શું ભવિષ્યમાં ATMની સર્જાશે અછત, દેશમાં ઝડપથી થઈ રહ્યો છે ઘટાડો, RBIના રિપોર્ટમાં મોટો ખુલાસો

ડિજિટલ યુગના આ યુગમાં, એક તરફ કેશલેસ ટ્રાન્જેક્શન ઝડપથી સ્થાન મેળવી રહ્યા છે અને લોકોના રોજિંદા જીવનને સરળ બનાવી રહ્યા છે. બીજી તરફ લોકો હવે રોકડની સાથે સાથે એટીએમનો પણ ઉપયોગ ઓછો કરી રહ્યા છે. આ ફેરફાર પાછળનું મુખ્ય કારણ UPI પેમેન્ટ્સનો ઉદભવ છે. UPI એટલે કે યુનિફાઇડ પેમેન્ટ્સ ઇન્ટરફેસ દ્વારા ટ્રાન્જેક્શન સરળ અને ઝડપી બન્યા છે, જેનાથી રોકડ ઉપાડની જરૂરિયાત ઘટી છે.

દેશમાં ડિજિટલ પેમેન્ટનો ટ્રેન્ડ ઝડપથી વધી રહ્યો છે. જેના કારણે એટીએમનો ઉપયોગ ઘટી ગયો છે. આરબીઆઈએ આને લગતો એક રિપોર્ટ પણ જાહેર કર્યો છે.

ભારતમાં ATMની સંખ્યામાં સતત ઘટાડો

આરબીઆઈ દ્વારા જાહેર કરવામાં આવેલા આંકડા મુજબ દેશમાં એટીએમની સંખ્યામાં મોટો ઘટાડો થયો છે. ભારતમાં ATMની સંખ્યા સપ્ટેમ્બર 2023 માં 219,000 થી ઘટીને સપ્ટેમ્બર 2024 માં 215,000 થઈ ગઈ છે. આ ઘટાડો મુખ્યત્વે ઓફ-સાઇટ એટીએમમાં ​​ઘટાડો થવાને કારણે થયો છે. આ ATM સપ્ટેમ્બર 2022 માં 97,072 થી ઘટીને સપ્ટેમ્બર 2024 માં 87,638 થઈ ગયા.

મીડિયા રિપોર્ટ્સ અનુસાર, દેશમાં ઘણા સમયથી ડિજિટલ પેમેન્ટ પર ભાર મૂકવામાં આવી રહ્યો છે. લોકોને ડિજિટલ પેમેન્ટ કરવું ખૂબ જ સરળ લાગે છે, તેથી થોડા સમયમાં તે દેશભરમાં ખૂબ જ લોકપ્રિય થઈ ગયું છે. બેંકોના ATMની ઘટતી સંખ્યા પાછળ UPI પણ મોટી ભૂમિકા ભજવે છે. તાજેતરના સમયમાં ATMની લોકપ્રિયતામાં નોંધપાત્ર ઘટાડો થયો છે. લોકોમાં એટીએમનો પ્રવેશ હજુ પણ ઓછો છે, અહેવાલો દર્શાવે છે કે દેશમાં દર 100,000 લોકો દીઠ માત્ર 15 એટીએમ છે.

આરબીઆઈના નિયમોની અસર

દેશમાં રોકડ હજુ પણ ભારતીય અર્થતંત્રમાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવે છે. નાણાકીય વર્ષ 22 માં, રોકડ ટ્રાન્જેક્શનનો હિસ્સો 89% ટ્રાન્જેક્શન અને જીડીપીમાં 12% હતો. પરંતુ એટીએમ ટ્રાન્ઝેક્શન અને ઇન્ટરચેન્જ ચાર્જિસ પરના આરબીઆઈના નિયમોની એટીએમ પર ઊંડી અસર પડી છે. ઇકોનોમિક ટાઇમ્સના અહેવાલ મુજબ, આ પરિવર્તન ડિજિટલ પેમેન્ટની વધતી જતી લોકપ્રિયતા, ખાસ કરીને UPI અને ડિજિટલ ટ્રાન્સફોર્મેશન પર વ્યૂહાત્મક ફોકસ દ્વારા પ્રેરિત છે.

આ પણ વાંચો - મહારાષ્ટ્રઃ અમિત શાહે જાહેર કર્યું ભાજપનું સંકલ્પ પત્ર, જાણો જનતાને કયા વચનો આપ્યા