Buy Now Pay Later: સુવિધા કે આર્થિક જાળ? ખરીદી પહેલાં જરૂર વાંચો!
"બાય નાઉ, પે લેટર" સાંભળવામાં જેટલું સરળ લાગે છે, એટલું સસ્તું કે સીધું નથી. જો તમે સમજદારીથી તેનો ઉપયોગ નહીં કરો, તો તે તમને આર્થિક મુશ્કેલીમાં મૂકી શકે છે. ખરીદી પહેલાં હંમેશાં વિચારો, શરતો વાંચો અને તમારા બજેટને અનુરૂપ નિર્ણય લો.
આ સ્કીમ જેટલી સરળ અને આકર્ષક લાગે છે, તેટલી જ ખતરનાક પણ હોઈ શકે છે.
Buy Now Pay Later: ઓનલાઈન શોપિંગના આ યુગમાં "બાય નાઉ, પે લેટર" (BNPL) સ્કીમ ખૂબ જ લોકપ્રિય થઈ રહી છે. ખાસ કરીને યુવાનો આ સ્કીમને ખૂબ પસંદ કરે છે, કારણ કે તેનાથી તેઓ બિનજરૂરી ચીજવસ્તુઓ તાત્કાલિક ખરીદી શકે છે અને પેમેન્ટ કિશ્તોમાં ચૂકવી શકે છે. પરંતુ આ સ્કીમ જેટલી સરળ અને આકર્ષક લાગે છે, તેટલી જ ખતરનાક પણ હોઈ શકે છે. જો તેનો સમજદારીથી ઉપયોગ ન કરવામાં આવે, તો તે તમારા પોકેટ પર ભારે પડી શકે છે. ચાલો, BNPLના છુપાયેલા ખતરાઓ અને તેનો સમજદારીથી ઉપયોગ કેવી રીતે કરવો તે સમજીએ.
1. ખર્ચ કરવાની ખરાબ ટેવ બની શકે છે
"હમણાં પેમેન્ટ નહીં, પછી ચૂકવીશું" – આ વિચાર આપણને બિનજરૂરી ખરીદી કરવા માટે પ્રેરે છે. આપણને લાગે છે કે પ્રોડક્ટ સસ્તું છે, પરંતુ ધીમે-ધીમે આપણું ખર્ચ જરૂરત કરતાં વધી જાય છે. આ ટેવ આપણી નાણાકીય આયોજનને ખોરવી શકે છે.
2. છુપાયેલા ચાર્જિસથી બિલ વધી જાય છે
મોટાભાગની BNPL કંપનીઓ શરૂઆતમાં દાવો કરે છે કે કોઈ વ્યાજ કે એક્સ્ટ્રા ચાર્જ નથી. પરંતુ જો તમે એક પણ કિશ્ત સમયસર ન ચૂકવી શકો, તો 500થી 1000 રૂપિયા સુધીની લેટ ફી લાગી શકે છે. આ ઉપરાંત, કેટલીક કંપનીઓ કન્વીનિયન્સ ફી અથવા ટેક્સ પણ ઉમેરે છે, જે નાના લાગે છે પરંતુ ભેગા થઈને મોટું બિલ બનાવે છે.
3. ક્રેડિટ સ્કોર પર ખરાબ અસર
જો તમે BNPLનું પેમેન્ટ સમયસર ન કરો, તો તમારી માહિતી ક્રેડિટ બ્યુરોને મોકલવામાં આવી શકે છે. આનાથી તમારો ક્રેડિટ સ્કોર ખરાબ થઈ શકે છે, જે ભવિષ્યમાં લોન કે ક્રેડિટ કાર્ડ લેવામાં મુશ્કેલી ઊભી કરી શકે છે.
4. ઉધારની ટેવ બની શકે છે
કારણ કે તાત્કાલિક પેમેન્ટની જરૂર નથી, લોકો વધુ શોપિંગ કરી લે છે. એક સાથે ઘણી BNPL સ્કીમનો ઉપયોગ કરવાથી દર મહિને ઘણાં પેમેન્ટ્સ બની જાય છે, જેને સમયસર સંભાળવું મુશ્કેલ બની શકે છે.
5. ગ્રાહક સુરક્ષા ઓછી હોય છે
ક્રેડિટ કાર્ડની સરખામણીમાં BNPLમાં ગ્રાહકોને ઓછી સુરક્ષા મળે છે. જો પ્રોડક્ટ ખરાબ નીકળે કે રિટર્ન કરવું હોય, તો પણ EMI કપાતી રહે છે, કારણ કે BNPL કંપની અને મર્ચન્ટ વચ્ચે માહિતીનો અભાવ હોય છે.
6. સમજદારીથી ઉપયોગ કરો
BNPL સંપૂર્ણપણે ખોટું નથી, પરંતુ તેનો ઉપયોગ ફક્ત જરૂરી ખરીદીઓ માટે કરો, જેની કિશ્તો તમે સમયસર ચૂકવી શકો. "Pay Later" પર ક્લિક કરતા પહેલાં શરતો કાળજીપૂર્વક વાંચો અને વિચારો કે તમને આ ચીજની ખરેખર જરૂર છે કે નહીં.