વર્લ્ડ ઇકોનોમિક આઉટલુક: ભારત 2025માં વિશ્વની ચોથી સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થા બનશે, 2028માં પહોંચશે ત્રીજા સ્થાને
ભારતની આર્થિક સફર નોંધપાત્ર રીતે પ્રગતિશીલ રહી છે. 2025માં ચોથા અને 2028માં ત્રીજા સ્થાને પહોંચવાની સંભાવના ભારતની વૈશ્વિક આર્થિક સ્થિતિને મજબૂત કરશે. જોકે, વૈશ્વિક વેપારી અનિશ્ચિતતાઓ અને નીતિગત પડકારોને ધ્યાનમાં રાખીને સરકારે સુધારાઓ અને નીતિઓને વધુ મજબૂત કરવાની જરૂર રહેશે.
ભારતની આર્થિક પ્રગતિનો મુખ્ય આધાર ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં વધતી ખાનગી વપરાશ, સરકારની આર્થિક સુધારણાઓ અને ઔદ્યોગિક ઉત્પાદનમાં વધારો છે.
વર્લ્ડ ઇકોનોમિક આઉટલુક: આંતરરાષ્ટ્રીય નાણાંકીય ફંડ (IMF)ના તાજેતરના વર્લ્ડ ઇકોનોમિક આઉટલુક (એપ્રિલ 2025 આવૃત્તિ) અનુસાર, ભારત 2025માં જાપાનને પાછળ છોડીને વિશ્વની ચોથી સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થા બનવા જઈ રહ્યું છે. નાણાકીય વર્ષ 2026 (2025) માટે ભારતનું નોમિનલ GDP 4187.017 અબજ ડોલર રહેવાનો અંદાજ છે, જે જાપાનના અંદાજિત GDP 4186.431 અબજ ડોલરથી થોડું વધારે છે. 2024 સુધી ભારત વિશ્વની પાંચમી સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થા હતું, પરંતુ IMFના નવીનતમ અંદાજો દર્શાવે છે કે આ વર્ષે તે ચોથા સ્થાને પહોંચી જશે.
2028માં ત્રીજા સ્થાને ભારત
ભારતની આર્થિક પ્રગતિ યથાવત રહેવાની અપેક્ષા છે. IMFના અંદાજો અનુસાર, 2028 સુધીમાં ભારત જર્મનીને પાછળ છોડીને વિશ્વની ત્રીજી સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થા બનશે. આ વર્ષે ભારતનું કુલ સ્થાનિક ઉત્પાદન (GDP) 5584.476 અબજ ડોલર રહેવાની ધારણા છે, જે જર્મનીના અંદાજિત 5251.928 અબજ ડોલરથી નોંધપાત્ર રીતે વધુ છે. આ ઉપરાંત, ભારત 2027માં 5 ટ્રિલિયન ડોલરની અર્થવ્યવસ્થા બનશે, જ્યારે તેનું GDP 5069.47 અબજ ડોલર સુધી પહોંચશે.
અમેરિકા અને ચીન 2025માં પણ વિશ્વની બે સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થા તરીકે પોતાનું સ્થાન જાળવી રાખશે. IMFનું માનવું છે કે આ બંને દેશો 2030 સુધી આ રેન્કિંગમાં ટોચ પર રહેશે.
IMFએ ભારતના GDP ગ્રોથનો અંદાજ ઘટાડ્યો
IMFના તાજેતરના વિશ્વ આર્થિક પરિદૃશ્ય અહેવાલમાં ચેતવણી આપવામાં આવી છે કે છેલ્લા 80 વર્ષથી વૈશ્વિક અર્થવ્યવસ્થાને આગળ ધપાવતી વ્યવસ્થામાં પુનર્ગઠન થઈ રહ્યું છે, જેના કારણે વિશ્વ એક નવા યુગમાં પ્રવેશી રહ્યું છે. આ અહેવાલમાં 2025 માટે ભારતના GDP ગ્રોથનો અંદાજ 6.2% રાખવામાં આવ્યો છે, જે જાન્યુઆરી 2025ના અહેવાલમાં અંદાજિત 6.5%થી 0.3% ઓછો છે.
આ ઘટાડાનું મુખ્ય કારણ અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પના ટેરિફ સંબંધિત નિર્ણયોને કારણે ઉદ્ભવતી અનિશ્ચિતતાઓને ગણાવવામાં આવ્યું છે. જોકે, IMFના અહેવાલમાં એ પણ ઉલ્લેખવામાં આવ્યું છે કે ભારત માટે 2025માં ગ્રોથની સંભાવનાઓ પ્રમાણમાં સ્થિર રહેશે. આ ગ્રોથ ખાસ કરીને ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં ખાનગી વપરાશ દ્વારા સમર્થિત રહેશે. જોકે, વૈશ્વિક વેપાર તણાવ અને ઉચ્ચ સ્તરની અનિશ્ચિતતાને કારણે ગ્રોથ દર અગાઉના અંદાજ કરતાં થોડો ઓછો રહેવાની શક્યતા છે.
ભારતની આર્થિક સફળતાનો આધાર
ભારતની આર્થિક પ્રગતિનો મુખ્ય આધાર ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં વધતી ખાનગી વપરાશ, સરકારની આર્થિક સુધારણાઓ અને ઔદ્યોગિક ઉત્પાદનમાં વધારો છે. ભારતની યુવા વસ્તી, ટેક્નોલોજીનો વધતો ઉપયોગ અને ડિજિટલ અર્થવ્યવસ્થાનો વિસ્તાર પણ આ ગ્રોથને આગળ ધપાવી રહ્યા છે.