ભારતમાં ટૂરિસ્ટનો પ્રવાહ ઘટ્યો: ચીન, જાપાન અને દક્ષિણ-પૂર્વ એશિયામાંથી ઓછા પ્રવાસીઓ, આંકડાઓએ ખોલી પોલ

India tourism: કોવિડ-19 મહામારીએ વિશ્વભરના ટૂરિઝમ સેક્ટરને મોટો ફટકો આપ્યો હતો, અને ભારત પણ આનાથી અછૂતું રહ્યું નથી. ખાસ કરીને ચીન, જાપાન, દક્ષિણ કોરિયા અને દક્ષિણ-પૂર્વ એશિયાના દેશોમાંથી ભારત આવતા વિદેશી પ્રવાસીઓની સંખ્યામાં નોંધપાત્ર ઘટાડો જોવા મળ્યો છે. જોકે, દક્ષિણ એશિયા અને ઉત્તર અમેરિકામાંથી આવતા પ્રવાસીઓની સંખ્યામાં વધારો થયો છે. આ આર્ટિકલમાં આપણે આંકડાઓના આધારે આ વલણોનું વિશ્લેષણ કરીશું અને ભારત સરકારના નવા પગલાં વિશે જાણીશું, જે ચીની પ્રવાસીઓને ફરીથી આકર્ષવા માટે લેવામાં આવી રહ્યા છે.

દક્ષિણ-પૂર્વ એશિયામાંથી ઘટતા પ્રવાસીઓ

2023માં ભારતમાં દક્ષિણ-પૂર્વ એશિયામાંથી આવેલા પ્રવાસીઓની સંખ્યા ઘટીને 7.6 લાખ થઈ ગઈ, જે 2019ના 9.3 લાખથી નોંધપાત્ર રીતે ઓછી છે. આ આંકડો 2014થી 2018 દરમિયાન દર વર્ષે આવતા સરેરાશ 7.7 લાખ પ્રવાસીઓથી પણ થોડો ઓછો છે. દક્ષિણ-પૂર્વ એશિયામાંથી આવતા પ્રવાસીઓની ટકાવારી પણ ઘટી છે. 2013માં આ ટકાવારી 9% હતી, જે 2019માં 8.5% થઈ, અને 2023માં તે ઘટીને 8% થઈ ગઈ. આ આંકડાઓ દર્શાવે છે કે આ વિસ્તારમાંથી ભારત પ્રત્યેનો રસ ધીમે ધીમે ઘટી રહ્યો છે.

પૂર્વ એશિયામાંથી પણ ઓછો પ્રવાહ

પશ્ચિમ એશિયા અને મધ્ય પૂર્વમાંથી ઘટતો રસ

પશ્ચિમ એશિયા અને મધ્ય પૂર્વમાંથી આવતા પ્રવાસીઓની સંખ્યામાં પણ ઘટાડો નોંધાયો છે. 2023માં આ વિસ્તારમાંથી માત્ર 3.5 લાખ પ્રવાસીઓ ભારત આવ્યા, જ્યારે 2019માં આ સંખ્યા 4.5 લાખ હતી. આ આંકડાઓ સ્પષ્ટ કરે છે કે ભારત પ્રત્યેનો રસ આ વિસ્તારોમાં પણ ઘટ્યો છે.

દક્ષિણ એશિયા અને અમેરિકામાંથી વધતો પ્રવાહ

જ્યાં એક તરફ પૂર્વ અને દક્ષિણ-પૂર્વ એશિયામાંથી પ્રવાસીઓની સંખ્યા ઘટી, ત્યાં દક્ષિણ એશિયામાંથી આવતા પ્રવાસીઓની સંખ્યામાં નોંધપાત્ર વધારો થયો છે. 2014માં દક્ષિણ એશિયાનો હિસ્સો 22.1% હતો, જે 2019માં વધીને 30.9% થયો, અને 2023માં તે 29% પર સ્થિર રહ્યો. આ દર્શાવે છે કે દક્ષિણ એશિયા હવે ભારત માટે સૌથી મોટું વિદેશી પ્રવાસી બજાર બની ગયું છે.

ઉત્તર અમેરિકા, ખાસ કરીને અમેરિકામાંથી આવતા પ્રવાસીઓનો હિસ્સો પણ વધ્યો છે. 2019માં ઉત્તર અમેરિકાનો હિસ્સો 17.1% હતો, જે 2023માં વધીને 21.8% થયો. આ ઉપરાંત, મધ્ય અને દક્ષિણ અમેરિકામાંથી આવતા પ્રવાસીઓની સંખ્યામાં પણ વધારો થયો છે. 2019માં આ વિસ્તારોનો હિસ્સો માત્ર 0.9% હતો, જે 2023માં વધીને 5.6% થયો.

ભારત સરકારના પગલાં

ભારત અને ચીન વચ્ચેના તણાવપૂર્ણ સંબંધોને સુધારવા માટે ભારત સરકારે નોંધપાત્ર પગલાં લીધાં છે. ખાસ કરીને, ચીની પ્રવાસીઓ માટે ટૂરિસ્ટ વીઝા ફરીથી શરૂ કરવાની દિશામાં કામ ચાલી રહ્યું છે. આ પગલું પાંચ વર્ષ બાદ લેવામાં આવ્યું છે, જેનાથી ચીની પ્રવાસીઓ ફરીથી ભારત આવે તેવી આશા જાગી છે.

ભવિષ્ય માટે રણનીતિ

આ આંકડાઓ દર્શાવે છે કે ભારતે પૂર્વ અને દક્ષિણ-પૂર્વ એશિયાના દેશો સાથે ટૂરિઝમ સંબંધોને મજબૂત કરવા માટે નવી રણનીતિ અપનાવવાની જરૂર છે. માત્ર સરહદો ખોલવી કે નીતિઓમાં ફેરફાર કરવો પૂરતું નથી. ભારતે ટૂરિઝમને પ્રોત્સાહન આપવા માટે ઠોસ અને સમજદારીભરી રણનીતિ અપનાવવી પડશે, જે આ દેશોના પ્રવાસીઓને ફરીથી ભારત તરફ આકર્ષિત કરી શકે.