Iran-Israel war : બજારની નજર આજે ક્રૂડ ઓઇલ પર છે, જે $78ને વટાવી ગયો છે. ખરેખર, ઈરાન-ઈઝરાયલ યુદ્ધમાં અમેરિકાના કૂદકા પછી, હોર્મુઝ સ્ટ્રેટ બંધ થવાનું જોખમ વધી ગયું છે. ઈરાન તરફથી હોર્મુઝ સ્ટ્રેટ બંધ કરવાની ધમકી આપવામાં આવી છે. યુએસ હુમલા પછી, ઈરાની સંસદમાં પ્રસ્તાવ પસાર કરવામાં આવ્યો છે. જોકે, હોર્મુઝ સ્ટ્રેટ હજુ સુધી બંધ કરવામાં આવ્યો નથી. ઈરાનના સર્વોચ્ચ નેતા ખામેની આ અંગે અંતિમ નિર્ણય લેશે.
Iran-Israel war : હોર્મુઝ સ્ટ્રેટ બંધ થવાની ભારત પર શું અસર થશે, શું છે અન્ય વિકલ્પો
હોર્મુઝ સ્ટ્રેટ ઓમાન અને ઈરાન વચ્ચેનો સાંકડો જળમાર્ગ છે. તે ખાડી દેશોને હિંદ મહાસાગર સાથે જોડે છે. તેનો શિપિંગ લેન ફક્ત 3 કિમી પહોળો છે. તે તેલ અને ગેસની જીવનરેખા છે. તે વિશ્વનો સૌથી મહત્વપૂર્ણ તેલ પરિવહન બિંદુ છે. ક્રૂડ ઓઇલનો દરેક ચોથો જહાજ અહીંથી પસાર થાય છે. એશિયાના 44 ટકા તેલ આ માર્ગ દ્વારા જાય છે. OPEC દેશોનો મોટાભાગનો પુરવઠો આ માર્ગ દ્વારા આવે છે.
MoneyControl Newsઅપડેટેડ Jun 23, 2025 પર 4:36 PM
ક્યાં છે હોર્મુઝ સ્ટ્રેટ ?
હોર્મુઝની સ્ટ્રેટ ઓમાન અને ઈરાન વચ્ચેનો એક સાંકડો જળમાર્ગ છે. તે ખાડી દેશોને હિંદ મહાસાગર સાથે જોડે છે. તેનો શિપિંગ લેન ફક્ત 3 કિમી પહોળો છે. તે તેલ અને ગેસની જીવનરેખા છે. તે વિશ્વનો સૌથી મહત્વપૂર્ણ તેલ પરિવહન બિંદુ છે. ક્રૂડ ઓઇલનો દરેક ચોથો જહાજ અહીંથી પસાર થાય છે. એશિયાના 44 ટકા તેલ આ માર્ગમાંથી પસાર થાય છે. OPEC દેશોનો મોટાભાગનો પુરવઠો આ માર્ગમાંથી આવે છે.
હોર્મુઝની સ્ટ્રેટ: તેલ અને ગેસની જીવનરેખા
હોર્મુઝની સ્ટ્રેટને તેલ અને ગેસની જીવનરેખા માનવામાં આવે છે. વિશ્વના ગેસ પુરવઠાનો 20-30 ટકા આ માર્ગમાંથી પસાર થાય છે. દર મહિને 3000 થી વધુ જહાજો આ માર્ગમાંથી પસાર થાય છે. દરરોજ 2.08 કરોડ બેરલ તેલ અને 29 કરોડ ઘન મીટર ગેસ આ માર્ગ દ્વારા સપ્લાય કરવામાં આવે છે.
હોર્મુઝ સ્ટ્રેટ બંધ થવાથી વિશ્વ પર અસર
હોર્મુઝ સ્ટ્રેટ બંધ થવાથી તેલ અને ગેસનો પુરવઠો ખોરવાશે. તેલ અને ગેસના ભાવમાં મોટો ઉછાળો આવી શકે છે. આનાથી માલભાડામાં ભારે ઉછાળો આવી શકે છે. ફુગાવાનું જોખમ વધશે. વૈશ્વિક અર્થતંત્રમાં મંદીનું જોખમ વધશે.
હોર્મુઝ સ્ટ્રેટ બંધ થવાથી ભારત પર અસર
ભારત દરરોજ 5.6 મિલિયન બેરલ ક્રૂડ ઓઇલની આયાત કરે છે. આમાંથી 1.5-2 મિલિયન બેરલ તેલ હોર્મુઝ સ્ટ્રેટમાંથી આયાત કરવામાં આવે છે. LNGના પુરવઠાની વાત કરીએ તો, 50 ટકા LNG સ્થાનિક સ્ત્રોતોમાંથી પૂરો પાડવામાં આવે છે. બાકીનો ગેસ કતાર અને ગલ્ફ દેશોમાંથી આવે છે. કતાર હોર્મુઝ સ્ટ્રેટનો ઉપયોગ કરતું નથી. જો આપણે ભારતમાં તેલ પુરવઠાના ચિત્ર પર નજર કરીએ તો, દેશની કુલ જરૂરિયાતના 90 ટકા આયાત કરવામાં આવે છે. આમાંથી 40 ટકા તેલ પશ્ચિમ એશિયામાંથી આવે છે અને 38 ટકા તેલ રશિયામાંથી આવે છે. હોર્મુઝ સ્ટ્રેટ બંધ થવાથી ભારતે ખૂબ ચિંતા કરવાની જરૂર નથી. લગભગ 40 દેશોમાંથી તેલ આવે છે.
ભારત પાસે પૂરતો ભંડાર છે. ભારતને રશિયાનો પણ ટેકો છે. રશિયા ક્રૂડ ઓઇલનો સૌથી મોટો સપ્લાયર છે. 2025 માં, ભારત દરરોજ 21-22 લાખ બેરલ તેલ ખરીદશે. રશિયન તેલ સુએઝ કેનાલ અથવા પેસિફિક મહાસાગરમાંથી આવે છે. આ ઉપરાંત, ભારત યુએસ, બ્રાઝિલ, નાઇજીરીયા, અંગોલાથી આયાત વધારી શકે છે.
પહેલા મનીકંટ્રોલ ગુજરાતી પર ગુજરાતીમાં સ્ટોક માર્કેટ, Stock Tips, સમાચાર, પર્સનલ ફાઇનાન્સ અને બિઝનેસ સંબંધિત સમાચાર વાંચો. દૈનિક બજાર અપડેટ્સ માટે Moneycontrol App ડાઉનલોડ કરો.