ભારતમાં સ્થૂળતા ઝડપથી વિકસતી સમસ્યા છે. છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં સ્થૂળતા એક મહામારીની જેમ ફેલાઈ છે. જીન્સ હોય કે ખોરાક હોય કે બીજું કંઈક... ભારતીયોને સ્થૂળતા તરફ ધકેલી દેવાનું કારણ શું છે? અહેવાલો અનુસાર, વર્ષ 1990માં ભારતમાં માત્ર 12 ટકા મહિલાઓ અને 8 ટકા પુરુષો મેદસ્વી હતા અને તેમાંથી 15થી 24 વર્ષની વયના યુવાનોની સંખ્યા માત્ર 73 લાખ હતી. પરંતુ વર્ષ 2021માં આ વયજૂથના 2 કરોડ 98 લાખ યુવાનો સ્થૂળતાનો શિકાર બન્યા અને આજે 2025માં ભારતના 10 કરોડથી વધુ લોકોનું વજન વધારે છે અને સ્થૂળતાએ તેમને ચારે બાજુથી ઘેરી લીધા છે.
Obesity: ભારતમાં સ્થૂળતા ઝડપથી વધી રહી છે, જાણી લો કારણ, 50 કરોડથી વધુ લોકો બની શકે છે તેનો ભોગ
એક સમયે ભારતમાં, જાડા લોકોને 'સંપન્ન પરિવાર'માંથી માનવામાં આવતા હતા. એટલે કે, આવા લોકો માટે એવું કહેવામાં આવતું હતું કે તેઓ શ્રીમંત પરિવારમાંથી છે, પરંતુ આજના સમયમાં, સ્થૂળતા એ સમૃદ્ધિની નિશાની નથી પરંતુ રોગની નિશાની છે અને આ રોગ ઝડપથી ભારતીયોને પોતાની ઝપેટમાં લઈ રહ્યો છે.
અપડેટેડ 05:14:09 PM Mar 21, 2025 પર
ભારતમાં સ્થૂળતા ઝડપથી વિકસતી સમસ્યા છે.
સ્થૂળતાને સમૃદ્ધિની નિશાની માનવામાં આવતી હતી
ભારતમાં એક સમય હતો જ્યારે સ્થૂળતાને સમૃદ્ધિની નિશાની માનવામાં આવતી હતી અને એવું કહેવામાં આવતું હતું કે આવા લોકો 'સંપન્ન પરિવાર'ના હોય છે. હિન્દી ફિલ્મોમાં પણ એવું દર્શાવવામાં આવતું હતું કે ગરીબ લોકો પાતળા હતા અને ગામના 'સેઠ' અને જમીનદારો જાડા હતા. પણ હવે સંજોગો બદલાઈ ગયા છે. અને હવે ગરીબ લોકોનું વજન વધારે છે અને જે લોકો આર્થિક રીતે સમૃદ્ધ છે તેઓ ફિટ છે અને તેમને સ્થૂળતા નથી અને તેનું સૌથી મોટું કારણ આપણા દેશનો બદલાતો આહાર છે.
તાજો ખોરાક મોંઘો થઈ રહ્યો છે
આજે આપણા દેશમાં તાજો ખોરાક મોંઘો છે અને પેકેજ્ડ પ્રોસેસ્ડ ફૂડ સસ્તો છે. ઉદાહરણ તરીકે, શાકાહારી થાળીની કિંમત 120 રૂપિયા છે જ્યારે બર્ગરની કિંમત 50 રૂપિયા છે અને પિઝાની કિંમત 70 રૂપિયા છે. તેવી જ રીતે, આજે જો કોઈ વ્યક્તિ બજારમાંથી તાજા બટાકા ખરીદે છે, શાકભાજી રાંધે છે અને ખાય છે, તો તે શાકભાજી રાંધવાનો ખર્ચ 25થી 30 રૂપિયા થશે, જ્યારે તે જ બટાકામાંથી બનાવેલા ચિપ્સનું પેકેટ 10 રૂપિયામાં મળે છે અને આ જ કારણ છે કે આજે આપણા દેશમાં લોકો તાજા રાંધેલા ખોરાકથી દૂર જઈ રહ્યા છે અને પેકેજ્ડ પ્રોસેસ્ડ ફૂડ ખાઈ રહ્યા છે.
જંક ફૂડના વેચાણમાં 3 ગણો વધારો
અહેવાલો અનુસાર, છેલ્લા 10 વર્ષમાં ભારતમાં જંક ફૂડનું વેચાણ 3 ગણું વધ્યું છે અને વર્ષ 2022માં ભારતના લોકોએ 2.5 લાખ કરોડ રૂપિયાનું જંક ફૂડ ખાધું છે અને આ ખૂબ જ ચિંતાનો વિષય છે.
આ પરિબળો પણ જવાબદાર
આ સિવાય ખરાબ લાઇફ સ્ટાઇલ જેમાં લોકો ઘરની બહાર નીકળતાની સાથે જ કારમાં બેસી જાય છે અને પછી ઓફિસમાં બેસીને કામ કરતા રહે છે. આના કારણે, તેઓ શારીરિક પ્રવૃત્તિ કરી શકતા નથી અને શરીરમાં ચરબી જમા થવા લાગે છે. ઘરે બનાવેલા ખોરાક ખાવાને બદલે રેસ્ટોરન્ટમાંથી ખોરાક મંગાવવાથી, ભોજનની વચ્ચે તેલયુક્ત નાસ્તો ખાવાથી અને વારંવાર ચા-કોફી પીવાથી પણ ચરબી વધે છે.
યુએસ સૈન્ય પણ મેદસ્વીતાની શિકાર
તમે આપણા દેશમાં ઘણા પોલીસકર્મીઓ જોયા હશે જેમનું પેટ ખરાબ દેખાય છે અને તેઓ જાડા છે. પણ કલ્પના કરો કે જો આ પ્રકારની સ્થૂળતા લશ્કરી કર્મચારીઓમાં પણ જોવા મળે તો તમે શું કહેશો? યુએસ આર્મી વિશ્વની સૌથી પાવરફૂલ સેના માનવામાં આવે છે પરંતુ હવે એક નવા અહેવાલ મુજબ, આગામી વર્ષોમાં તે વિશ્વની સૌથી અયોગ્ય અને મેદસ્વી સૈનિકો ધરાવતી સેના બનશે.
ફિટ યુવાનોની અછત
આનું કારણ એ છે કે અમેરિકા પોતાની સેનામાં ભરતી માટે ફિટ યુવાનો મેળવી રહ્યું નથી અને તેને પોતાની સેનામાં એવા લોકોને ભરતી કરવાની ફરજ પડી રહી છે જે સ્થૂળતાનો ભોગ બને છે. આ રિપોર્ટ યુએસ ડિફેન્સ ડિપાર્ટમેન્ટ દ્વારા બહાર પાડવામાં આવ્યો છે, જેમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે તેની સેનામાં ભરતી થયેલા મોટાભાગના યુવાનોના બોડી ફેટ ટકાવારી નિર્ધારિત સ્તર કરતા ઘણી વધારે છે.
નિયમો અનુસાર, ફક્ત 17થી 27 વર્ષની વયના યુવાનો જેમના શરીરમાં ચરબીનું પ્રમાણ 20 થી 22 ટકા હોય છે તેમને જ યુએસ આર્મીમાં ભરતી કરવામાં આવે છે, પરંતુ હાલમાં અમેરિકામાં યુવાન સૈનિકોમાં શરીરમાં ચરબીનું પ્રમાણ 45થી 55 ટકા છે. જો કોઈ વ્યક્તિના શરીરમાં ચરબીનું પ્રમાણ 40 કે તેથી વધુ હોય તો તેને વધારે વજન અથવા મેદસ્વી કહેવામાં આવે છે અને આવી વ્યક્તિને ગંભીર રીતે મેદસ્વી ગણવામાં આવે છે અને તેને ડાયાબિટીસ, હાર્ટ સ્ટ્રોક અથવા હૃદય રોગનું જોખમ વધારે હોય છે.
યુએસ આર્મી સૌથી અયોગ્ય
દુનિયાના જે પાંચ દેશોમાં સેના સૌથી વધુ અયોગ્ય અને મેદસ્વી છે, તેમાં અમેરિકા પહેલા સ્થાને, બ્રિટન બીજા સ્થાને, મેક્સિકો ત્રીજા સ્થાને, સાઉદી અરેબિયા ચોથા સ્થાને અને ઓસ્ટ્રેલિયા પાંચમા સ્થાને છે.
અત્યાર સુધી ભારતીય સેના આ સ્થૂળતાથી મુક્ત રહી છે પરંતુ જે રીતે આપણા દેશમાં સ્થૂળતાની સમસ્યા વધી રહી છે, તેનાથી લાગે છે કે ભવિષ્યમાં ભારતે પણ એવા યુવાનોને સેનામાં ભરતી કરવા પડશે જે અયોગ્ય અને સ્થૂળ હશે.
આટલા કરોડ લોકો સ્થૂળતાનો શિકાર બની શકે છે
એક અંદાજ મુજબ, આગામી 25 વર્ષમાં ભારતની વસ્તી 167 કરોડ સુધી પહોંચી જશે, જેમાંથી 55 કરોડ લોકો મેદસ્વી હશે અને તેમને હૃદયરોગના હુમલાનું સૌથી વધુ જોખમ હશે.
આ સ્થૂળતા અને તેનાથી થતા રોગોની અસર ભવિષ્યમાં દેશના કાર્યબળ પર પડશે. અને આપણે આપણી સેનામાં ભરતી માટે ફિટ યુવાનો મેળવીશું નહીં. અને અહીં વાત ફક્ત સેનાની નથી. શક્ય છે કે ભવિષ્યમાં ભારતને ફિટ ખેલાડીઓ ન મળે. અને એ પણ શક્ય છે કે ભવિષ્યમાં અખબારોમાં દેખાતી લગ્નની જાહેરાતો પણ બદલાઈ શકે છે. અત્યાર સુધી આ જાહેરાતોમાં વરરાજા અને કન્યાની ઉંમર, ઊંચાઈ, વ્યવસાય વગેરે પૂછવામાં આવે છે.
પરંતુ આવનારા સમયમાં આ જાહેરાતોમાં છોકરા કે છોકરીનું વજન પૂછવામાં આવશે. અને એ પણ પૂછી શકાય છે કે તે ફિટ છે કે નહીં, તેનું કોલેસ્ટ્રોલનું સ્તર શું છે અને તેને હાઈ બ્લડ પ્રેશર કે ડાયાબિટીસ છે કે નહીં. તેથી, આ સ્થૂળતા એક ફેટ બોમ્બ જેવી છે જે આપણા દેશના લોકોમાં ફૂંકાઈ રહી છે અને જો તે ફૂટશે, તો ભારતના આર્થિક પડકારો પણ વધશે.
સ્થૂળતા કેવી રીતે અટકાવવી
સ્થૂળતા ટાળવા માટે સૌથી મહત્વપૂર્ણ બાબત છે ઇચ્છાશક્તિ અને જાગૃતિ. જો તમારામાં ફિટ રહેવાની ઈચ્છાશક્તિ હોય તો તમે કોઈને કોઈ રીતે આ સમસ્યાથી બચી શકો છો. તમારે એક એવી દિનચર્યાનું પાલન કરવું પડશે જેમાં સ્વસ્થ આદતોનો સમાવેશ થાય છે. તમે આહાર અને શારીરિક પ્રવૃત્તિને નિયંત્રિત કરીને સ્થૂળતાથી બચી શકો છો.
જો તમે આ સમસ્યાથી પીડાઈ રહ્યા છો તો તરત જ તમારી લાઇફ સ્ટાઇલ બદલો. સવારે વહેલા ઉઠો અને ચાલવા, જોગિંગ અને કસરત કરો.
આ સિવાય, નાસ્તો બિલકુલ છોડશો નહીં. નાસ્તામાં ફળો, સૂકા ફળો, ઈંડા, ઓછામાં ઓછા તેલ અને મસાલાવાળા ખોરાક જેવી સ્વસ્થ વસ્તુઓ ખાઓ.
નાસ્તામાં પ્રોટીનનું પ્રમાણ વધારો. વજન ઘટાડવા માટે પ્રોટીન સૌથી મહત્વપૂર્ણ છે.
શક્ય તેટલું પાણીનું સેવન વધારવું. પાણી તમને અનેક રોગોથી બચાવે છે. પાણી તમારા શરીરના ચયાપચયને ઝડપી બનાવે છે, જે શરીરને વધારાની ચરબી બાળવામાં મદદ કરે છે.
સ્થૂળતાથી છુટકારો મેળવવા માટે, વ્યક્તિએ તેલ, મીઠી વસ્તુઓ અને દારૂથી દૂર રહેવું જોઈએ. આ વસ્તુઓ શરીરમાં ચરબી વધારે છે અને શરીરને રોગો તરફ ધકેલે છે.
MoneyControl News
પહેલા મનીકંટ્રોલ ગુજરાતી પર ગુજરાતીમાં સ્ટોક માર્કેટ, Stock Tips, સમાચાર, પર્સનલ ફાઇનાન્સ અને બિઝનેસ સંબંધિત સમાચાર વાંચો. દૈનિક બજાર અપડેટ્સ માટે Moneycontrol App ડાઉનલોડ કરો.
