ભારત સરકારે સોમવારે, 21 જુલાઈએ જાહેરાત કરી કે નાણાકીય વર્ષ 2025-26 માટે કુલ ઘરેલું ઉત્પાદન (GDP) ના 4.4% ના તેના રાજકોષીય ખાધ (Fiscal Deficit) ના લક્ષ્યને જાળવી રાખશે. નાણા રાજ્ય મંત્રી પંકજ ચૌધરીએ લોકસભામાં લેખિત જવાબમાં આ વાત જણાવી હતી, જે વૈશ્વિક અનિશ્ચિતતાઓ છતાં સરકારની નાણાકીય સ્થિતિ સુધારવા (fiscal consolidation) પ્રત્યેની પ્રતિબદ્ધતા દર્શાવે છે.
ભારતનું રાજકોષીય ખાધ લક્ષ્ય 2025-26 માટે 4.4% યથાવત
રાજકોષીય ખાધ: ભારત તેના વિકાસ દરને જાળવી રાખવા માટે માળખાકીય સુધારાઓ, વેપાર સુવિધામાં વધારો અને લક્ષિત રાજકોષીય સહાય પર આધાર રાખી રહ્યું છે. જોકે, વૈશ્વિક પુરવઠા શૃંખલામાં વિક્ષેપ, અસ્થિર મૂડી પ્રવાહ અને ભૂ-રાજકીય તણાવ જેવા જોખમો હજુ પણ યથાવત છે.
MoneyControl Newsઅપડેટેડ Jul 21, 2025 પર 6:48 PM
સરકાર માને છે કે હાલના આર્થિક દૃશ્ય માટે આ લક્ષ્ય યોગ્ય છે અને તેમાં તાત્કાલિક કોઈ ફેરફાર કરવાની જરૂર નથી. ઉલ્લેખનીય છે કે, નાણાકીય વર્ષ 2024-25 (એપ્રિલ-માર્ચ) માટે રાજકોષીય ખાધ GDP ના 4.8% નોંધાઈ હતી, જે અગાઉના વર્ષના 5.6% થી ઓછી છે.
સતત વૃદ્ધિ માટેની વ્યૂહરચના
ભારત તેની આર્થિક વૃદ્ધિ દર જાળવી રાખવા માટે બહુ-આયામી અભિગમ અપનાવી રહ્યું છે. આ વ્યૂહરચના મુખ્યત્વે આના પર આધાર રાખે છે:
માળખાકીય સુધારા: આર્થિક કાર્યક્ષમતા સુધારવા માટે મૂળભૂત ફેરફારો અમલમાં મૂકવા.
વેપાર સુવિધાઓમાં સુધારો: વેપારને પ્રોત્સાહન આપવા પ્રક્રિયાઓને સુવ્યવસ્થિત કરવી.
લક્ષિત નાણાકીય સહાય: જ્યાં જરૂર હોય ત્યાં ચોક્કસ નાણાકીય મદદ પૂરી પાડવી.
જોકે, આર્થિક પ્રગતિનો માર્ગ પડકારોથી મુક્ત નથી. સરકાર વૈશ્વિક સપ્લાય ચેઇનમાં વિક્ષેપો, અસ્થિર મૂડી પ્રવાહ અને ભૌગોલિક રાજકીય તણાવ જેવા સંભવિત જોખમોને સ્વીકારે છે.
લાંબા ગાળાની મજબૂતી અને ગ્રામીણ વિકાસને પ્રોત્સાહન
લાંબા ગાળે અર્થતંત્રને મજબૂત કરવા માટે, કેન્દ્ર સરકારે મહત્વપૂર્ણ પહેલની જાહેરાત કરી છે
રાજ્યો માટે મૂડી ખર્ચ: "મૂડી ખર્ચ માટે રાજ્યોને વિશેષ સહાય" કાર્યક્રમ હેઠળ ₹1.5 ટ્રિલિયન ની નોંધપાત્ર રકમ ફાળવવામાં આવી છે. આ પહેલ રાજ્યોને માળખાકીય સુવિધાઓ અને મહત્વપૂર્ણ ક્ષેત્રોમાં રોકાણ માટે વ્યાજમુક્ત લોન પૂરી પાડશે, જેમાં ખાસ કરીને વીજળી અને ગ્રામીણ વિકાસ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવામાં આવશે.
ગ્રામીણ સમૃદ્ધિ અને સ્થિતિસ્થાપકતા કાર્યક્રમ: સર્વસમાવેશક વિકાસની દિશામાં એક પગલું ભરતા, સરકાર રાજ્યોના સહયોગથી એક સમર્પિત "ગ્રામીણ સમૃદ્ધિ અને સ્થિતિસ્થાપકતા" કાર્યક્રમ શરૂ કરવાની યોજના બનાવી રહી છે. આ પહેલ વ્યાપક ગ્રામીણ વિકાસ વ્યૂહરચનાઓ દ્વારા કૃષિ ક્ષેત્રમાં અલ્પ-રોજગાર (underemployment) ની સમસ્યાને હલ કરવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરશે, જેનો ઉદ્દેશ્ય ટકાઉ આજીવિકાની તકો ઊભી કરવાનો છે.
પહેલા મનીકંટ્રોલ ગુજરાતી પર ગુજરાતીમાં સ્ટોક માર્કેટ, Stock Tips, સમાચાર, પર્સનલ ફાઇનાન્સ અને બિઝનેસ સંબંધિત સમાચાર વાંચો. દૈનિક બજાર અપડેટ્સ માટે Moneycontrol App ડાઉનલોડ કરો.