સુકન્યા સમૃદ્ધિ યોજના VS મહિલા સન્માન બચત પ્રમાણપત્ર: કયું સારું, જાણો બેનિફિટ સહિતની તમામ વિગતો

હાલમાં સરકાર દ્વારા ખાસ કરીને મહિલાઓ અને છોકરીઓને ધ્યાનમાં રાખીને બે બચત યોજનાઓ શરૂ કરવામાં આવી છે. એક સુકન્યા સમૃદ્ધિ યોજના અને બીજી મહિલા સન્માન બચત પ્રમાણપત્ર. સુકન્યા સમૃદ્ધિ યોજના જાન્યુઆરી 2015 માં લાગુ કરવામાં આવી હતી અને તે ચાલુ છે. તે જ સમયે, મહિલા સન્માન બચત પ્રમાણપત્ર એપ્રિલ 2023માં 2 વર્ષ માટે શરૂ કરવામાં આવ્યું હતું. આ યોજના ફક્ત 31 માર્ચ, 2025 સુધી માન્ય છે.

આ બંને પ્લાન્સ મુખ્યત્વે મહિલાઓ અને છોકરીઓની નાણાકીય જરૂરિયાતોને પૂર્ણ કરવા માટે લાવવામાં આવી છે. જોકે, તેમના હેતુઓ અને ફાયદા અલગ છે. ચાલો બંને યોજનાઓ વિશે વિગતો જાણીએ..

સુકન્યા સમૃદ્ધિ યોજના (SSY) હેઠળ, માતાપિતા 10 વર્ષની ઉંમર સુધીની તેમની દીકરીના નામે એકાઉન્ટ ખોલી શકે છે. આ એકાઉન્ટ વધુમાં વધુ બે દીકરીઓના નામે ખોલી શકાય છે અને એક દીકરીના નામે ફક્ત એક જ એકાઉન્ટ ખોલી શકાય છે. જોડિયા છોકરીઓના કિસ્સામાં, તે ત્રણ છોકરીઓ સુધી ખોલી શકાય છે. જો કોઈને પહેલાથી જ એક પુત્રી હોય અને પછી જોડિયા છોકરીઓનો જન્મ થાય અથવા પહેલા જન્મમાં જન્મેલી 3 છોકરીઓના કિસ્સામાં, આ નિયમ લાગુ પડશે. આ સ્થિતિમાં, જોડિયા બાળકો હોવાનો પુરાવો આપવો પડશે.

સુકન્યા સમૃદ્ધિ યોજના હેઠળ, ફક્ત ભારતના લોકલ રહેવાસીઓ જ કન્યા એકાઉન્ટ ખોલી શકે છે. જે વ્યક્તિ ભારતના રહેવાસી છે પરંતુ બીજા દેશમાં રહે છે તે આ યોજનાનો લાભ મેળવી શકશે નહીં. આ યોજનામાં પોસ્ટ ઓફિસ ઉપરાંત બેન્કોમાં પણ એકાઉન્ટ ખોલાવી શકાય છે.

SSY એકાઉન્ટ ઓછામાં ઓછા 250 રૂપિયાથી શરૂ કરી શકાય છે. આમાં, નાણાકીય વર્ષમાં મિનિમમ કેપિટલ 250 રૂપિયા અને મેક્સિમમ 1.5 લાખ રૂપિયા નક્કી કરવામાં આવી છે. હાલમાં આ સ્કીમમાં વાર્ષિક 8.2% વ્યાજ દર છે. જરૂર પડ્યે, એકાઉન્ટ એક બેન્ક શાખામાંથી બીજી બેન્કમાં, 1 બેન્કમાંથી બીજી બેન્કમાં, એક પોસ્ટ ઓફિસમાંથી બીજી પોસ્ટ ઓફિસમાં, બેન્કમાંથી પોસ્ટ ઓફિસમાં અને પોસ્ટ ઓફિસથી બેન્કમાં ટ્રાન્સફર કરી શકાય છે.

SSYમાં વધુમાં વધુ 15 વર્ષ માટે ઇન્વેસ્ટ કરી શકાય છે. છોકરી 21 વર્ષની થાય પછી જ એકાઉન્ટ બંધ કરી શકાય છે. જોકે, જ્યારે છોકરી 18 વર્ષની થાય અને લગ્ન કરે ત્યારે સામાન્ય અકાળ બંધ કરવાની મંજૂરી છે. 18 વર્ષની ઉંમર પછી, છોકરી SSY ખાતામાંથી રોકડનો આંશિક ઉપાડ કરી શકે છે. ઉપાડની મર્યાદા પાછલા નાણાકીય વર્ષના અંતે ખાતામાં રહેલા બેલેન્સના 50 ટકા સુધી છે.

મૂળ અથવા કાનૂની વાલી છોકરી વતી એકાઉન્ટ ખોલી શકે છે. આનો અર્થ એ થયો કે જો કોઈએ છોકરી દત્તક લીધી હોય, તો તે તેના માટે સુકન્યા સમૃદ્ધિ એકાઉન્ટ પણ ખોલાવી શકે છે. જમાકર્તાના માતાપિતાના મૃત્યુના કિસ્સામાં અથવા કોઈપણ ગંભીર બીમારીની સારવાર માટે, આ એકાઉન્ટ સમય પહેલા બંધ કરી શકાય છે, એટલે કે પૈસા ઉપાડી શકાય છે.

સુકન્યા સમૃદ્ધિ યોજના હેઠળ, તમે ગમે ત્યારે પૈસા જમા કરાવી શકો છો, કાં તો એક જ વારમાં અથવા નાના હપ્તામાં. કેપિટલોની સંખ્યા પર કોઈ મર્યાદા નથી. આવકવેરા કાયદાની કલમ 80C હેઠળ SSY માં જમા કરાયેલી રકમ પર 1.5 લાખ રૂપિયા સુધીની કર કપાતનો દાવો કરી શકાય છે. આ ઉપરાંત, જમા રકમ અને પાકતી મુદત પૂર્ણ થવા પર પ્રાપ્ત થતા નાણાં પરનું વ્યાજ પણ કરમુક્ત છે.

મહિલા સન્માન બચત પ્રમાણપત્ર

આ સ્કીમ દેશની તમામ 1.59 લાખ પોસ્ટ ઓફિસમાં પણ ઉપલબ્ધ છે. આ યોજના હેઠળ, 7.5 ટકાના વ્યાજ દરે ઇન્વેસ્ટ કરી શકાય છે. આ યોજના હાલમાં 2 વર્ષની પાકતી મુદત સાથે આવે છે. આ યોજના હેઠળ, કોઈપણ મહિલા પોતાના માટે અથવા વાલી સગીર છોકરીના નામે ઇન્વેસ્ટ કરી શકે છે. એક ખાતામાં ઇન્વેસ્ટની મિનિમમ મર્યાદા 1000 રૂપિયા છે. મેક્સિમમ મર્યાદા 2 લાખ રૂપિયા છે. જો એક જ ખાતાધારકના નામે એક કરતાં વધુ મહિલા સન્માન બચત પ્રમાણપત્ર ખાતા હોય, તો 2 લાખ રૂપિયાની મર્યાદા બધા ખાતાઓમાં જમા રકમ સાથે જોડવામાં આવશે.

એકાઉન્ટ ખોલ્યા પછી, બીજું નવું એકાઉન્ટ ખોલવા વચ્ચે 3 મહિનાનો ગાળો હોવો જોઈએ. આ યોજનામાં આંશિક ઉપાડનો વિકલ્પ પણ છે. એકાઉન્ટ ખોલ્યાની તારીખથી એક વર્ષ પછી 40% રકમ ઉપાડી શકાય છે. ખાતાધારકનું મૃત્યુ, જીવલેણ બીમારી અથવા વાલીના મૃત્યુના કિસ્સામાં એકાઉન્ટ પ્રી-ક્લોઝર કરવાની મંજૂરી છે. આ ઉપરાંત, એકાઉન્ટ ખોલ્યાના 6 મહિના પછી પણ, કોઈ કારણ આપ્યા વિના તેને બંધ કરી શકાય છે. પરંતુ સમય પહેલા બંધ થવા પર, વ્યાજમાં 2 ટકાનો ઘટાડો થશે.

આ પણ વાંચો-શું કેન્દ્રીય કર્મચારીઓની નિવૃત્તિ વયમાં થશે ફેરફાર? મોદી સરકારના મંત્રીએ આપી મહત્વપૂર્ણ માહિતી