Israel Hamas War: ઇઝરાયેલ અને પેલેસ્ટાઇન વચ્ચેનો વિવાદ દાયકાઓ જૂનો, હમાસના હુમલાએ આગમાં ઘી ઉમેર્યું
Israel Hamas War: ઇઝરાયેલને અડીને આવેલા ગાઝા પટ્ટીમાંથી ઇઝરાયેલ પર મોટાપાયે રોકેટ હુમલો કરવામાં આવ્યો હતો. હુમલો એટલો મોટો હતો કે 20 મિનિટમાં લગભગ 5000 રોકેટ છોડવામાં આવ્યા હતા. ગાઝાના ઉગ્રવાદી સંગઠન હમાસે આ હુમલાની જવાબદારી લીધી હતી. તેના બદલામાં ઈઝરાયેલે હમાસ સામે યુદ્ધની જાહેરાત કરી અને દાયકાઓથી ચાલી રહેલ તણાવ હવે નવા સંઘર્ષનું રૂપ લેતું જોવા મળી રહ્યું છે.
Israel Hamas War: દાયકાઓથી ચાલી રહેલ તણાવ હવે નવા સંઘર્ષનું રૂપ લેતું જોવા મળી રહ્યું છે.
Israel Hamas War: ઈઝરાયેલના લોકોએ કલ્પના પણ નહીં કરી હોય કે શનિવારની સવાર તેમના માટે યુદ્ધની શરૂઆત હશે. પરોઢ થતાં જ આકાશમાંથી એક સાથે રોકેટનો વરસાદ થવા લાગ્યો. આકાશ રોકેટ અને મિસાઈલોથી ગુંજવા લાગ્યું. આ રોકેટ ગાઝાથી ઈઝરાયેલ પર છોડવામાં આવ્યા હતા અને હવે તેણે યુદ્ધનું સ્વરૂપ લઈ લીધું છે. ઈઝરાયેલને અડીને આવેલી ગાઝા પટ્ટીમાંથી ઈઝરાયેલ પર જોરદાર રોકેટ હુમલો કરવામાં આવ્યો હતો. હુમલો એટલો મોટો હતો કે 20 મિનિટમાં લગભગ 5000 રોકેટ છોડવામાં આવ્યા હતા. ગાઝાના ઉગ્રવાદી સંગઠન હમાસે આ હુમલાની જવાબદારી લીધી હતી. તેના બદલામાં ઈઝરાયેલે હમાસ સામે યુદ્ધની જાહેરાત કરી અને દાયકાઓથી ચાલી રહેલ તણાવ હવે નવા સંઘર્ષનું રૂપ લેતો જણાય છે.
આગળ વધતા પહેલા, શનિવારે ઇઝરાયેલમાં શું થયું તેના પર એક નજર કરીએ. ગાઝા પટ્ટીથી, હમાસે દક્ષિણ અને મધ્ય ઇઝરાયેલ પર રોકેટ છોડ્યા. અહેવાલ છે કે આ હુમલાઓમાં ઘણા ઇઝરાયેલી લોકોના મોત થયા છે અને સેંકડો ઘાયલ થયા છે.
આ પછી ઈઝરાયેલના વડાપ્રધાન બેન્જામિન નેતન્યાહુએ યુદ્ધની જાહેરાત કરી હતી. તેમણે દાવો કર્યો હતો કે હમાસ "એવી કિંમત ચૂકવશે જેની તેણે ક્યારેય કલ્પના કરી ન હોય." નેતન્યાહુએ કહ્યું, "અમે યુદ્ધમાં છીએ. આ કોઈ ઓપરેશન નથી, પરંતુ હવે યુદ્ધ ફાટી નીકળ્યું છે."
ઇઝરાયેલી સંરક્ષણ દળે હમાસ સામે ઓપરેશન આયર્ન સ્વોર્ડ્સની જાહેરાત કરીને બદલો લીધો. ઈઝરાયેલ એરફોર્સે પેલેસ્ટિનિયન ઉગ્રવાદી સંગઠન હમાસને નિશાન બનાવીને ડઝનબંધ ફાઈટર પ્લેન વડે ગાઝા પટ્ટીના અનેક વિસ્તારોમાં હુમલો કર્યો છે. ઈઝરાયેલે હમાસના 17 ઠેકાણા અને 4 હેડક્વાર્ટર પર હવાઈ હુમલા કર્યા છે.
સેનાએ કહ્યું કે હમાસના લડવૈયાઓ સરહદ પાર કરીને ઈઝરાયેલમાં ઘૂસી ગયા છે અને નાગરિકોને નિશાન બનાવ્યા હોવાના અહેવાલ છે. હમાસે ઈઝરાયલી સૈનિકોને બંધક બનાવ્યા હોવાનો પણ દાવો કર્યો છે.
દરમિયાન, હમાસની લશ્કરી પાંખના નેતા મોહમ્મદ ડેઇફે જણાવ્યું હતું કે શનિવારે સવારે ઇઝરાયેલમાં 5,000 રોકેટ છોડવામાં આવ્યા હતા. તેઓએ આ હુમલાને "ઓપરેશન અલ-અક્સા સ્ટોર્મ" નામ આપ્યું.
ઈઝરાયેલ-પેલેસ્ટાઈન વિવાદ દાયકાઓ જૂનો
આ તાજેતરનું ડેવલપમેન્ટ હતું, પરંતુ આ આજની લડાઈ નથી. આ સમગ્ર વિવાદને સમજવા માટે આપણે ઈતિહાસના કેટલાક પાના ફેરવવા પડશે.
વાસ્તવમાં, 19મી સદીના અંતમાં, એક વંશીય-રાષ્ટ્રવાદી ચળવળ ઉભરી આવી, જેણે પેલેસ્ટાઇનમાં યહૂદી લોકો માટે પોતાની જમીનની માંગણી કરી. આ ચળવળને જ ઝિઓનિઝમ નામ આપવામાં આવ્યું હતું. બીજા વિશ્વયુદ્ધ પછી યહૂદી રાજ્ય માટેના સમર્થનમાં નોંધપાત્ર વધારો થયો. કારણ કે નાઝીઓ દ્વારા યહૂદી લોકોનો કત્લેઆમ બધાએ જોયો હતો.
હિટલરના આતંકથી બચવા માટે યહૂદીઓ મધ્ય પૂર્વના આ વિસ્તારમાં આવવા લાગ્યા. આરબ સમુદાયના લોકો પણ અહીં રહેતા હતા. પ્રથમ વિશ્વયુદ્ધ પછી અહીં ઓટ્ટોમન સામ્રાજ્યનો અંત આવ્યો અને અંગ્રેજોએ તેને પોતાના હાથમાં લઈ લીધો.
બ્રિટિશ શાસકોએ પેલેસ્ટાઈનમાં યહૂદીઓ માટે 'અલગ જમીન' બનાવવાની વાત કરી હતી. યહૂદીઓ આ વિસ્તારને તેમના પૂર્વજોની જમીન માને છે. આરબ સમુદાય પણ તેના પર દાવો કરે છે. પરિણામ એ આવ્યું કે બંને વચ્ચે તણાવ વધવા લાગ્યો.
1947માં યુનાઈટેડ નેશન્સ અને અંગ્રેજોએ પેલેસ્ટાઈનને બે ભાગમાં વહેંચવાનો નિર્ણય કર્યો. આનો એક ભાગ યહૂદીઓનો છે અને બીજો આરબ સમુદાયનો છે.
આરબ વિરોધ વચ્ચે, 14 મે, 1948 ના રોજ, યહૂદી નેતાઓએ ઇઝરાયેલ રાજ્યની રચનાની જાહેરાત કરી અને બ્રિટિશરો ચાલ્યા ગયા.
આ પછી તરત જ પ્રથમ ઇઝરાયેલ-આરબ યુદ્ધ થયું, જેમાં ઇઝરાયેલ જીત્યું. આ કારણે અહીં લગભગ સાડા સાત લાખ પેલેસ્ટાઈન બેઘર થઈ ગયા.
આ યુદ્ધ પછી, આ સમગ્ર વિસ્તારને ત્રણ ભાગોમાં વહેંચવામાં આવ્યો - ઇઝરાયેલ, પશ્ચિમ કાંઠો, જોર્ડન નદીનો પશ્ચિમ કિનારો અને ગાઝા પટ્ટી. પેલેસ્ટિનિયન વસ્તી ગાઝા પટ્ટી અને પશ્ચિમ કાંઠે રહે છે.
લગભગ 25 માઈલ લાંબી અને 6 માઈલ પહોળી ગાઝા પટ્ટીમાં 22 લાખ લોકો રહે છે. વસ્તીની દ્રષ્ટિએ આ વિશ્વનો સૌથી ગીચ વસ્તી ધરાવતો વિસ્તાર છે.
ઈઝરાયેલ અને પેલેસ્ટાઈન વચ્ચે સંઘર્ષ હજુ પણ ચાલુ છે. ઇઝરાયેલનો ઉદ્દેશ્ય વિશ્વ મંચ પર યહૂદી રાષ્ટ્ર તરીકે ઓળખ મેળવવાનો છે. પેલેસ્ટાઈન તેનો વિરોધ કરી રહ્યું છે.
75 વર્ષોમાં, ઇઝરાયેલે તેના આરબ સહયોગીઓ સામે અનેક યુદ્ધો લડ્યા છે તેમજ પેલેસ્ટિનિયન પ્રદેશોમાં બળવાખોરીનો સામનો કર્યો છે.
દરમિયાન, ઇઝરાયલે પશ્ચિમના સમર્થનથી ઝડપથી આધુનિકીકરણ અને પોતાની જાતને મજબૂત કરી છે. તે જ સમયે, તેણે 1947 ની યુએન યોજનામાં નિર્ધારિત મર્યાદાઓથી આગળ પેલેસ્ટાઇન પર તેના કબજાને પણ વિસ્તૃત કર્યો છે.
હમાસ શું છે?
હમાસ એ સૌથી મોટું પેલેસ્ટિનિયન આતંકવાદી ઇસ્લામવાદી જૂથ છે અને આ ક્ષેત્રના બે મુખ્ય રાજકીય પક્ષોમાંનું એક છે. હાલમાં, તે ગાઝા પટ્ટીમાં 2 મિલિયન પેલેસ્ટિનિયન પર શાસન કરે છે. જો કે, આ સંગઠન ઈઝરાયેલ સામે સશસ્ત્ર પ્રતિકાર માટે પણ જાણીતું છે.
ઈઝરાયેલ, અમેરિકા, યુરોપિયન યુનિયન, યુકે સહિત ઘણા દેશોએ હમાસને આતંકવાદી સંગઠન જાહેર કર્યું છે. આ સંસ્થાની શરૂઆત 1980ના દાયકાના અંત ભાગમાં કરવામાં આવી હતી. ઈઝરાયેલ પર શનિવારે થયેલો આ હુમલો છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં સૌથી મોટો હુમલો કહેવામાં આવી રહ્યો છે.