Budget 2024 For Defence: આ વખતે કેન્દ્રીય નાણામંત્રી નિર્મલા સીતારમણે પોતાના બજેટના 12.9 ટકા સંરક્ષણ માટે ફાળવ્યા છે. પરંતુ વચગાળાના બજેટમાં આમાં નોંધપાત્ર ઘટાડો કરવામાં આવ્યો છે. આ વખતે સંરક્ષણ બજેટ માટે 6,21,940 કરોડ રૂપિયાની જાહેરાત કરવામાં આવી છે. જ્યારે વચગાળાના બજેટમાં આ જાહેરાત 6,21,541 કરોડ રૂપિયાની હતી.
Budget 2024 For Defence: સરહદી સુરક્ષા-ઘરેલુ ઉત્પાદો પર ભાર, સંરક્ષણ બજેટમાં ગત વર્ષ કરતાં રૂપિયા 68 હજાર કરોડનો વધારો
આ વખતના સંરક્ષણ બજેટમાં સીમા સુરક્ષા અને સ્થાનિક ઉત્પાદનો પર વધુ ભાર મૂકવામાં આવ્યો છે. સંરક્ષણ સ્ટાર્ટઅપ્સને પ્રોત્સાહન આપવાની પણ જોગવાઈ છે. આ વખતે બજેટ ગત વર્ષ કરતા 68 હજાર કરોડ રૂપિયા વધુ છે. આવો જાણીએ, નિર્મલા સીતારમણે દેશની રક્ષા માટે કેટલું બજેટ આપ્યું.
MoneyControl Newsઅપડેટેડ Jul 23, 2024 પર 5:17 PM
ગયા વર્ષની સરખામણીએ આ બજેટમાં માત્ર 4.72 ટકાનો વધારો થયો છે. ગયા વર્ષનું સંરક્ષણ બજેટ 5.93 લાખ કરોડ રૂપિયાથી થોડું વધારે હતું. નાણામંત્રીએ આ સંરક્ષણ બજેટમાં રુપિયા 1.05 લાખ કરોડની જાહેરાત માત્ર એટલા માટે કરી છે જેથી દેશની કંપનીઓ પાસેથી સંરક્ષણની ખરીદી અને વેચાણ આત્મનિર્ભર ભારત હેઠળ થઈ શકે. તેમનું પ્રમોશન થઈ શકે છે.
સરહદની સુરક્ષા માટે રસ્તાઓનું નિર્માણ જરૂરી છે, તેથી આ વખતે બોર્ડર રોડ માટે બજેટમાં 30 ટકાનો વધારો કરવામાં આવ્યો છે. આ માટે 6500 કરોડ રૂપિયા આપવામાં આવ્યા છે. iDEX યોજના હેઠળ સંરક્ષણ સ્ટાર્ટઅપ્સ માટે રુપિયા 518 કરોડની જાહેરાત કરવામાં આવી છે. જેથી નવા હથિયારો અને ટેક્નોલોજી વિકસાવી શકાય.
ગયા વર્ષના બજેટ કરતાં 68 હજાર કરોડ રૂપિયા વધુ
જો ગયા વર્ષના સંરક્ષણ બજેટ સાથે સરખામણી કરવામાં આવે તો આ વર્ષે સંરક્ષણ બજેટમાં રુપિયા 68,834 કરોડનો વધારો કરવામાં આવ્યો છે. જ્યારે વર્ષ 2022-23માં આ બજેટ 5.25 લાખ કરોડ રૂપિયાથી થોડું વધારે હતું. આ વખતે બજેટનો 27.67 ટકા કેપિટલ એક્વિઝિશન એટલે કે રુપિયા 1.72 લાખ કરોડ છે.
14.82 ટકા આવક ખર્ચ અને ઓપરેશનલ સજ્જતા એટલે કે રુપિયા 92,088 કરોડ. 30.68% પગાર અને ભથ્થાં, 22.72% પેન્શન એટલે કે રુપિયા 1.41 લાખ કરોડ. 4.11 ટકા નાગરિક સંસ્થાઓને આપવામાં આવ્યા છે. ભારતીય કોસ્ટ ગાર્ડને રુપિયા 7651 કરોડ અને DRDOને રુપિયા 23,855 કરોડ.
સંરક્ષણ ઉત્પાદનમાં ભારતની સ્થિતિ શું રહી છે?
ભારતનું વાર્ષિક સંરક્ષણ ઉત્પાદન 2023-24માં તેના સર્વોચ્ચ સ્તરે પહોંચવાનું હતું. આ સમયગાળા દરમિયાન આશરે 1.27 લાખ કરોડ રૂપિયાનું સંરક્ષણ ઉત્પાદન હાંસલ કરવામાં આવ્યું હતું. જે ગયા વર્ષના રુપિયા 1.09 લાખ કરોડ કરતા ઘણો વધારે છે. સંરક્ષણ મંત્રાલયે ત્રણ વર્ષમાં ભારતીય કંપનીઓ પાસેથી 12,300 સંરક્ષણ ઉત્પાદનોની ખરીદી અને ઉત્પાદન કર્યું છે. સ્થાનિક સંરક્ષણ ઉત્પાદન વધી રહ્યું છે.
ભારતની ભાવિ સંરક્ષણ માટેની તૈયારી શું છે?
અનુમાન મુજબ, ભારતીય સૈન્ય આગામી પાંચથી છ વર્ષમાં 130 અબજ ડોલરની મૂડી પ્રાપ્તિ કરશે. એટલે કે રુપિયા 10.88 લાખ કરોડ. સરકાર વિદેશમાંથી લઘુત્તમ સંરક્ષણ ઉત્પાદનો, સાધનો અને શસ્ત્રો ખરીદવાની યોજના ધરાવે છે. ઘરેલું શસ્ત્રોનો ઉપયોગ કરવો જોઈએ. આગામી પાંચ વર્ષમાં રુપિયા 1.75 લાખ કરોડના સ્થાનિક સંરક્ષણ ઉત્પાદનની તૈયારીઓ કરવામાં આવી રહી છે. હાલમાં જ રક્ષા મંત્રી રાજનાથ સિંહે કહ્યું હતું કે વર્ષ 2028-29 સુધીમાં ભારતમાંથી હથિયારોની નિકાસ 50 હજાર કરોડ રૂપિયાની થશે. હાલમાં તેની કિંમત 21,803 કરોડ રૂપિયા છે.
પહેલા મનીકંટ્રોલ ગુજરાતી પર ગુજરાતીમાં સ્ટોક માર્કેટ, Stock Tips, સમાચાર, પર્સનલ ફાઇનાન્સ અને બિઝનેસ સંબંધિત સમાચાર વાંચો. દૈનિક બજાર અપડેટ્સ માટે Moneycontrol App ડાઉનલોડ કરો.