વિશ્વની શક્તિશાળી વાયુસેનાઓની આ યાદી દર્શાવે છે કે અમેરિકા હજુ પણ હવાઈ શક્તિમાં અગ્રેસર છે, જ્યારે ભારતે ચોથું સ્થાન મેળવીને પોતાની સૈન્ય શક્તિનો ડંકો વગાડ્યો છે. ભારતની વાયુસેના આધુનિકીકરણ અને વ્યૂહાત્મક શક્તિના આધારે પ્રાદેશિક અને ગ્લોબલ લેવલે મહત્વની ભૂમિકા ભજવી રહી છે.
ભારતે વિશ્વની ચોથી સૌથી શક્તિશાળી વાયુસેના તરીકે સ્થાન મેળવ્યું છે.
ગ્લોબલ લેવલે દેશો પોતાની સૈન્ય શક્તિને મજબૂત કરવા સતત પ્રયાસો કરી રહ્યા છે, જેમાં વાયુસેના એક મહત્વનું ક્ષેત્ર છે. વાયુસેનાને આધુનિક અને શક્તિશાળી રાખવા માટે મોટા પાયે ખર્ચની જરૂર પડે છે, જે ફક્ત ગ્લોબલ મહાસત્તાઓ જ સંભાળી શકે છે. તાજેતરમાં જાહેર થયેલી વિશ્વની ટોચની 10 શક્તિશાળી વાયુસેનાઓની યાદીમાં અમેરિકાએ પ્રથમ સ્થાન મેળવ્યું છે, જ્યારે ભારતે પણ પોતાનું મહત્વનું સ્થાન નોંધાવ્યું છે. ચાલો જાણીએ આ યાદીમાં કયા દેશોનો સમાવેશ થયો છે અને ભારતનું સ્થાન ક્યાં છે.
1. અમેરિકા
અમેરિકા વિશ્વની સૌથી મોટી અને શક્તિશાળી વાયુસેના ધરાવે છે. તેની પાસે કુલ 14,486 લશ્કરી વિમાનો છે, જેમાં 5,057 વાયુસેના, 5,714 સેના, 2,438 નૌકાદળ અને 1,277 મરીન તથા અન્ય દળોના વિમાનોનો સમાવેશ થાય છે. અમેરિકાની અદ્યતન ટેકનોલોજી અને વિશાળ બજેટ તેને હવાઈ શક્તિમાં અગ્રેસર રાખે છે.
2. રશિયા
રશિયા બીજા નંબરની સૌથી મોટી વાયુસેના ધરાવે છે. તેની પાસે 4,211 લશ્કરી વિમાનો છે, જેમાં 3,908 વાયુસેના અને 303 નૌકાદળના વિમાનોનો સમાવેશ થાય છે. રશિયાની વાયુસેના આધુનિક ફાઇટર જેટ અને વ્યૂહાત્મક બોમ્બર્સથી સજ્જ છે.
3. ચીન
ચીનની વાયુસેના વિશ્વમાં ત્રીજા ક્રમે છે. તેની પાસે 3,304 લશ્કરી વિમાનો છે, જેમાં 2,010 વાયુસેના, 859 સેના અને 435 નૌકાદળના વિમાનોનો સમાવેશ થાય છે. ચીન ઝડપથી આધુનિકીકરણ કરી રહ્યું છે અને તેની હવાઈ શક્તિ એશિયા-પેસિફિક ક્ષેત્રમાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવે છે.
4. ભારત
ભારતે વિશ્વની ચોથી સૌથી શક્તિશાળી વાયુસેના તરીકે સ્થાન મેળવ્યું છે. ભારતીય વાયુસેના પાસે કુલ 2,296 લશ્કરી વિમાનો છે, જેમાં 1,776 વાયુસેના, 267 સેના અને 253 નૌકાદળના વિમાનોનો સમાવેશ થાય છે. ભારતની વાયુસેના સુખોઈ સુ-30 એમકેઆઈ, રાફેલ અને સ્વદેશી એચએએલ તેજસ જેવા અદ્યતન ફાઇટર જેટથી સજ્જ છે, જે તેને પ્રાદેશિક સુરક્ષામાં મજબૂત બનાવે છે.
5. જાપાન
જાપાન પાંચમા ક્રમે છે અને તેની પાસે 1,459 લશ્કરી વિમાનો છે. આમાં 750 વાયુસેના, 410 સેના અને 299 નૌકાદળના વિમાનોનો સમાવેશ થાય છે. જાપાનની વાયુસેના એફ-35 જેવા આધુનિક વિમાનો દ્વારા પ્રાદેશિક સ્થિરતા જાળવવામાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવે છે.
6. પાકિસ્તાન
પાકિસ્તાન છઠ્ઠા સ્થાને છે અને તેની પાસે 1,434 લશ્કરી વિમાનો છે. આમાં 843 વાયુસેના, 547 સેના અને 44 નૌકાદળના વિમાનોનો સમાવેશ થાય છે. પાકિસ્તાનની વાયુસેના એફ-16 અને જેએફ-17 થંડર જેવા વિમાનો સાથે પ્રાદેશિક સુરક્ષા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે.
7. દક્ષિણ કોરિયા
દક્ષિણ કોરિયા સાતમા ક્રમે છે અને તેની પાસે 1,171 લશ્કરી વિમાનો છે. આમાં 452 વાયુસેના, 618 સેના, 72 નૌકાદળ અને 29 મરીન તથા અન્ય દળોના વિમાનોનો સમાવેશ થાય છે. દક્ષિણ કોરિયા ઉત્તર કોરિયાના ખતરાને ધ્યાનમાં રાખીને પોતાની વાયુસેનાને આધુનિક બનાવી રહ્યું છે.
8. ઇજિપ્ત
ઇજિપ્ત આઠમા ક્રમે છે અને તેની પાસે 1,080 લશ્કરી વિમાનો છે, જે બધા તેની વાયુસેના હેઠળ આવે છે. ઇજિપ્તની વાયુસેના ઉત્તર આફ્રિકા અને મધ્ય પૂર્વમાં સ્થિરતા જાળવવા માટે મહત્વની ભૂમિકા ભજવે છે.
9. તુર્કી
તુર્કી નવમા સ્થાને છે અને તેની પાસે 1,069 લશ્કરી વિમાનો છે. આમાં 615 વાયુસેના, 406 સેના અને 48 નૌકાદળના વિમાનોનો સમાવેશ થાય છે. તુર્કીની વાયુસેના એફ-16 અને સ્વદેશી પાંચમી પેઢીના ફાઇટર કાનથી સજ્જ છે.
10. ફ્રાન્સ
ફ્રાન્સ દસમા ક્રમે છે અને તેની પાસે 972 લશ્કરી વિમાનો છે. આમાં 492 વાયુસેના, 314 સેના અને 166 નૌકાદળના વિમાનોનો સમાવેશ થાય છે. ફ્રાન્સની વાયુસેના રાફેલ ફાઇટર જેટથી યુરોપ અને નાટોમાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવે છે.
શા માટે છે વાયુસેના મહત્વની?
વાયુસેના આધુનિક યુદ્ધનું મહત્વનું અંગ છે. તે હવાઈ શ્રેષ્ઠતા, ઝડપી પ્રતિસાદ અને વ્યૂહાત્મક લાભ પૂરો પાડે છે. આ ઉપરાંત, વાયુસેના માનવતાવાદી મિશન, રાહત કાર્યો અને શાંતિ રક્ષણ કામગીરીમાં પણ યોગદાન આપે છે. વિશ્વની ટોચની વાયુસેનાઓ ટેકનોલોજી, તાલીમ અને વ્યૂહરચનામાં સતત રોકાણ કરીને પોતાની શક્તિ જાળવી રાખે છે.