Social Media Spending: આજકાલ સોશિયલ મીડિયા પર સ્ક્રોલ કરતાં લાગે છે કે બધા જ લોકો મસ્ત જીવન જીવી રહ્યા છે. કોઈ વિદેશ ફરવા જાય છે, કોઈ મોંઘા કપડાં પહેરે છે, તો કોઈ નવા ગેજેટ્સ ખોલીને બતાવે છે. આ જોઈને ઘણા લોકો પોતાના બેંક બેલેન્સ તપાસે છે અને તરત જ ખરીદી કરવા તૈયાર થઈ જાય છે.
સાવધાન! સોશિયલ મીડિયા તમારું ખિસ્સું તો ખાલી નથી કરી રહ્યું ને? નિષ્ણાત પાસેથી જાણો બચવાના સરળ ઉપાય
Social Media Spending: સોશિયલ મીડિયા પરના દેખાડા તમને વધુ ખર્ચ કરવા મજબૂર કરે છે? મની FOMO અને વીડિયોની અસરથી બચવાના નિષ્ણાત ઉપાય જાણો. બજેટ અને બચતને સુરક્ષિત રાખો!
MoneyControl Newsઅપડેટેડ Oct 31, 2025 પર 1:41 PM
આ લાઇફસ્ટાઇલ ઇન્ફ્લેશન શું છે?
પરંતુ આ દેખાડાની દુનિયા આપણને બિનજરૂરી ખર્ચ કરવા મજબૂર કરે છે. પેમેન્ટ કંપની plutos ONEના ફાઉન્ડર રોહિત મહાજન કહે છે કે આને લાઇફસ્ટાઇલ ઇન્ફ્લેશન કહેવાય. તેમના મતે, "સતત તુલના અને દેખાડાથી જરૂર અને ઇચ્છા વચ્ચેની લીટી ભૂંસાઈ જાય છે. ઇન્ફ્લુએન્સર્સના વીડિયો કે મોંઘી વસ્તુઓની રીલ્સ આપણને પણ એવું જ જોઈએ એવું લાગે છે. પણ આ મોટા ભાગે પેઇડ કન્ટેન્ટ કે ઉધારની ચીજો હોય છે. આ ડિજિટલ પીયર પ્રેશર છે."
મની FOMO શું છે?
મની FOMO એટલે Fear of Missing Out on Money. એટલે કે બીજા લોકો પૈસા કમાઈ રહ્યા છે, ખર્ચ કરી રહ્યા છે કે વધુ સારું જીવન જીવી રહ્યા છે એવો ડર. આ તુલના સોશિયલ મીડિયા પર દેખાડાથી થાય છે. પરિણામે લોકો બિનજરૂરી ખર્ચ કે રોકાણ કરે છે.
ભારતમાં આશરે 69 કરોડ સોશિયલ મીડિયા યુઝર્સ છે. તેમની ટાઇમલાઇન એમેઝોન હોલ્સ, લિમિટેડ પ્રોડક્ટ્સ અને ઇન્ફ્લુએન્સર્સથી ભરેલી રહે છે. 2024ના YouGov સર્વે મુજબ, 64% મિલેનિયલ્સ અને Gen Z અચાનક ખરીદી કરે છે. 93% ટ્રેન્ડથી પ્રભાવિત થાય છે અને 84% સીધા પ્લેટફોર્મ પરથી ખરીદે છે. આથી ક્રેડિટ કાર્ડના બિલ વધે છે, બચત ઘટે છે અને તણાવ વધે છે.
એલ્ગોરિધમ કેવી રીતે ફસાવે છે?
પ્લેટફોર્મના એલ્ગોરિધમ ઈર્ષ્યા, ઉત્સાહ અને FOMO જગાડે છે. વન-ક્લિક પેમેન્ટ અને Buy Now Pay Later (BNPL) આને વધારે છે. BNPL હપ્તામાં પેમેન્ટ કરાવે છે, પણ એ લોન જ છે. મોડું થાય તો વ્યાજ અને ફી લાગે છે, ક્રેડિટ સ્કોર પર અસર પડે છે. મિલેનિયલ્સમાં BNPLનો ઉપયોગ 30% વધ્યો છે, મોટે ભાગે મોંઘી વસ્તુઓના પ્રમોશનથી.
હોલ વીડિયોનો ખેલ
હોલ વીડિયોમાં વ્યક્તિ તાજેતરની ખરીદી બતાવે છે – કપડાં, જૂતા, ગેજેટ્સ કે મેકઅપ. તે અનબોક્સ કરીને કિંમત અને અનુભવ કહે છે. પણ ઘણા વીડિયો નકલી હોય છે – ઉધાર કે ફ્રી મળેલી ચીજો દેખાડીને શોપિંગનો દેખાવ કરે છે. આથી દર્શકોને લાગે કે બધા મોંઘું ખરીદે છે, જે મની FOMO વધારે છે.
આપણા પર કેવી અસર?
આ દબાવ છુપી રીતે આવે છે. મિત્રની કેફે રીલ જોઈને બહાર જવાનું મન થાય, કે વાયરલ ગેજેટ ખરીદી લો. આ નાના નિર્ણયો વારંવાર થતાં ખર્ચની આદત બદલાય છે અને આવક કરતાં વધુ ખર્ચ થાય છે.
આ જાળમાંથી કેવી રીતે બચીએ?
વેલ્થ પ્લાનરની સલાહ: બિનજરૂરી ખર્ચ પહેલાં 72 કલાક રાહ જુઓ. ઇચ્છા ઠંડી પડશે. Rupyaa Paisaના ડિરેક્ટર મુકેશ પાંડે કહે છે, "મની FOMOથી બચવા માસિક ખર્ચ ટ્રેક કરો અને બચતનું લક્ષ્ય નક્કી કરો. ફીડ રીસેટ કરો – મિનિમલિઝમ, ફાઇનાન્શિયલ શિક્ષણ કે માઇન્ડફુલ લિવિંગ વાળા અકાઉન્ટ્સ ફોલો કરો." ખરો સ્ટાઇલ દેખાડો નહીં, પૈસાની સમજદારી છે. ટ્રેન્ડમાં છે એટલે મોંઘો ફોન ન લો. બજેટ જુઓ, જરૂર પૂછો – સસ્તો ફોન કામ નહીં ચલાવે? સાચી મુડી સમજીને ખર્ચ કરનાર પાસે હોય છે, દરેક ટ્રેન્ડ પાછળ દોડનાર પાસે નહીં. સોશિયલ મીડિયાનો ઉપયોગ સમજદારીથી કરો, જેથી તે પ્રેરણા આપે, જ્ઞાન વધારે – ખિસ્સું ખાલી ન કરે.
પહેલા મનીકંટ્રોલ ગુજરાતી પર ગુજરાતીમાં સ્ટોક માર્કેટ, Stock Tips, સમાચાર, પર્સનલ ફાઇનાન્સ અને બિઝનેસ સંબંધિત સમાચાર વાંચો. દૈનિક બજાર અપડેટ્સ માટે Moneycontrol App ડાઉનલોડ કરો.