Kolhapuri Chappal: QR Code સાથે ચમકશે કોલ્હાપુરી ચંપલ, જાણો શા માટે અને શું થશે ફાયદો?

Kolhapuri Chappal QR code: ભારતની સૌથી પ્રખ્યાત પરંપરાગત હસ્તકળાઓમાંની એક, કોલ્હાપુરી ચંપલ, હવે નવી ટેકનોલોજી સાથે બજારમાં નવો રંગ લઈને આવી રહી છે. 12મી સદીથી મહારાષ્ટ્રના કોલ્હાપુર, સાંગલી અને સોલાપુર જિલ્લાઓમાં બનતી આ ચંપલ હવે QR codeની મદદથી નકલી ઉત્પાદનો સામે રક્ષણ મેળવશે અને કારીગરોની ઓળખને વધુ મજબૂત બનાવશે. આ પગલું માત્ર ગ્રાહકોનો વિશ્વાસ વધારશે નહીં, પરંતુ પરંપરાગત કારીગરોને આંતરરાષ્ટ્રીય બજારમાં પણ નવી ઓળખ આપશે.

QR Codeથી શું ફરક પડશે?

મહારાષ્ટ્રના ચર્મ ઉદ્યોગ વિકાસ નિગમ (લિડકોમ)ના જણાવ્યા અનુસાર, કોલ્હાપુરી ચંપલની દરેક જોડી પર QR code લગાવવામાં આવશે. આ કોડ સ્કેન કરવાથી ગ્રાહકોને નીચેની માહિતી મળશે:

કારીગરની ઓળખ: ચંપલ બનાવનાર કારીગર કે સ્વ-સહાય જૂથનું નામ અને સ્થાન.

GI પ્રમાણપત્ર: ચંપલની અસલિયત અને ભૌગોલિક સંકેતકની માન્યતા.

આ ડિજિટલ પહેલનો મુખ્ય ઉદ્દેશ નકલી ચંપલના વેચાણ પર રોક લગાવવાનો છે, જેનાથી કારીગરોની આજીવિકા અને બજારમાં તેમની સ્થિતિને નુકસાન થાય છે. QR code ગ્રાહકોને અસલી ઉત્પાદન ખરીદવાની ખાતરી આપશે અને કોલ્હાપુરી ચંપલની સાંસ્કૃતિક વિરાસતને વધુ મજબૂતી આપશે.

પ્રાદા વિવાદથી શું થયું?

તાજેતરમાં, ઇટાલીના લક્ઝરી ફેશન બ્રાન્ડ પ્રાદા પર કોલ્હાપુરી ચંપલની ડિઝાઇનનો દુરુપયોગ કરવાનો આરોપ લાગ્યો હતો. પ્રાદાના 2026ના મેલ ફેશન શોમાં દર્શાવવામાં આવેલી સેન્ડલ કોલ્હાપુરી ચંપલથી પ્રેરિત હોવાનું જણાયું, જેના કારણે કારીગરો અને સ્થાનિક સંગઠનોએ GI અધિકારોના ઉલ્લંઘનનો વિરોધ કર્યો. પ્રાદાએ આ અંગે સ્પષ્ટતા કરતાં કહ્યું કે આ ડિઝાઇન હજુ વિકાસના તબક્કામાં છે અને તેનું વ્યાપારી ઉત્પાદન શરૂ થયું નથી. આ મામલે ચર્ચા માટે પ્રાદાની ટીમે આ મહિને કોલ્હાપુરની મુલાકાત લીધી અને સ્થાનિક કારીગરો સાથે ચંપલ બનાવવાની પ્રક્રિયા પર વાતચીત કરી.

12મી સદીથી ચાલતી પરંપરા

કોલ્હાપુરી ચંપલનો ઇતિહાસ 12મી સદી સુધીનો છે, જે મહારાષ્ટ્રના કોલ્હાપુર, સાંગલી અને સોલાપુર જિલ્લાઓમાં ખાસ બનાવવામાં આવે છે. આ ચંપલ પ્રાકૃતિક રીતે ટેન કરેલા ચર્મ અને હાથથી વણેલી પટ્ટીઓથી બને છે, જેની ડિઝાઇન કારીગરોની પેઢીઓએ જાળવી રાખી છે. 20મી સદીની શરૂઆતમાં, છત્રપતિ શાહુ મહારાજે આ ચંપલને સ્વદેશી ગૌરવ અને આત્મનિર્ભરતાના પ્રતીક તરીકે પ્રોત્સાહન આપ્યું, જેનાથી આ ગ્રામીણ હસ્તકળા એક પ્રતિષ્ઠિત ઉદ્યોગ બની. 2019માં, મહારાષ્ટ્ર અને કર્ણાટક સરકારે સંયુક્ત રીતે આ ચંપલ માટે GI દરજ્જો મેળવ્યો, જેથી તેની સાંસ્કૃતિક વિરાસતનું રક્ષણ થાય અને કારીગરોને યોગ્ય માન્યતા મળે.

આ પણ વાંચો-ભારતીય અર્થવ્યવસ્થા ઉજ્જવળ ભવિષ્ય તરફ: 6.5% વૃદ્ધિ દરનો મજબૂત માર્ગ