SEBIનો મોટો નિર્ણય! મ્યુચ્યુઅલ ફંડ્સ હવે પ્રી-IPOમાં નહીં કરી શકે રોકાણ, સામાન્ય રોકાણકારો પર શું થશે અસર?

SEBI Mutual Funds: સ્ટૉક માર્કેટ રેગ્યુલેટર SEBIએ એક મોટો નિર્ણય લઈને મ્યુચ્યુઅલ ફંડ્સના રોકાણના નિયમોમાં મહત્ત્વનો ફેરફાર કર્યો છે. હવે કોઈ પણ મ્યુચ્યુઅલ ફંડ હાઉસ પ્રી-IPO શેર પ્લેસમેન્ટમાં રોકાણ નહીં કરી શકે. આ નિર્ણયનો હેતુ સામાન્ય રોકાણકારો (રિટેલ ઇન્વેસ્ટર્સ)ના હિતોનું રક્ષણ કરવાનો છે. SEBIએ આ અંગે મ્યુચ્યુઅલ ફંડ બિઝનેસની મુખ્ય સંસ્થા AMFIને પણ લેખિતમાં જાણકારી આપી દીધી છે.

પ્રી-IPO શું છે?

પ્રી-IPO એ એક એવી પ્રોસેસ છે જેમાં કોઈ કંપની પોતાનું ડ્રાફ્ટ રેડ હેરિંગ પ્રોસ્પેક્ટસ (DRHP) SEBI પાસે દાખલ કરે તે પહેલાં જ મ્યુચ્યુઅલ ફંડ્સ કે અન્ય રોકાણકારો પાસેથી નાણાં એકત્ર કરે છે. આ પ્રકારના રોકાણમાં ફંડ મેનેજરોને ઓછી કિંમતે શેર મળે છે, જેનાથી લિસ્ટિંગ વખતે રોકાણકારોને સારું રિટર્ન મળવાની સંભાવના રહે છે. પરંતુ SEBIએ હવે સ્પષ્ટ કર્યું છે કે મ્યુચ્યુઅલ ફંડ્સ ફક્ત એન્કર ઇન્વેસ્ટર્સના હિસ્સામાં અથવા પબ્લિક ઇશ્યૂમાં જ ભાગ લઈ શકશે. આનો અર્થ એ થયો કે પ્રી-IPOમાં રોકાણનો રસ્તો મ્યુચ્યુઅલ ફંડ્સ માટે સંપૂર્ણ બંધ થઈ ગયો છે.

SEBIએ આ નિર્ણય કેમ લીધો?

SEBIની ચિંતા એ છે કે જો કોઈ કંપની પ્રી-IPO રોકાણ બાદ IPO લાવવામાં નિષ્ફળ જાય, તો રિટેલ રોકાણકારોના નાણાં અનલિસ્ટેડ શેરોમાં ફસાઈ શકે છે. આવા શેરોનું બજારમાં વેચાણ કરવું મુશ્કેલ હોય છે, જેનાથી રોકાણકારોને નુકસાન થઈ શકે છે. SEBIનું માનવું છે કે જ્યારે એન્કર બુકનો વિકલ્પ ઉપલબ્ધ છે, ત્યારે અનલિસ્ટેડ શેરોમાં રોકાણની જરૂર નથી. છેલ્લાં કેટલાંક વર્ષોમાં પ્રી-IPO રોકાણનું ચલણ વધ્યું હતું, કારણ કે એન્કર બુકમાં ઓછો હિસ્સો મળતો હતો. પરંતુ SEBIના આ નવા નિયમથી આ ચલણ પર રોક લાગશે.

રોકાણકારો પર શું થશે અસર?

આ નિર્ણયથી રિટેલ રોકાણકારોના હિતોનું રક્ષણ થશે, કારણ કે તેમના નાણાં અનલિસ્ટેડ શેરોમાં ફસાવાનું જોખમ ઘટશે. જોકે, આનાથી મ્યુચ્યુઅલ ફંડ્સની તુલનામાં વિદેશી પોર્ટફોલિયો રોકાણકારો (FPIs), ઘરેલું ફેમિલી ઑફિસો અને ઑલ્ટરનેટિવ ઇન્વેસ્ટમેન્ટ ફંડ્સ (AIFs)ને પ્રી-IPO રોકાણમાં વધુ તકો મળશે. આ ઉપરાંત, SEBIએ અનલિસ્ટેડ શેરોના વેપાર માટે એક નિયંત્રિત પ્લેટફોર્મ બનાવવાનો વિચાર પણ મૂક્યો છે, જે ભવિષ્યમાં રોકાણકારો માટે વધુ સુરક્ષિત અને પારદર્શક બજાર ઊભું કરી શકે છે.