India-China relations: જયશંકરનો ચીનને સીધો સંદેશ! આગામી 2 વર્ષ માટે કરી મોટી ભવિષ્યવાણી, કંઈક મોટું થવાનું છે?

S Jaishankar Prediction: વિદેશ મંત્રી એસ. જયશંકરે કહ્યું કે આગામી સમયમાં વૈશ્વિક રાજકારણમાં મોટા ફેરફારો જોવા મળી શકે છે. મ્યુનિક સુરક્ષા પરિષદ પછી દિલ્હીમાં યોજાયેલી ચર્ચામાં તેમણે આ પરિવર્તનનો સંકેત આપ્યો હતો. એટલું જ નહીં, વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની તાજેતરની યુએસ મુલાકાતના થોડા દિવસો પછી, જયશંકરે આગામી 2 વર્ષમાં થનારા કેટલાક ફેરફારોનું સ્પષ્ટ ચિત્ર પણ રજૂ કર્યું. તેમનું નિવેદન વૈશ્વિક સ્તરે ભારતની ભૂમિકા, ચીનના વધતા પ્રભાવ અને વૈશ્વિક શક્તિ સંતુલનમાં સંભવિત ફેરફારો તરફ પણ નિર્દેશ કરે છે.

દિલ્હીમાં ઓબ્ઝર્વર રિસર્ચ ફાઉન્ડેશન દ્વારા આયોજિત એક કાર્યક્રમમાં તેમણે કહ્યું, 'હું એમ નથી કહેતો કે તે સારું છે કે ખરાબ... હું ફક્ત અનુમાન લગાવી રહ્યો છું કે શું થવાનું છે અને મને લાગે છે કે આવનારા સમયમાં કંઈક મોટું થવાનું છે.'

એશિયામાં ચીનની વધતી શક્તિને ઘટાડવા માટે, ભારત સંયુક્ત રાષ્ટ્ર સુરક્ષા પરિષદ (UNSC)માં કાયમી સભ્યપદ પ્રાપ્ત કરવા માંગે છે. પરંતુ ચીન આમાં સતત અવરોધો ઉભા કરી રહ્યું છે. હાલમાં, UNSCના પાંચ કાયમી સભ્યોમાંથી ચારે ભારતને ટેકો આપ્યો છે. આમ છતાં, ચીન સતત વિરોધ કરી રહ્યું છે. જો ભારતને UNSCનું સભ્યપદ મળે તો તે ચીનના વર્ચસ્વને ઘટાડવામાં મદદ કરશે.

પરંતુ, વર્તમાન પરિસ્થિતિને જોતાં, ભારત QUADને વધુ સક્રિય જોવા માંગે છે. કારણ કે ક્વાડ એક રાજદ્વારી અને લશ્કરી જૂથ છે, જેમાં ભારત, અમેરિકા, જાપાન અને ઓસ્ટ્રેલિયાનો સમાવેશ થાય છે. તેનો મુખ્ય ઉદ્દેશ્ય ઈન્ડો-પેસિફિક ક્ષેત્રમાં ચીનના વધતા પ્રભાવને રોકવાનો છે.

તેમણે કહ્યું, 'નિયમ-આધારિત સિસ્ટમ હોય કે બહુપક્ષીય સંગઠન, ચીન તેનો મહત્તમ લાભ લઈ રહ્યું છે.' આપણે બધા આ વાત પર સહમત છીએ. અમે એમ પણ કહીએ છીએ કે આપણે આ ટાળવું જોઈએ કારણ કે બીજો વિકલ્પ તેનાથી પણ ખરાબ છે. પણ હું વિચારી રહ્યો છું કે આખરે મારે શું કરવું જોઈએ.

ક્વોડ અને નાટો વચ્ચેનો તફાવત

જયશંકરે ક્વાડ અને નાટો વચ્ચે મોટો તફાવત દર્શાવ્યો. નાટો એ યુરોપ અને ઉત્તર અમેરિકાના 32 દેશોનું લશ્કરી સંગઠન છે, જેનો મોટાભાગનો ખર્ચ અમેરિકા ભોગવે છે. તેનાથી વિપરીત, ક્વાડમાં બધા સભ્ય દેશો સમાન રીતે યોગદાન આપે છે અને પોતાનો ખર્ચ પોતે ઉઠાવે છે, જે આ સંગઠનને વધુ અસરકારક અને સંતુલિત બનાવે છે.

જયશંકર માને છે કે અમેરિકામાં એક સર્વસંમતિ ઊભી થઈ રહી છે કે તેણે પોતાની વિદેશી પ્રતિબદ્ધતાઓને મર્યાદિત કરવી જોઈએ. આવી સ્થિતિમાં, ભૂતપૂર્વ યુએસ રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ, જે ચીન સામે કડક વલણ અપનાવવા માટે જાણીતા છે, તેઓ QUAD પર પોતાનું ધ્યાન વધારી શકે છે, જે યુએસમાં જો બિડેન વહીવટ હેઠળ બંધ થઈ ગયું હતું.

અમેરિકા અને ભારતની ભાગીદારી

તાજેતરમાં, વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી અને ટ્રમ્પ વચ્ચેની મુલાકાત દરમિયાન, 2035 સુધી નવી સંરક્ષણ ભાગીદારીની રૂપરેખા આપવા માટે એક કરાર થયો હતો. આ કરાર વર્ષના અંત સુધીમાં પૂર્ણ થવાની શક્યતા છે. ચીનની વધતી શક્તિ ભારત અને અમેરિકા બંને માટે ચિંતાનો વિષય છે. તેથી, ફક્ત એશિયામાં જ નહીં પરંતુ સમગ્ર વિશ્વમાં શક્તિનું સંતુલન જાળવવા માટે વૈશ્વિક મંચ પર ભારત અને અમેરિકા વચ્ચે સહયોગ જરૂરી છે.

આ પણ વાંચો-ચીનથી વિદાય અને ભારત માટે પ્રેમ, જાપાનની આ અદભૂત પોલીસીથી સ્વિંગ કરશે આપણું માર્કેટ