PF ઉપાડી લો તો EPSનું શું થશે? પેન્શન મળશે કે નહીં? જાણો વિગતો

ઘણા નોકરિયાત લોકો રિટાયરમેન્ટ પહેલાં પોતાના Provident Fund (PF)ના પૈસા ઉપાડી લે છે. પરંતુ, આવું કરવાથી Employees Pension Scheme (EPS)નું શું થાય છે? શું પેન્શનનો હક્ક રહે છે? આ સવાલ લાખો લોકોના મનમાં છે. ઘણાને લાગે છે કે PF ઉપાડી લેવાથી EPS બંધ થઈ જાય છે, પરંતુ એવું જરૂરી નથી. આ આર્ટિકલમાં અમે તમને PF અને EPS વચ્ચેનો ફરક, EPSના નિયમો અને રિટાયરમેન્ટ બાદ પેન્શનની પાત્રતા વિશે સરળ અને સચોટ માહિતી આપીશું.

PF અને EPS: શું છે ફરક?

PF (Employees Provident Fund) એ તમારી સેવિંગ્સનો એક ભાગ છે, જેમાં તમારી સેલરીમાંથી દર મહિને ચોક્કસ રકમ કપાય છે. આ રકમ પર વ્યાજ મળે છે અને તમે ચોક્કસ નિયમો હેઠળ આ પૈસા ઉપાડી શકો છો. બીજી તરફ, EPS (Employees Pension Scheme) એ રિટાયરમેન્ટ બાદ પેન્શન આપવા માટેનું ફંડ છે. EPSમાં જમા થતી રકમ પર વ્યાજ નથી મળતું, અને આ રકમ ખાસ કરીને પેન્શન માટે જ હોય છે.

PF ઉપાડી લેવાથી EPSનું શું થાય?

જો તમે 10 વર્ષથી ઓછા સમય માટે નોકરી કરી હોય, તો તમે EPSની રકમ એકસાથે ઉપાડી શકો છો. આ માટે તમારે EPFOનું Form 10C ભરવું પડે છે. આ પ્રક્રિયા PF ઉપાડવા જેવી જ છે. આવી સ્થિતિમાં, EPSની રકમ ઉપાડી લેવાથી તમને રિટાયરમેન્ટ બાદ પેન્શન નહીં મળે.

2. નોકરી 10 વર્ષથી વધુ હોય

જો તમે 10 વર્ષ કે તેથી વધુ સમય નોકરી કરી હોય, તો EPSની રકમ ઉપાડી શકાતી નથી. આ રકમ રિટાયરમેન્ટ (58 વર્ષની ઉંમર) બાદ દર મહિને પેન્શન તરીકે મળે છે. PF ઉપાડી લેવાથી EPSનો હક્ક ખતમ થતો નથી. તમે Form 10D ભરીને 58 વર્ષની ઉંમરે પેન્શન શરૂ કરી શકો છો.

PF ઉપાડ્યા બાદ પણ EPSનો હક્ક રહે છે?

હા, જો તમે 10 વર્ષથી વધુ નોકરી કરી હોય અને PF ઉપાડી લીધું હોય, તો પણ EPSનો હક્ક જળવાઈ રહે છે. આ રકમ તમારા UAN (Universal Account Number) સાથે લિંક રહે છે અને રિટાયરમેન્ટ બાદ પેન્શન તરીકે મળે છે. એટલે કે, PF ઉપાડવાથી EPSનો લાભ બંધ થતો નથી.

EPSના પૈસા ક્યારે નથી મળતા?

6 મહિનાથી ઓછી નોકરી: જો તમે 6 મહિના કે તેથી ઓછા સમય માટે નોકરી કરી હોય.

Form 10C ન ભરવું: જો તમે EPSની રકમ ઉપાડવા માટે ફોર્મ ન ભર્યું હોય.

ખોટી માહિતી: જો તમે ખોટી કે નકલી જાણકારી આપી હોય, તો ક્લેમ રિજેક્ટ થઈ શકે છે.

પહેલાં જ ક્લેમ કરેલો હોય: જો તમે EPSની રકમ એકવાર ક્લેમ કરી લીધી હોય, તો ફરીથી ક્લેમ નહીં કરી શકો.

નોકરી બદલવાથી EPS પર શું અસર?

જો તમે એકથી વધુ કંપનીઓમાં નોકરી કરી હોય, તો તમારું EPS ફંડ તમારા UAN સાથે જોડાયેલું રહે છે. દરેક કંપનીમાં તમારું EPS યોગદાન જમા થતું રહે છે, જેના આધારે તમારી પેન્શનની રકમ નક્કી થાય છે. આમ, નોકરી બદલવાથી EPSનો હક્ક ખતમ થતો નથી.

EPSમાં કેટલું પેન્શન મળે છે?

EPS પેન્શનની રકમ તમારી છેલ્લી સેલરી અને નોકરીના સમયગાળા પર નિર્ભર કરે છે. હાલમાં, EPS પેન્શનની મહત્તમ મર્યાદા રુપિયા 7,500 પ્રતિ માસ છે, જ્યારે લઘુત્તમ પેન્શન રુપિયા 1,000 પ્રતિ માસ છે (2014ના નિયમ મુજબ). સરકાર હવે લઘુત્તમ પેન્શનની મર્યાદા વધારીને રુપિયા 3,000 કરવા પર વિચાર કરી રહી છે.

EPSનો લાભ કેવી રીતે મેળવવો?

10 વર્ષથી ઓછી નોકરી: Form 10C ભરીને EPSની રકમ ઉપાડી શકો છો.

10 વર્ષથી વધુ નોકરી: Form 10D ભરીને 58 વર્ષની ઉંમરે પેન્શન શરૂ કરી શકો છો.

UAN એક્ટિવ રાખો: તમારું UAN નંબર એક્ટિવ અને લિંક હોવું જોઈએ.

શા માટે EPS મહત્વનું છે?

EPS એ રિટાયરમેન્ટ બાદ આર્થિક સુરક્ષા પૂરી પાડે છે. ભલે પેન્શનની રકમ ઓછી હોય, પરંતુ તે નિયમિત આવકનો સ્ત્રોત બની શકે છે. તેથી, PF ઉપાડતા પહેલાં EPSના નિયમો સમજવા જરૂરી છે.

આ પણ વાંચો-સ્લીપર વંદે ભારત ટ્રેન: જુલાઈથી શરૂ થશે નવો પ્રવાસ, વર્ષના અંત સુધી 30 ટ્રેન દોડશે