યુક્રેન યુદ્ધનો અંત નજીક? ભારતે અમેરિકા-રશિયા વાતચીતને આપ્યું સમર્થન, જેલેન્સકી નારાજ

યુક્રેનમાં ચાલી રહેલા યુદ્ધને ખતમ કરવા અને શાંતિ સ્થાપવા માટે અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ અને રશિયાના રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુતિન વચ્ચે 15 ઓગસ્ટે અલાસ્કામાં થનારી શિખર બેઠકને ભારતે સમર્થન આપ્યું છે. ભારતના વિદેશ મંત્રાલયે શનિવારે જણાવ્યું કે આ બેઠક યુક્રેન સંઘર્ષનો અંત લાવવાની દિશામાં મહત્ત્વનું પગલું છે. પરંતુ આ ઘોષણાથી યુક્રેનના રાષ્ટ્રપતિ વોલોદિમીર જેલેન્સકી નારાજ થયા છે, જેમણે કહ્યું કે યુક્રેનને બાદબાકી રાખીને કરવામાં આવેલો કોઈ પણ શાંતિ કરાર નિષ્ફળ જશે.

ભારતનું સમર્થન, પીએમ મોદીનો શાંતિનો સંદેશ

ભારતના વિદેશ મંત્રાલયે એક નિવેદનમાં જણાવ્યું, “ભારત 15 ઓગસ્ટે અલાસ્કામાં અમેરિકા અને રશિયા વચ્ચે થનારી બેઠકનું સ્વાગત કરે છે. આ બેઠક યુક્રેનમાં ચાલી રહેલા યુદ્ધને ખતમ કરવા અને શાંતિની શક્યતાઓ ખોલવાનું વચન આપે છે.” આ નિવેદનમાં વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીના તે સંદેશને પણ રિપીટ કરવામાં આવ્યો કે, “આ યુદ્ધનો યુગ નથી.” ભારતે આ રાજદ્વારી પ્રયાસને પૂરો ટેકો આપવાની અને શાંતિની પહેલમાં યોગદાન આપવાની તૈયારી દર્શાવી છે.

આ જાહેરાતના એક દિવસ પહેલાં રશિયાના રાષ્ટ્રપતિ પુતિને વડાપ્રધાન મોદી સાથે ફોન પર વાત કરી હતી. આ દરમિયાન બંને નેતાઓએ વેપાર, અર્થતંત્ર અને રોકાણ સહિતના દ્વિપક્ષીય મુદ્દાઓ પર ચર્ચા કરી. પુતિને મોદીને અમેરિકાના ખાસ દૂત સ્ટીવ વિટકોફ સાથે થયેલી વાતચીત અને યુક્રેનના તાજેતરના ઘટનાક્રમ વિશે પણ જાણકારી આપી. ક્રેમલિનના નિવેદનમાં જણાવાયું કે, “રશિયા અને ભારતની વિશેષ ભાગીદારીને ધ્યાનમાં રાખીને, પુતિને અમેરિકી દૂત સાથેની બેઠકના મુખ્ય પરિણામો શેર કર્યા.” મોદીએ આ જાણકારી બદલ આભાર માન્યો અને યુક્રેન મુદ્દે રાજકીય અને રાજદ્વારી રીતે ઉકેલ લાવવાના ભારતના મક્કમ વલણની પુષ્ટિ કરી.

અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે તેમના સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મ ‘ટ્રુથ સોશિયલ’ પર શનિવારે આ બેઠકની પુષ્ટિ કરી. તેમણે લખ્યું, “અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ તરીકે મારી અને રશિયાના રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુતિનની બહુપ્રતીક્ષિત બેઠક આગામી શુક્રવાર, 15 ઓગસ્ટ 2025ના રોજ અમેરિકાના મહાન રાજ્ય અલાસ્કામાં થશે.” આ ઘોષણાએ બેઠકના સ્થળ અંગેની અટકળો પર પૂર્ણવિરામ મૂક્યું. અગાઉ એવી ચર્ચા હતી કે પુતિન આ બેઠક સંયુક્ત આરબ અમીરાતમાં કરવા ઇચ્છતા હતા, પરંતુ સુરક્ષા અને રાજદ્વારી કારણોસર અમેરિકી વહીવટે ઘરેલું સ્થળ પર ભાર મૂક્યો.

આ બેઠક ટ્રમ્પના બીજા કાર્યકાળની શરૂઆત બાદ પુતિન સાથેની તેમની પ્રથમ સત્તાવાર મુલાકાત હશે. યુક્રેન યુદ્ધ હવે તેના ચોથા વર્ષમાં પ્રવેશી ચૂક્યું છે, અને આ સંઘર્ષને ખતમ કરવા અનેક આંતરરાષ્ટ્રીય પ્રયાસો થયા છે, પરંતુ હજુ સુધી કોઈ નક્કર પરિણામ આવ્યું નથી. અમેરિકી અધિકારીઓએ હજુ સુધી બેઠકના એજન્ડા કે ટ્રમ્પની સાથે જનારા પ્રતિનિધિમંડળ વિશે કોઈ વિગતો શેર કરી નથી.

જેલેન્સકીનો વિરોધ: યુક્રેન વિના શાંતિ નહીં

યુક્રેનના રાષ્ટ્રપતિ વોલોદિમીર જેલેન્સકીએ આ બેઠકની ઘોષણાને નકારી કાઢી અને ચેતવણી આપી કે યુક્રેનને બાદબાકી રાખીને થનારો કોઈ પણ શાંતિ કરાર નકામો રહેશે. ટેલિગ્રામ પરના એક નિવેદનમાં જેલેન્સકીએ જણાવ્યું કે યુક્રેનની બંધારણીય પ્રાદેશિક અખંડિતતા સાથે કોઈ સમજૂતી નહીં થાય. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું કે સ્થાયી શાંતિ માટે વાતચીતમાં યુક્રેનનો સમાવેશ જરૂરી છે. જેલેન્સકીએ કહ્યું, “યુક્રેન રશિયાને તેની કરતૂતોનું ઈનામ નહીં આપે. યુક્રેનના લોકો પોતાની જમીન જબરજસ્તીથી કબજે કરનારને નહીં સોંપે.”

યુક્રેનને ચિંતા છે કે ટ્રમ્પ અને પુતિનની આ બેઠકમાં યુક્રેન અને યુરોપના હિતોને અવગણવામાં આવી શકે છે. જેલેન્સકીએ વધુમાં જણાવ્યું, “યુક્રેનને સામેલ કર્યા વિના લેવામાં આવેલા કોઈ પણ નિર્ણયો શાંતિની વિરુદ્ધ હશે. આવા ઉકેલો નકામા છે અને ક્યારેય કામ નહીં કરે.”

શું થશે આગળ?

આ શિખર બેઠક વૈશ્વિક રાજદ્વારી સમીકરણો અને યુદ્ધવિરામની શક્યતાઓના દૃષ્ટિએ અત્યંત મહત્ત્વની મનાઈ રહી છે. યુક્રેન યુદ્ધને ખતમ કરવા માટે આ એક મહત્ત્વનો મોકો હોઈ શકે છે, પરંતુ જેલેન્સકીના વિરોધથી સ્પષ્ટ થાય છે કે શાંતિ પ્રક્રિયામાં યુક્રેનની ભૂમિકા અનિવાર્ય છે. ભારતનું સમર્થન આ બેઠકને રાજદ્વારી રીતે મજબૂતી આપે છે, પરંતુ આગળ શું થશે તે જોવું રસપ્રદ રહેશે.

આ પણ વાંચો-IndiGo Airlines penalty: ઇન્ડિગો એરલાઇનને રૂપિયા 1.5 લાખનો દંડ, ગંદી સીટ કેસમાં ગ્રાહક ફોરમનો મોટો નિર્ણય