સફરજન, એટલે સ્વાસ્થ્ય અને સ્વાદનો અનોખો સમન્વય. ભારતમાં જો સફરજનની વાત થાય તો કશ્મીરના રસદાર અને સુગંધીદાર સફરજનની યાદ આવે. પરંતુ શું તમે જાણો છો કે વિશ્વમાં સફરજનના ઉત્પાદનમાં ભારતનું સ્થાન પાંચમું છે? ચાલો, જાણીએ વિશ્વના ટોચના સફરજન ઉત્પાદક દેશો અને ભારતની સ્થિતિ વિશે.
વિશ્વમાં સફરજનનું ઉત્પાદનમાં કશ્મીરની ખ્યાતિ, પણ ભારતનું સ્થાન પાંચમું
સફરજનની આ વૈશ્વિક યાત્રામાં ભારતનું યોગદાન નોંધપાત્ર છે, પરંતુ ટોચના સ્થાને પહોંચવા માટે હજુ ઘણું કરવાનું બાકી છે. કશ્મીરના સફરજનની મહેકને વધુ દૂર સુધી ફેલાવવા ખેતીમાં નવીનતા અને સમર્પણ જરૂરી છે.
અપડેટેડ 03:10:04 PM Apr 21, 2025 પર
સફરજનના ઉત્પાદનમાં ચીન વિશ્વમાં મોખરે છે. દર વર્ષે લગભગ 4.7 કરોડ ટન સફરજન ઉગાડીને ચીન વૈશ્વિક ઉત્પાદનનો 53 ટકાથી વધુ હિસ્સો ધરાવે છે.
ચીનનું વર્ચસ્વ
સફરજનના ઉત્પાદનમાં ચીન વિશ્વમાં મોખરે છે. દર વર્ષે લગભગ 4.7 કરોડ ટન સફરજન ઉગાડીને ચીન વૈશ્વિક ઉત્પાદનનો 53 ટકાથી વધુ હિસ્સો ધરાવે છે. ખાસ કરીને બોહાઈ ખાડી અને લોએસ પઠારના પ્રદેશોમાં થતી ખેતી આધુનિક ટેકનોલોજી અને અનુકૂળ આબોહવાને કારણે ચીનને આગળ રાખે છે. ચીન માત્ર ઉત્પાદન જ નહીં, પરંતુ તાજા સફરજનના નિકાસમાં પણ અગ્રેસર છે.
તુર્કીનો ઉભરતો દબદબો
બીજા ક્રમે આવે છે તુર્કી, જેણે 2022માં 48 લાખ ટન સફરજનનું ઉત્પાદન કર્યું. મધ્ય અનાતોલિયાની ફળદ્રુપ જમીન અને આધુનિક ખેતી પદ્ધતિઓએ તુર્કીને માત્ર સ્થાનિક જરૂરિયાતો પૂરી કરવા જ નહીં, પરંતુ વૈશ્વિક બજારમાં પણ મજબૂત સ્થાન આપ્યું છે. સફરજનની ખેતીએ તુર્કીની ગ્રામીણ અર્થવ્યવસ્થાને નવું બળ આપ્યું છે.
અમેરિકાની તાકાત
ત્રીજા સ્થાને અમેરિકા છે, જ્યાં 2022માં 44.3 લાખ ટન સફરજન ઉગાડવામાં આવ્યા. અમેરિકાનું વોશિંગ્ટન રાજ્ય દેશના 70 ટકાથી વધુ સફરજનનું ઉત્પાદન કરે છે. ન્યૂયોર્ક અને મિશિગન જેવા રાજ્યો પણ મહત્ત્વનું યોગદાન આપે છે. અમેરિકામાં સફરજન લોકોના મનપસંદ ફળોમાં બીજા ક્રમે છે.
પોલેન્ડની ખાસિયત
ચોથા સ્થાને પોલેન્ડ છે, જેણે 2022માં 42 લાખ ટનથી વધુ સફરજનનું ઉત્પાદન કર્યું. વસ્તીના પ્રમાણમાં પોલેન્ડ ચીન કે અમેરિકા કરતાં વધુ સફરજન પ્રતિ વ્યક્તિ ઉગાડે છે. અહીંની ઠંડી આબોહવા અને ફળદ્રુપ જમીન સફરજનની 14 જાતોને સમૃદ્ધ બનાવે છે, જે દેશના ફળ ઉત્પાદનનો 80 ટકા હિસ્સો ધરાવે છે.
ભારતની સ્થિતિ
પાંચમા ક્રમે આવે છે ભારત, જે 24.1 લાખ ટન સફરજનનું ઉત્પાદન કરે છે. કશ્મીર, હિમાચલ પ્રદેશ, ઉત્તરાખંડ અને અરુણાચલ પ્રદેશ જેવા રાજ્યોમાં સફરજનની ખેતી થાય છે. જોકે, દેશમાં સફરજનની મોટી માગને પહોંચી વળવા ભારતને તુર્કી, ઈરાન અને અફઘાનિસ્તાન જેવા દેશોમાંથી લાખો ટન સફરજન આયાત કરવા પડે છે. કશ્મીરના સફરજનની ખ્યાતિ વિશ્વભરમાં હોવા છતાં, ઉત્પાદનની દૃષ્ટિએ ભારત હજુ પાછળ છે.
અન્ય દેશો
છઠ્ઠા સ્થાને રશિયા (23.8 લાખ ટન), સાતમે ઈટાલી (22.56 લાખ ટન), આઠમે ઈરાન (19.9 લાખ ટન), નવમે ફ્રાન્સ (17.86 લાખ ટન) અને દસમે ચિલી (14.8 લાખ ટન) છે. આ દેશો પોતાની આગવી આબોહવા અને ખેતી પદ્ધતિઓથી સફરજનનું ઉત્પાદન અને નિકાસ કરે છે.
ભારત માટે પડકારો અને તકો
ભારતમાં સફરજનની ખેતી માટે હજુ ઘણી સંભાવનાઓ છે. આધુનિક ખેતી તકનીકો, સિંચાઈની સુવિધાઓ અને સંશોધન દ્વારા ઉત્પાદન વધારી શકાય છે. આબોહવા પરિવર્તનનો સામનો કરવા અને આયાત પર નિર્ભરતા ઘટાડવા માટે સરકાર અને ખેડૂતોને સાથે મળીને કામ કરવું પડશે.
MoneyControl News
પહેલા મનીકંટ્રોલ ગુજરાતી પર ગુજરાતીમાં સ્ટોક માર્કેટ, Stock Tips, સમાચાર, પર્સનલ ફાઇનાન્સ અને બિઝનેસ સંબંધિત સમાચાર વાંચો. દૈનિક બજાર અપડેટ્સ માટે Moneycontrol App ડાઉનલોડ કરો.
