આ પ્રાઇવેટ અંતરિક્ષ મિશનમાં પહેલીવાર, ભારતીય વાયુસેનાના ટેસ્ટિંગ પાઇલટ અને ગગનયાન મિશનના અંતરિક્ષયાત્રી શુભાંશુ શુક્લાને આંતરરાષ્ટ્રીય અંતરિક્ષ મથક (ISS) મોકલવામાં આવશે.
ભારતીય મૂળના અમેરિકન અંતરિક્ષયાત્રી સુનિતા વિલિયમ્સ 286 દિવસ અંતરિક્ષમાં વિતાવ્યા બાદ આજે સવારે સ્પેસએક્સના ડ્રેગન અંતરિક્ષયાનમાં સુરક્ષિત રીતે પૃથ્વી પર પરત ફર્યા.
ભારતીય મૂળના અમેરિકન અંતરિક્ષયાત્રી સુનિતા વિલિયમ્સ 286 દિવસ અંતરિક્ષમાં વિતાવ્યા બાદ આજે સવારે સ્પેસએક્સના ડ્રેગન અંતરિક્ષયાનમાં સુરક્ષિત રીતે પૃથ્વી પર પરત ફર્યા. બુધવારે સવારે 3:27 વાગ્યે (IST) અંતરિક્ષયાન ફ્લોરિડાના કિનારે સફળતાપૂર્વક ઉતરાણ કર્યું. સ્પેસએક્સના ડ્રેગન અંતરિક્ષયાનમાંથી સુનિતા વિલિયમ્સ અને બુચ વિલ્મોરના સફળ વાપસી પછી, વિશ્વની નજર હવે આગામી એક્સિયમ મિશન 4 (એક્સ-4) પર ટકેલી છે, જેમાં ભારતની નોંધપાત્ર ભાગીદારી હશે.
આ પ્રાઇવેટ અંતરિક્ષ મિશન, જે 2025ના વસંતમાં લોન્ચ થવાનું છે, તે પ્રથમ વખત ભારતીય વાયુસેનાના ટેસ્ટિંગ પાઇલટ અને ગગનયાન મિશન અંતરિક્ષયાત્રી શુભાંશુ શુક્લાને આંતરરાષ્ટ્રીય અંતરિક્ષ સ્ટેશન (ISS) પર મોકલશે. આ મિશન ફ્લોરિડામાં નાસાના કેનેડી સ્પેસ સેન્ટરથી સ્પેસએક્સના ડ્રેગન અંતરિક્ષયાનનો ઉપયોગ કરીને લોન્ચ કરવામાં આવશે અને લગભગ 14 દિવસ ચાલશે.
શુભાંશુ શુક્લા આંતરરાષ્ટ્રીય ટીમનો ભાગ હશે.
શુભાંશુ શુક્લા ઉપરાંત, ભૂતપૂર્વ નાસા અંતરિક્ષયાત્રી પેગી વ્હિટસન એક્સ-4 મિશનમાં કમાન્ડરની ભૂમિકા ભજવશે. તેમની સાથે યુરોપિયન સ્પેસ એજન્સી (ESA) ના અંતરિક્ષયાત્રીઓ ઝોઝ ઉજ્નાન્સ્કી-વિસ્નીવસ્કી (પોલેન્ડ) અને ટિબોર કાપુ (હંગેરી) પણ રહેશે. આ ટીમ અંતરિક્ષમાં વિવિધ વૈજ્ઞાનિક સંશોધન, શૈક્ષણિક પ્રવૃત્તિઓ અને વ્યાપારી પ્રોજેક્ટ્સમાં સામેલ થશે. આ પહેલી વાર બનશે જ્યારે કોઈ ભારતીય અંતરિક્ષયાત્રી પ્રાઇવેટ મિશન હેઠળ ISS જશે.
ભારત અને પ્રાઇવેટ અંતરિક્ષ મિશન માટે મોટી સિદ્ધિ
એક્સ-4 મિશન માત્ર અંતરિક્ષમાં પ્રાઇવેટ કંપનીઓની વધતી ભાગીદારીને જ પ્રતિબિંબિત કરતું નથી, પરંતુ તે ઇસરો અને નાસા દ્વારા ભારત અને અમેરિકા વચ્ચેના સહયોગને પણ મજબૂત બનાવે છે. "પ્રાઇવેટ અંતરિક્ષ મિશન માનવ અંતરિક્ષ ઉડાનનો વ્યાપ વધારી રહ્યા છે, જ્યારે માઇક્રોગ્રેવિટી સંશોધન માટે નવી તકો ઊભી કરી રહ્યા છે," નાસાના ISS પ્રોગ્રામ મેનેજર ડાના વેઇગલે જણાવ્યું હતું.
ગગનયાન મિશનથી ફાયદો થશે
ઇસરો આ મિશન પર નજીકથી નજર રાખશે, કારણ કે તેમાંથી મેળવેલા અનુભવોનો ઉપયોગ ભારતના ગગનયાન મિશનમાં પણ કરવામાં આવશે. ભારતની આ ઐતિહાસિક ભાગીદારી ભવિષ્યના અંતરિક્ષ રિસર્ચ અને વ્યાપારી અંતરિક્ષ યાત્રાના ડોર ખોલી શકે છે.
એશિયાનું પ્રથમ કોમર્શિયલ અંતરિક્ષ મથક બનાવવાની યોજના
એક્સિયમ સ્પેસ કંપની ભવિષ્યમાં વિશ્વનું પ્રથમ પ્રાઇવેટ સ્પેસ સ્ટેશન વિકસાવવાની યોજના ધરાવે છે અને એક્સ-4 મિશન આ દિશામાં એક મહત્વપૂર્ણ પગલું છે. એક્સ-4 મિશનની તૈયારીઓ પૂરજોશમાં ચાલી રહી છે અને ભારતના શુભાંશુ શુક્લાની ઐતિહાસિક યાત્રા અંગે ઉત્સાહ સતત વધી રહ્યો છે. આ મિશન વૈશ્વિક સ્તરે અંતરિક્ષ મિશનમાં ભારતની ભાગીદારીને નવી ઊંચાઈઓ પર લઈ જવાનું સાબિત થઈ શકે છે.
સુનિતા વિલિયમ્સનું પુનરાગમન અને શુભાંશુ શુક્લાની આગામી યાત્રા ભારતના અંતરિક્ષ ઇતિહાસમાં નવા પ્રકરણો ઉમેરી રહી છે. સુનિતાએ પોતાની અદ્ભુત અંતરિક્ષ યાત્રા દ્વારા એક ઉદાહરણ સ્થાપિત કર્યું છે, જ્યારે શુભાંશુ ભારતના અંતરિક્ષ સપનાઓને નવી ઊંચાઈઓ પર લઈ જવા માટે તૈયાર છે.