Mutual Fund: રોકાણ ઘટ્યું, પણ મ્યુચ્યુઅલ ફંડ્સનો પોર્ટફોલિયો વિસ્તર્યો, નવા 1,244 સ્ટોક્સનો વિક્રમી ઉમેરો

FPI Mutual Fund: ભારતીય શેરબજારમાં એક રસપ્રદ વલણ જોવા મળી રહ્યું છે. એક તરફ મ્યુચ્યુઅલ ફંડ્સમાં રોકાણનો પ્રવાહ થોડો ધીમો પડ્યો છે, તો બીજી તરફ મ્યુચ્યુઅલ ફંડ હાઉસિસ સતત નવા સ્ટોક્સ તેમના પોર્ટફોલિયોમાં ઉમેરી રહ્યા છે. હાલમાં, ભારતીય મ્યુચ્યુઅલ ફંડ ઉદ્યોગ કુલ 1,244 સ્ટોક્સમાં રોકાણ ધરાવે છે, જે સતત પાંચમા મહિને એક નવો રેકોર્ડ સ્તર છે.

પોર્ટફોલિયોમાં ઝડપી વિસ્તરણ

ગયા વર્ષની સરખામણીમાં આ વર્ષે મ્યુચ્યુઅલ ફંડ્સ વધુ ઝડપે નવા સ્ટોક્સ ઉમેરી રહ્યા છે. છેલ્લા એક વર્ષમાં, વિવિધ એસેટ મેનેજરોએ 164 નવા સ્ટોક્સ ઉમેર્યા છે, જે વાર્ષિક ધોરણે 15.2% નો નોંધપાત્ર વધારો સૂચવે છે. આ વધારો જુલાઈ 2024 પછીનો સૌથી ઝડપી માનવામાં આવે છે. જૂન 2017માં મ્યુચ્યુઅલ ફંડ્સનું રોકાણ 746 સ્ટોક્સમાં હતું, જે આજે 1,244 સુધી પહોંચ્યું છે, જે દર્શાવે છે કે ઉદ્યોગની પહોંચ કેટલી વિસ્તરી છે.

રોકાણ પ્રવાહમાં ઘટાડો અને IPO બજારની સ્થિતિ

આ આંકડા ત્યારે સામે આવ્યા છે જ્યારે ઇક્વિટી સ્કીમ્સમાં રોકાણનો પ્રવાહ ઓક્ટોબરમાં ઘટીને 24,690 કરોડ રૂપિયા થયો હતો. આ કેલેન્ડર વર્ષના જુલાઈ મહિનામાં આ આંકડો 42,702 કરોડ રૂપિયાના ઉચ્ચતમ સ્તરે હતો. ડેટા મુજબ, 2025માં કુલ 1.3 લાખ કરોડ રૂપિયાના IPO (ઇનિશિયલ પબ્લિક ઑફરિંગ) જારી કરવામાં આવ્યા છે. તેમાંથી મોટાભાગના, એટલે કે 82,975.97 કરોડ રૂપિયા, 'ઓફર-ફોર-સેલ' (OFS) ના રૂપમાં આવ્યા હતા. અહીં એ સમજવું જરૂરી છે કે OFS દ્વારા એકત્ર કરાયેલા ભંડોળ કંપનીની વૃદ્ધિ અથવા વ્યવસાયિક પ્રવૃત્તિઓ માટે ઉપયોગમાં લેવાને બદલે, શેર વેચનાર રોકાણકારો અથવા પ્રમોટરો પાસે જાય છે.

વિવિધતા અને જોખમ વ્યવસ્થાપન

NSEના ડેટા દર્શાવે છે કે 2020 થી મ્યુચ્યુઅલ ફંડ્સના એકંદર પોર્ટફોલિયોમાં એકાગ્રતા દરમાં ઘટાડો થયો છે, જે વિદેશી પોર્ટફોલિયો રોકાણકારો (FPIs) કરતા પણ ઓછો રહે છે. આ વિશાળ સંખ્યામાં સ્ટોક્સમાં રોકાણ એ પણ સૂચવે છે કે છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં ઘણી કંપનીઓના બજાર મૂડીકરણમાં નોંધપાત્ર વધારો થયો છે. મહામારી પહેલાં અથવા અગાઉના સમયગાળાની તુલનામાં, હવે વધુ કંપનીઓ રોકાણ માટે યોગ્ય માનવામાં આવે છે.