ચીનનો આ પ્રોપેગેન્ડા કેમ્પેઈન ભારતની આંતરરાષ્ટ્રીય છબીને નુકસાન પહોંચાડવાનો પ્રયાસ છે. જોકે, ભારતની સુંદરતા, સંસ્કૃતિ અને આતિથ્યની પ્રશંસા વિશ્વભરના પ્રવાસીઓ દ્વારા કરવામાં આવે છે. આવા પ્રોપેગેન્ડાનો સામનો કરવા માટે ભારતે પોતાની સોશિયલ મીડિયા વ્યૂહરચના મજબૂત કરવાની અને હકીકતોને સામે લાવવાની જરૂર છે.
આ પ્રોપેગેન્ડા માત્ર વીબો સુધી મર્યાદિત નથી. ઓછામાં ઓછા 4 ચીની યૂટ્યૂબ ચેનલોએ પણ આવા જ એડિટેડ વીડિયો અપલોડ કર્યા છે.
ચીનના સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મ્સ પર એડિટેડ વીડિયો શેર કરીને ભારતના ટૂરિઝમ ઉદ્યોગને નિશાન બનાવવાનો પ્રયાસ થઈ રહ્યો છે. આ પ્રોપેગેન્ડા વીડિયોમાં પશ્ચિમી દેશોના ઇન્ફ્લુઅન્સર્સના ટ્રાવેલ વ્લોગ્સના ચોક્કસ ભાગોને એડિટ કરીને ભારતને ગંદું, અસુરક્ષિત અને ખરાબ દેશ તરીકે દર્શાવવામાં આવે છે. આ કેમ્પેઈનનો હેતુ ભારતની આંતરરાષ્ટ્રીય છબીને નુકસાન પહોંચાડવાનો છે. આ પહેલા ઓપરેશન સિંદૂર દરમિયાન ચીને ભારતના રાફેલ ફાઈટર જેટના કથિત નુકસાન અંગે ખોટી માહિતી ફેલાવી હતી. હવે ચીનનું નવું લક્ષ્ય ભારતના ટૂરિઝમ સેક્ટરને નુકસાન પહોંચાડવાનું છે.
ચીનનો પ્રોપેગેન્ડા કેમ્પેઈન કેવી રીતે કામ કરે છે?
ચીનના આ કેમ્પેઈનમાં પશ્ચિમી ઇન્ફ્લુઅન્સર્સના વીડિયોના ચોક્કસ ભાગોને એડિટ કરીને ઉપકારક રીતે રજૂ કરવામાં આવે છે. આ વીડિયોમાં ભારતની સ્વચ્છતા, પબ્લિક ટ્રાન્સપોર્ટ, શહેરી ટ્રાફિક મેનેજમેન્ટ અને મહિલાઓની સુરક્ષા જેવા મુદ્દાઓની ટીકા કરતા ભાગોનો સમાવેશ થાય છે. આ કેમ્પેઈનની શરૂઆત 17 જુલાઈએ વીબો પર એક બ્રિટિશ ઇન્ફ્લુઅન્સરના વીડિયો ક્લિપથી થઈ હતી, જેમાં તે ચીનની ફરિયાદ કર્યા બાદ ભારતમાં રડતી જોવા મળે છે. આ ક્લિપ સાથે ચીની ભાષામાં હેશટેગ લખવામાં આવ્યું હતું, જેનો અર્થ થાય છે: "બ્રિટિશ ઇન્ટરનેટ સેલિબ્રિટી જેણે ચીનની ફરિયાદ કરી, ભારતમાં રડી પડી."
આ વીડિયોમાં ચીની સબટાઈટલ્સ અને વૉઇસ-ઓવરનો ઉપયોગ કરીને ચીનની પ્રશંસા અને ભારતની ટીકા કરવામાં આવે છે, જેથી ચીનના લોકો આ કન્ટેન્ટને સરળતાથી સમજી શકે.
સત્ય શું છે?
જો ઇન્ફ્લુઅન્સર્સના મૂળ વીડિયો જોવામાં આવે તો સ્પષ્ટ થાય છે કે તેઓ ભારતની ખામીઓની સાથે સાથે તેની સુંદરતા અને સારી બાબતોની પણ પ્રશંસા કરે છે. ઉદાહરણ તરીકે, ઓસ્ટ્રેલિયામાં સ્થિત 'ટ્રાવેલ ફોર ફોનિક્સ' યૂટ્યૂબ ચેનલ પર એક વ્લોગમાં રાજસ્થાનના ઉદયપુરના ભારતીય ખાદ્યપદાર્થો અને પ્રવાસન સ્થળોની પ્રશંસા કરવામાં આવી છે, પરંતુ સાથે જ હેરેસમેન્ટની એક ઘટનાનો પણ ઉલ્લેખ છે. જોકે, ચીની પ્રોપેગેન્ડામાં માત્ર હેરેસમેન્ટનો ભાગ લેવામાં આવ્યો છે, જે ખોટી તસવીર રજૂ કરે છે.
યૂટ્યૂબ પર પણ ચીનનું કેમ્પેઈન
આ પ્રોપેગેન્ડા માત્ર વીબો સુધી મર્યાદિત નથી. ઓછામાં ઓછા 4 ચીની યૂટ્યૂબ ચેનલોએ પણ આવા જ એડિટેડ વીડિયો અપલોડ કર્યા છે. આ વીડિયોમાં ભારતને અપમાનજનક શીર્ષકો સાથે રજૂ કરવામાં આવે છે, જેમ કે 'શું ચીની ટૉઇલેટ ભારતીય રેસ્ટોરન્ટ કરતાં વધુ સ્વચ્છ છે?', 'પૃથ્વી પરનો સૌથી ખરાબ દેશ' અને 'બ્લોગર ખુશીથી ભારત ગયા અને રડતા પાછા ફર્યા.'
ચીનની રણનીતિ અને ભારતની સુરક્ષા ચિંતાઓ
ચીન લાંબા સમયથી સોશિયલ મીડિયા ઇન્ફ્લુઅન્સર્સનો ઉપયોગ કરીને પોતાની છબી સુધારવા અને પોતાના હિતોને પ્રોત્સાહન આપવા માટે જાણીતું છે. એક અહેવાલ મુજબ, આ મહિનાની શરૂઆતમાં ચીને અમેરિકન કન્ટેન્ટ ક્રિએટર્સને 10 દિવસની સંપૂર્ણ સ્પોન્સર્ડ ટ્રિપ માટે આમંત્રણ આપ્યું હતું, જેથી ચીનની સકારાત્મક છબી રજૂ થઈ શકે.
ગયા વર્ષે ભારતીય સુરક્ષા એજન્સીઓએ એવા ઘણા ઇન્ફ્લુઅન્સર્સની ઓળખ કરી હતી, જેમના ટ્રાવેલ અને વીડિયો પ્રોડક્શનનો ખર્ચ ચીન દ્વારા કરવામાં આવ્યો હતો. આ ઇન્ફ્લુઅન્સર્સ ચીન સમર્થક નેરેટિવ્સને પ્રોત્સાહન આપવા માટે નાણાં મેળવતા હતા, જે ભારતની રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા માટે ખતરો બની શકે છે.