ગુજરાતના ગૌરવ સિંહની ગાથા: વિશ્વ સિંહ દિવસની ઉજવણી અને સંરક્ષણની અદ્ભુત સફળતા

World Lion Day: આજે, 10મી ઓગસ્ટે સમગ્ર વિશ્વમાં વિશ્વ સિંહ દિવસ (World Lion Day) ની ઉજવણી કરવામાં આવી રહી છે. આ દિવસ સિંહના સંરક્ષણ અને તેની ઘટતી જતી વસ્તી વિશે જાગૃતિ ફેલાવવા માટે સમર્પિત છે. ખાસ કરીને આપણા ગુજરાત માટે આ દિવસ ખૂબ જ મહત્વનો છે, કારણ કે એશિયાટિક સિંહ (Asiatic Lion) માત્ર ગુજરાતના ગીર અભયારણ્યમાં જ જોવા મળે છે.

વિશ્વ સિંહ દિવસની શરૂઆત કેવી રીતે થઈ?

વર્ષ 2013માં, બિગ કેટ રેસ્ક્યુ નામની સંસ્થાએ, જે સિંહો માટે વિશ્વનું સૌથી મોટું અભયારણ્ય છે, આ દિવસની સ્થાપના કરી હતી. સંસ્થાના સહ-સ્થાપકો ડેરેક અને બેવર્લી જોબર્ટે સિંહોની ઘટતી સંખ્યા અને તેમના નિવાસસ્થાન પરના જોખમોને ઓળખ્યા. આ પછી, તેમણે નેશનલ જિયોગ્રાફિક સાથે મળીને 'બિગ કેટ ઈનિશિએટિવ' શરૂ કર્યો. વર્ષ 2013માં, આ તમામ પ્રયાસોને એક સાથે લાવીને 10મી ઓગસ્ટે વિશ્વ સિંહ દિવસની ઉજવણીની શરૂઆત થઈ.

ગુજરાતમાં સિંહ સંરક્ષણની અદ્ભુત ગાથા

એક સમયે એશિયાટિક સિંહને લુપ્ત થતી પ્રજાતિઓમાં ગણવામાં આવતા હતા. પરંતુ ગુજરાતના વન વિભાગ અને સ્થાનિક લોકોના સહયોગથી થયેલા પ્રયાસોનું પરિણામ આજે આપણી સામે છે. વર્ષ 2001માં સિંહોની સંખ્યા 327 હતી, જે ધીમે ધીમે વધીને 2011માં 411, 2015માં 523 અને 2020માં 674 થઈ.

હવે તો સિંહોની સંખ્યા નવસોની નજીક પહોંચી ગઈ છે, જે આપણા બધા માટે ગૌરવની વાત છે. વર્ષ 2025ની ગણતરી મુજબ, ગીરમાં સિંહોની સંખ્યા વધીને 891 થઈ ગઈ છે. જૂનાગઢના નવાબ રસુલ ખાને સિંહોના શિકાર પર પ્રતિબંધ મૂકીને સંરક્ષણની શરૂઆત કરી હતી, અને આજે પણ સક્કરબાગ ઝૂઓલોજિકલ પાર્ક આ કાર્યમાં મહત્વનો ભાગ ભજવી રહ્યું છે.

બરડા બન્યું બીજું ઘર