Rare Earth Elements: ભારતનું ક્રિટિકલ મિનરલ્સમાં આત્મનિર્ભરતા તરફ મોટું પગલું, 1,500 કરોડની યોજનાને મંજૂરી

Rare Earth Elements: ભારત સરકારે દેશને ક્રિટિકલ મિનરલ્સના ક્ષેત્રે આત્મનિર્ભર બનાવવા અને ગ્રીન એનર્જી ટ્રાન્ઝિશનને ગતિ આપવા માટે એક મહત્વનો નિર્ણય લીધો છે. બુધવારે કેન્દ્ર સરકારે 1,500 કરોડની રિસાયક્લિંગ યોજનાને મંજૂરી આપી, જે નેશનલ ક્રિટિકલ મિનરલ મિશનનો ભાગ છે. આ યોજનાનો ઉદ્દેશ ઈ-વેસ્ટ, લિથિયમ આયન બેટરીના સ્ક્રેપ અને એન્ડ-ઓફ-લાઈફ વાહનોના કેટલિટિક કન્વર્ટર્સ જેવા દ્વિતીય સ્ત્રોતોમાંથી ક્રિટિકલ મિનરલ્સનું ઉત્પાદન વધારવું છે.

શું છે ક્રિટિકલ મિનરલ્સ?

ક્રિટિકલ મિનરલ્સમાં કૉપર, લિથિયમ, નિકલ, કોબાલ્ટ અને રેર અર્થ એલિમેન્ટ્સનો સમાવેશ થાય છે. આ ખનિજો ઇલેક્ટ્રિક વાહનો, સોલાર પેનલ્સ, બેટરીઓ અને અન્ય ક્લીન એનર્જી ટેક્નોલોજીના નિર્માણમાં આવશ્યક છે. વૈશ્વિક સ્તરે આ ખનિજોની માંગ ઝડપથી વધી રહી છે, જે ભારત માટે આ ક્ષેત્રે આત્મનિર્ભર બનવું જરૂરી બનાવે છે.

યોજનાની મુખ્ય વિગતો

* લક્ષ્ય: દર વર્ષે 270 કિલો ટન રિસાયક્લિંગ ક્ષમતા અને 40 કિલો ટન ક્રિટિકલ મિનરલ્સનું ઉત્પાદન.

* ઇન્વેસ્ટમેન્ટ અને નોકરીઓ: આ યોજના 8,000 કરોડનું ઇન્વેસ્ટમેન્ટ આકર્ષશે અને 70,000 * નોકરીઓ (પ્રત્યક્ષ અને પરોક્ષ)નું સર્જન કરશે.

* સબસિડી: પ્લાન્ટ, મશીનરી અને યુટિલિટી પર 20% કેપેક્સ સબસિડી, તેમજ સમયસર ઉત્પાદન શરૂ કરનાર યુનિટ્સને સંપૂર્ણ સબસિડી.

આ યોજના શા માટે મહત્વની છે?

ક્રિટિકલ મિનરલ્સની સપ્લાય ચેન તૈયાર કરવામાં ખાણકામ, નીલામી અને ખનિજ સંપાદન જેવી પ્રક્રિયાઓમાં લાંબો સમય લાગે છે. ત્યાં સુધી રિસાયક્લિંગ એ ઝડપી, ખર્ચ-અસરકારક અને વ્યવહારુ વિકલ્પ છે. આ યોજના દ્વારા ભારત ન માત્ર પોતાની ખનિજ આયાત પરની નિર્ભરતા ઘટાડશે, પરંતુ ગ્રીન એનર્જી ટેક્નોલોજીના વિકાસને પણ વેગ આપશે.

આ યોજના ભારતના આત્મનિર્ભર ભારત અને ગ્રીન એનર્જીના વિઝનને મજબૂત કરશે. રિસાયક્લિંગ ક્ષમતા વધારીને અને નવી નોકરીઓનું સર્જન કરીને, ભારત વૈશ્વિક ક્રિટિકલ મિનરલ્સ માર્કેટમાં પોતાનું સ્થાન મજબૂત કરવા તરફ આગળ વધી રહ્યું છે.

આ પણ વાંચો- રશિયા-નાટો તણાવ: પોલેન્ડની સરહદે ફાઈટર જેટની હલચલ, યુક્રેનમાં હાહાકાર