ગુજરાતમાં નવી જંત્રીના દરો: 1 મે, 2025થી અમલની તૈયારી, ઉચ્ચસ્તરીય બેઠકોનો ધમધમાટ

ગુજરાત સરકાર રાજ્યના સ્થાપના દિવસ, 1લી મે, 2025થી નવી જંત્રીના દરો લાગુ કરવાની દિશામાં ઝડપથી આગળ વધી રહી છે. જંત્રી એટલે સરકાર દ્વારા નિર્ધારિત જમીન અને મિલકતના લઘુત્તમ દરો, જેનો ઉપયોગ સ્ટેમ્પ ડ્યૂટી, પ્રોપર્ટી રજિસ્ટ્રેશન અને બેન્ક લોન જેવી બાબતોમાં થાય છે. આ નવા દરોની જાહેરાત એપ્રિલ 2025ના અંત સુધીમાં થવાની સંભાવના છે, અને તેની પાછળ મહેસૂલ વિભાગની ઉચ્ચસ્તરીય બેઠકોની શ્રેણી અને વ્યાપક તૈયારીઓનો હાથ છે. આ લેખમાં નવી જંત્રીના દરોની પ્રક્રિયા, તેની અસર અને અન્ય સંબંધિત વિગતોનો વિસ્તૃત અભ્યાસ કરવામાં આવ્યો છે.

નવી જંત્રીની તૈયારીઓ અને બેઠકોનો ધમધમાટ

મહેસૂલ વિભાગે નવી જંત્રીના દરો નક્કી કરવા માટે રાજ્યના તમામ જિલ્લાઓમાંથી વિગતવાર રિપોર્ટ એકત્ર કર્યા છે. આ પ્રક્રિયામાં થોડો વિલંબ થયો હતો, કારણ કે દાહોદ, કચ્છ અને બનાસકાંઠા જિલ્લાઓના રિપોર્ટ સમયસર મળી શક્યા ન હતા. જોકે, હવે આ ત્રણેય જિલ્લાઓના રિપોર્ટ પણ મળી ગયા છે, અને વિભાગે તમામ જિલ્લાના ડેટાને આધારે એક સંયુક્ત અંતિમ રિપોર્ટ તૈયાર કર્યો છે. આ રિપોર્ટ મુખ્ય સચિવને સોંપવામાં આવ્યો છે, અને ત્યારબાદ સચિવાલયમાં ઉચ્ચસ્તરીય બેઠકોનો દોર શરૂ થયો છે.

નવા દરોનું મૂલ્યાંકન અને વધારાની સંભાવના

જંત્રીના દરોમાં આટલો મોટો વધારો શા માટે? તેનું કારણ એ છે કે જંત્રીના દરો બજાર મૂલ્યની નજીક લાવવાનો સરકારનો હેતુ છે. હાલના બજાર દરો અને જંત્રી દરો વચ્ચે મોટું અંતર છે, જેના કારણે રોકડ વ્યવહારો (કેશ ટ્રાન્ઝેક્શન) વધે છે અને સરકારને સ્ટેમ્પ ડ્યૂટીની આવક ઓછી મળે છે. નવા દરો બજાર મૂલ્યની નજીક હશે તો આવી અનિયમિતતાઓ ઘટશે અને સરકારની આવકમાં વધારો થશે.

જોકે, આટલા મોટા વધારા સામે નાગરિકો અને ઉદ્યોગોનો વિરોધ પણ નોંધાયો હતો. નવેમ્બર 2024ના ડ્રાફ્ટ બાદ સરકારે નાગરિકો પાસેથી સૂચનો અને વાંધાઓ મંગાવ્યા હતા. આ માટે પ્રથમ 20 ડિસેમ્બર, 2024 સુધીની સમયમર્યાદા આપવામાં આવી હતી, જે પછી જાન્યુઆરી 2025 સુધી લંબાવવામાં આવી. મહેસૂલ વિભાગે આ તમામ સૂચનોનો અભ્યાસ કરીને નવા દરોનું મૂલ્યાંકન પુનઃવિચાર્યું છે. હવે અંતિમ દરોમાં કેટલો વધારો હશે તે એપ્રિલના અંતમાં જાહેર થશે, પરંતુ સરકારે સંતુલિત અભિગમ અપનાવ્યો હોવાનું મનાય છે.

નવી જંત્રીની અસર

નવી જંત્રીના દરોનો અમલ થશે તો તેની અસર વિવિધ ક્ષેત્રો પર પડશે:-

રિયલ એસ્ટેટ: જંત્રી દરોમાં વધારો થતાં મકાનો, ઓફિસો અને દુકાનોની કિંમતોમાં વધારો થઈ શકે છે. બિલ્ડરો અને ડેવલપર્સે ફ્લોર સ્પેસ ઈન્ડેક્સ (FSI) ખરીદવા માટે વધુ ચૂકવણી કરવી પડશે, જેનો બોજ આખરે ખરીદદારો પર આવી શકે છે.

સ્ટેમ્પ ડ્યૂટી: જંત્રી દરો ઊંચા થતાં પ્રોપર્ટી રજિસ્ટ્રેશન દરમિયાન ચૂકવવાની સ્ટેમ્પ ડ્યૂટીમાં વધારો થશે. આનાથી સરકારની આવક વધશે, પરંતુ ખરીદદારો માટે ખર્ચ વધશે.

બેન્ક લોન: જંત્રી દરોનો ઉપયોગ બેન્કો લોનની રકમ નક્કી કરવા માટે કરે છે. દરો વધવાથી લોનની મર્યાદામાં ફેરફાર થઈ શકે છે.

ખેતી અને બિનખેતી જમીન: ખેતી અને બિનખેતી જમીનના દરોમાં પણ વધારો થવાની શક્યતા છે, જેની અસર ખેડૂતો અને ઉદ્યોગો પર પડી શકે છે.

ગરવી વેબસાઈટનું સર્વર અપગ્રેડ

એક રસપ્રદ વાત એ છે કે મહેસૂલ વિભાગની ‘ગરવી’ વેબસાઈટ, જેના પર જંત્રી દરો ઓનલાઈન ચેક કરી શકાય છે, તેનું સર્વર છેલ્લા પાંચ દિવસથી બંધ છે. વિભાગના એક વરિષ્ઠ અધિકારીના જણાવ્યા મુજબ, આ સર્વર લગભગ 15 વર્ષ જૂનું હોવાથી તેને નવી ટેકનોલોજી પ્રમાણે અપગ્રેડ કરવામાં આવી રહ્યું છે. આ કામગીરી મંગળવાર, 15 એપ્રિલ, 2025 સુધીમાં પૂર્ણ થવાની અપેક્ષા છે, અને ત્યારબાદ સર્વર ફરીથી કાર્યરત થશે. આ અપગ્રેડ નવી જંત્રીના દરોને ઓનલાઈન ઉપલબ્ધ કરાવવા માટે પણ મહત્વપૂર્ણ છે.

નવી જંત્રીનો ઈતિહાસ અને સંદર્ભ

ગુજરાતમાં જંત્રી દરોનું છેલ્લું મોટું સુધારણું 2023માં થયું હતું, જ્યારે 2011ના દરોની તુલનાએ સરેરાશ બમણો વધારો કરવામાં આવ્યો હતો. તે પછી, બજારના બદલાતા ટ્રેન્ડ અને આર્થિક પરિસ્થિતિને ધ્યાનમાં રાખીને સરકારે 2024માં નવું મૂલ્યાંકન શરૂ કર્યું. આ પ્રક્રિયામાં રાજ્યભરમાંથી ડેટા એકત્ર કરવામાં આવ્યો, અને નાગરિકોના સૂચનોને પણ ધ્યાનમાં લેવામાં આવ્યા.

સરકારનો હેતુ એવું માળખું ઊભું કરવાનો છે કે જેમાં પારદર્શિતા હોય, બજાર અને જંત્રી દરો વચ્ચેનું અંતર ઘટે, અને રાજ્યની આર્થિક પ્રગતિને ટેકો મળે. જોકે, આ પ્રક્રિયામાં સામાન્ય નાગરિકો, ખેડૂતો અને નાના ઉદ્યોગોની ચિંતાઓને પણ ધ્યાનમાં લેવામાં આવી રહી છે.

ગુજરાત સરકાર 1લી મે, 2025થી નવી જંત્રીના દરો લાગુ કરવા માટે સંપૂર્ણ રીતે તૈયાર છે. મહેસૂલ વિભાગની ઉચ્ચસ્તરીય બેઠકો, નાગરિકોના સૂચનોનો અભ્યાસ અને ટેકનિકલ અપગ્રેડ્સ આ દિશામાં મહત્વના પગલાં છે. નવા દરોની જાહેરાત એપ્રિલના અંત સુધીમાં થવાની અપેક્ષા છે, અને તેની અસર રિયલ એસ્ટેટ, સ્ટેમ્પ ડ્યૂટી અને બેન્ક લોન જેવા ક્ષેત્રો પર જોવા મળશે. સરકારનો આ પ્રયાસ રાજ્યની આર્થિક પ્રગતિને ગતિ આપવાનો છે, પરંતુ તેની સાથે સામાન્ય નાગરિકોની ચિંતાઓનું સમાધાન કરવું પણ એટલું જ મહત્વનું રહેશે.

આ પણ વાંચો- Income tax laws: ઇન્કમ ટેક્સ ડિફોલ્ટના કેસમાં હવે જેલની સજાને બદલે દંડ ચૂકવી શકાશે