ભારતના AMCA પ્રોજેક્ટને ફ્રાન્સનો સાથ, સ્વદેશી સ્ટીલ્થ ફાઇટર જેટના એન્જિનમાં મોટી સફળતા

ભારતના એડવાન્સ્ડ મીડિયમ કોમ્બેટ એરક્રાફ્ટ (AMCA) પ્રોજેક્ટને નવી ઉડાન મળી છે. ફ્રાન્સની પ્રખ્યાત જેટ એન્જિન નિર્માતા કંપની સફ્રાન (Safran S.A.) અને ડિફેન્સ રિસર્ચ એન્ડ ડેવલપમેન્ટ ઓર્ગેનાઇઝેશન (DRDO)ના ગેસ ટર્બાઇન રિસર્ચ એસ્ટાબ્લિશમેન્ટ (GTRE) વચ્ચે થનારી ડીલમાં 100% ટેક્નોલોજી ટ્રાન્સફરની ખાતરી આપવામાં આવી છે. આનો અર્થ એ થયો કે ભારતમાં જ પાંચમી પેઢીના સ્ટીલ્થ ફાઇટર જેટ માટે સંપૂર્ણ સ્વદેશી એન્જિન બનશે. આ સમાચાર ચીન માટે ચિંતાજનક હોઈ શકે છે, કારણ કે તે હજુ પણ રશિયન અથવા રિવર્સ એન્જિનિયર્ડ એન્જિન પર નિર્ભર છે.

12 વર્ષનો મહત્વાકાંક્ષી પ્લાન

સફ્રાન અને GTRE મળીને 120 kN પાવર ક્ષમતાવાળું જેટ એન્જિન બનાવશે, જેની ક્ષમતા 12 વર્ષમાં વધારીને 140 kN સુધી લઈ જવામાં આવશે. આ એન્જિન સંપૂર્ણપણે ભારતમાં બનશે અને તેના બૌદ્ધિક સંપદા અધિકાર (Intellectual Property Rights) ભારત પાસે રહેશે. આ ડીલમાં સફ્રાન દ્વારા ક્રિસ્ટલ બ્લેડ ટેક્નોલોજી સહિતની અદ્યતન ટેક્નોલોજી ટ્રાન્સફર કરવામાં આવશે. DRDO પાસે પહેલેથી જ ક્રિસ્ટલ બ્લેડ ટેક્નોલોજી છે, પરંતુ પાંચમી પેઢીના ફાઇટર જેટ માટે તેને વધુ અદ્યતન બનાવવી જરૂરી છે.

ફ્રાન્સની મદદથી ભારતનું સપનું સાકાર

આ ડીલની ચર્ચા છેલ્લા બે વર્ષથી ચાલી રહી છે, અને હવે સરકાર તેને ઝડપથી આગળ વધારવા માટે સક્રિય થઈ છે. AMCA એક મલ્ટી-રોલ એરક્રાફ્ટ હશે, જેમાં બે એન્જિન હશે. આ પ્રોજેક્ટમાં ખાનગી ક્ષેત્રની કંપનીઓ જેમ કે ટાટા ગ્રૂપ, લાર્સન એન્ડ ટુબ્રો અને અદાણી ડિફેન્સ પણ યોગદાન આપશે. રક્ષા મંત્રી રાજનાથ સિંહ અને વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ સ્વદેશી ફાઇટર જેટ અને એન્જિનના વિકાસ પર ભાર મૂક્યો છે, જે આ ડીલને વધુ મહત્વપૂર્ણ બનાવે છે.

ચીન માટે ચેલેન્જ

આજની તારીખે ચીન પાસે પોતાના અદ્યતન ફાઇટર જેટ માટે સ્વદેશી એન્જિન નથી. તે રશિયન એન્જિનો અથવા રિવર્સ એન્જિનિયરિંગ પર આધાર રાખે છે. બીજી તરફ, ભારતનો આ પ્રોજેક્ટ સફળ થશે તો તે રક્ષા ક્ષેત્રે મોટી છલાંગ હશે. જોકે, ભારતે ‘કાવેરી એન્જિન’ પર દાયકાઓથી કામ કર્યું છે, પરંતુ તે હજુ સંપૂર્ણ સફળ થયું નથી. સફ્રાન સાથેની આ ભાગીદારી ભારતના સ્વદેશી રક્ષા ઉદ્યોગને નવી ઊંચાઈઓ પર લઈ જશે.