશિયા પાસેથી ખરીદવામાં આવ્યા છે. ભારતના મિગ-21 વિમાન હોય કે એસ-400 મિસાઇલ સિસ્ટમ, ભારતે તે બધું રશિયા પાસેથી ખરીદ્યું છે. આવી સ્થિતિમાં, જો ભારત તેના ડિફેન્સ વ્યવસાયનો કેટલોક ભાગ રશિયાથી અમેરિકા ખસેડે છે, તો તે ચોક્કસપણે રશિયા માટે ચિંતાનું કારણ બની શકે છે.

બીજી તરફ, ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ બિઝનેસ-પ્રેમી નેતા છે અને તેઓ ઇચ્છે છે કે ભારત અમેરિકા પાસેથી વધુને વધુ હથિયારો ખરીદે.

તાજેતરમાં, જ્યારે ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે પીએમ મોદી સાથે ફોન પર વાત કરી હતી, ત્યારે તેમણે પીએમ મોદી સાથે મોટા શસ્ત્રોના સોદાની ઇચ્છા વ્યક્ત કરી હતી. જો ભારત ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પની ઇચ્છા મુજબ અમેરિકા પાસેથી શસ્ત્રો ખરીદે છે, તો તેનાથી ભારત-અમેરિકા સંબંધો મજબૂત બનશે.

સ્ટ્રાઈકર કોમ્બેટ વ્હીકલના કો-પ્રોડક્શન અંગે ભારત અને અમેરિકા વચ્ચે લાંબા સમયથી વાતચીત ચાલી રહી છે. આ સ્ટ્રાઇકર કોમ્બેટ વ્હીકલ અમેરિકન ડિફેન્સ કંપની જનરલ ડાયનેમિક્સ દ્વારા બનાવવામાં આવ્યું છે, જેનો ઉપયોગ યુએસ આર્મીમાં પણ થાય છે. તે જ સમયે, જો સૂત્રોનું માનીએ તો, બંને દેશો ફાઇટર જેટ એન્જિનના કો-પ્રોડક્શન અંગે વર્ષ 2023માં થયેલા સોદાને આગળ વધારવા પર પણ કામ કરી રહ્યા છે. આ ફાઇટર જેટ ભારતીય વાયુસેનાનું ગૌરવ વધારશે.

ડિફેન્સ પ્રોડક્શન સચિવ સંજીવ કુમારે આ બાબતે પ્રતિક્રિયા આપતા કહ્યું છે કે ભારત અમેરિકા સાથે જે વ્યવહાર કરવા માંગે છે તેના પર ઝડપથી કામ કરી રહ્યું છે. સંજીવ કુમારે વધુમાં જણાવ્યું હતું કે આવા પ્રયાસો કરવામાં આવી રહ્યા છે. જોકે, સંજીવ કુમારે આનાથી વધુ કંઈ જાહેર કર્યું નહીં.

સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર, ભારત સરકારની માલિકીની હિન્દુસ્તાન એરોનોટિક્સ લિમિટેડ (HAL)ના અધિકારીઓ આગામી દિવસોમાં યુએસ અધિકારીઓ અને જનરલ ઇલેક્ટ્રિકના એરોસ્પેસ યુનિટ સાથે મુલાકાત કરશે. આ કંપની GE-414 એન્જિનનું પ્રોડક્શન કરે છે. આ બેઠકમાં માર્ચ સુધીમાં આ સોદાને અંતિમ સ્વરૂપ આપવા અંગે ચર્ચા થશે.

જો સૂત્રોનું માનીએ તો, ભારત અમેરિકા પાસેથી માઉન્ટેડ એન્ટી-ટેન્ક ગાઇડેડ મિસાઇલ સિસ્ટમ અને સેંકડો સ્ટ્રાઇકર્સ ખરીદશે. આ પછી, ભારત પણ એક સરકારી કંપની દ્વારા અમેરિકા સાથે તેનું કો-પ્રોડક્શન કરશે. જોકે, અમેરિકા કે ભારત સરકાર દ્વારા હજુ સુધી આ મામલે કોઈ સત્તાવાર માહિતી આપવામાં આવી નથી.

શસ્ત્રોની ખરીદી અંગે રશિયા અને ભારત વચ્ચે દાયકાઓ જૂનો સંબંધ

ભારત અને રશિયા ઘણા સમયથી મોટા ડિફેન્સ સોદા કરી રહ્યા છે. ભારત તેના મોટાભાગના શસ્ત્રો રશિયા પાસેથી ખરીદે છે. જો અહેવાલો પર વિશ્વાસ કરવામાં આવે તો, ભારતીય સેના દ્વારા ઉપયોગમાં લેવાતા લગભગ 80 ટકા સુરક્ષા ઉપકરણો રશિયામાં બને છે.

ગયા વર્ષે, માર્ચમાં સ્ટોકહોમ ઇન્ટરનેશનલ પીસ રિસર્ચ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ (SIPRI)ના એક અહેવાલમાં કહેવામાં આવ્યું હતું કે છેલ્લા 5 વર્ષમાં, ભારત વિશ્વનો સૌથી મોટો શસ્ત્ર આયાતકાર દેશ બન્યો છે અને આ આયાતમાં રશિયાનો હિસ્સો સૌથી મોટો છે.

જ્યારે રશિયાના કુલ હથિયારોની નિકાસમાં ભારતનો હિસ્સો 36 ટકા છે. યુક્રેન યુદ્ધને કારણે થોડી અસર થઈ હોવા છતાં, રશિયા અને ભારતે ડિફેન્સ સોદાઓના સંદર્ભમાં મજબૂત સંબંધો જાળવી રાખ્યા છે. યુક્રેન યુદ્ધ ફાટી નીકળ્યા પછી, અમેરિકાએ આખી દુનિયાને ચેતવણી આપી હતી કે રશિયા સાથે વેપાર કરનાર કોઈપણ દેશને નુકસાન સહન કરવું પડશે. તેમ છતાં, ભારતે રશિયા પાસેથી માત્ર તેલ ખરીદવાનું ચાલુ રાખ્યું નહીં, પરંતુ શસ્ત્રોનો વેપાર પણ ચાલુ રાખ્યો. જોકે, ટ્રમ્પ પોતાના બીજા કાર્યકાળમાં ભારત પર રશિયા પાસેથી તેલ ન ખરીદવા માટે દબાણ લાવવાનો પ્રયાસ પણ કરી શકે છે.

આ પણ વાંચો - Rural Youth jobs: 40% ગ્રામીણ યુવાનોને નોકરી માટે શા માટે કરવો પડે છે સંઘર્ષ? માહિતી આવી, જાણો કારણ