ચીનની ચિંતા વધશે! ભારત સાથે સંરક્ષણ સંબંધો મજબૂત કરવા અમેરિકાનો મોટો પ્લાન, સંસદમાં બિલ રજૂ
India-US Relations: હિંદ-પ્રશાંત ક્ષેત્રમાં ચીનના વધતા પ્રભુત્વને રોકવા અમેરિકાએ ભારત સાથે 'ક્વાડ' દ્વારા સંરક્ષણ સહયોગ વધારવા માટે એક મહત્વપૂર્ણ બિલ રજૂ કર્યું છે. જાણો શું છે અમેરિકાની આ નવી રણનીતિ અને તેની અસરો.
આંતરરાષ્ટ્રીય રાજકારણમાં મોટા ફેરફારોના સંકેત જોવા મળી રહ્યા છે.
India-US Relations: આંતરરાષ્ટ્રીય રાજકારણમાં મોટા ફેરફારોના સંકેત જોવા મળી રહ્યા છે. અમેરિકાએ હવે ચીનની વધતી તાકાતને નિયંત્રિત કરવા માટે ભારત સાથેના સંરક્ષણ સંબંધોને વધુ મજબૂત બનાવવાની દિશામાં એક મોટું પગલું ભર્યું છે. અમેરિકન સંસદમાં એક 'વાર્ષિક સંરક્ષણ નીતિ વિધેયક' રજૂ કરવામાં આવ્યું છે, જેનો મુખ્ય હેતુ 'ક્વાડ' જૂથના માધ્યમથી ભારત સાથે સંરક્ષણ ક્ષેત્રે સહયોગને નવી ઊંચાઈએ લઈ જવાનો છે.
આ બિલ એવા સમયે આવ્યું છે જ્યારે હિંદ-પ્રશાંત મહાસાગર ક્ષેત્રમાં ચીનની ગતિવિધિઓ સતત વધી રહી છે. અમેરિકા આ ક્ષેત્રમાં પોતાની પકડ મજબૂત કરવા માંગે છે અને આ માટે ભારતને એક મહત્વપૂર્ણ ભાગીદાર તરીકે જુએ છે.
ચીનને ટક્કર આપવાનો છે મુખ્ય હેતુ
અમેરિકન સાંસદો દ્વારા નાણાકીય વર્ષ-2026 માટે રજૂ કરાયેલા આ સંરક્ષણ બિલમાં સ્પષ્ટપણે ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો છે કે હિંદ-પ્રશાંત ક્ષેત્રમાં અમેરિકાએ તેના સંરક્ષણ ગઠબંધનો અને ભાગીદારીઓને વધુ મજબૂત બનાવવી જોઈએ. બિલ અનુસાર, આમ કરવાથી ચીન દ્વારા ઉભા થયેલા પડકારોનો સામનો કરવામાં અમેરિકાની સ્થિતિ વધુ મજબૂત બનશે.
ભારત સાથે કયા ક્ષેત્રોમાં સહયોગ વધશે?
આ બિલમાં ભારત સાથે વ્યાપક સહયોગ વધારવાની વાત કરવામાં આવી છે. તેમાં નીચેના મુખ્ય ક્ષેત્રોનો સમાવેશ થાય છે:
સૈન્ય અભ્યાસ: બંને દેશો વચ્ચે દ્વિપક્ષીય અને બહુપક્ષીય સૈન્ય અભ્યાસોની સંખ્યા વધારવી.
સંરક્ષણ વેપાર: સંરક્ષણ ઉપકરણો અને ટેકનોલોજીના વેપારને વધુ પ્રોત્સાહન આપવું.
આપત્તિ વ્યવસ્થાપન: કુદરતી કે માનવસર્જિત આફતો વખતે સાથે મળીને રાહત અને બચાવ કાર્યો કરવા.
તાલમેલ: ચારેય ક્વાડ દેશો (ભારત, અમેરિકા, જાપાન અને ઓસ્ટ્રેલિયા) ની સેનાઓ વચ્ચે તાલમેલ વધારવો જેથી તેઓ એકબીજાની સિસ્ટમ સાથે સરળતાથી કામ કરી શકે.
શું છે 'ક્વાડ' સંગઠન?
'ક્વાડ' એ ચાર દેશો - ભારત, અમેરિકા, જાપાન અને ઓસ્ટ્રેલિયાનું એક વ્યૂહાત્મક સંગઠન છે. તેની સ્થાપના વર્ષ 2017માં ચીનના આક્રમક વલણ અને હિંદ-પ્રશાંત ક્ષેત્રમાં તેના વધતા પ્રભુત્વનો સામનો કરવા માટે કરવામાં આવી હતી. આ સંગઠનનો હેતુ આ ક્ષેત્રમાં શાંતિ, સ્થિરતા અને નિયમ-આધારિત વ્યવસ્થાને પ્રોત્સાહન આપવાનો છે. અમેરિકા દ્વારા રજૂ કરાયેલું આ નવું બિલ દર્શાવે છે કે આવનારા સમયમાં ભારત-અમેરિકાના સંરક્ષણ સંબંધો વધુ ગાઢ બનશે, જેની સીધી અસર આ ક્ષેત્રના ભૌગોલિક-રાજકીય સમીકરણો પર જોવા મળશે.