સોમવારે કસ્ટમ્સ ડેટા દ્વારા જાહેર કરાયેલા આંકડાએ એક સાથે બે વિરોધાભાસી ચિત્રો રજૂ કર્યા છે, જે વૈશ્વિક વેપારમાં ચીનના બદલાતા સમીકરણો તરફ ઈશારો કરે છે. એક તરફ, ચીનનો તેના સૌથી મોટા ગ્રાહક – અમેરિકા – તરફનો માલનો નિકાસ 27 ટકાની જંગી ઘટાડો નોંધાવીને તળિયે પહોંચી ગયો છે. બીજી તરફ, તેની વૈશ્વિક નિકાસ છ મહિનાના સૌથી ઊંચા સ્તરે પહોંચી છે.
ચીનનો અમેરિકાને સામાન મોકલવાનો ધંધો તળિયે, પણ વૈશ્વિક નિકાસ 6 મહિનાની ઊંચાઈએ, આ છે આંકડાની આખી માયાજાળ
તાજા આંકડા મુજબ સપ્ટેમ્બરમાં ચીનનો અમેરિકાને થતો માલનો નિકાસ 27% ઘટી ગયો, જે સતત 6 મહિનાની મંદી દર્શાવે છે. જોકે, દક્ષિણ-પૂર્વ એશિયા અને અન્ય બજારોમાં જબરદસ્ત વૃદ્ધિના કારણે ચીનનું વૈશ્વિક નિકાસ 6 મહિનાની ઊંચાઈ પર પહોંચ્યું. જાણો આ વેપાર યુદ્ધની અસર અને આગામી પડકારો.
MoneyControl Newsઅપડેટેડ Oct 16, 2025 પર 3:08 PM
આ આંકડાને સમજવા માટે થોડું વિગતવાર જોવું પડશે.
અમેરિકા સાથેનો વેપાર: સતત 6 મહિનાથી ઘટાડો
ચીનનો અમેરિકાને થતો માલનો નિકાસ સપ્ટેમ્બરમાં વાર્ષિક ધોરણે 27 ટકા ઘટ્યો છે. આ ઘટાડો એટલા માટે મહત્વનો છે કારણ કે તે સતત છઠ્ઠો મહિનો છે જ્યારે આ આંકડો નીચે જઈ રહ્યો છે. આ પહેલા ઓગસ્ટમાં તો આ ઘટાડો 33 ટકા સુધી પહોંચી ગયો હતો. આ મંદી સ્પષ્ટપણે દર્શાવે છે કે ચીન અને અમેરિકા વચ્ચેના તૂટેલા ટેરિફ કરાર અને બંને દેશો દ્વારા લાગુ કરાયેલા નવા જંગી ટેરિફની અસર હવે વેપાર પર દેખાવા લાગી છે. રાજકીય અનિશ્ચિતતાએ ધંધાકીય સંબંધોને મોટો ફટકો માર્યો છે.
આ જ તણાવ વચ્ચે એક મોટા સમાચાર પણ સામે આવ્યા છે. અમેરિકન રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ દ્વારા 1 નવેમ્બરથી ચીન પર 100 ટકા જેટલો વધારાનો ટેરિફ લગાવવાની જાહેરાત કરવામાં આવી છે, જેણે હવે આ સંબંધોમાં વધુ ગરમી લાવી દીધી છે.
વૈશ્વિક નિકાસ: 6 મહિનાની ઊંચાઈ પર
જ્યાં એક બાજુ અમેરિકાનો વેપાર તૂટી રહ્યો છે, ત્યાં બીજી બાજુ ચીને વૈશ્વિક બજારમાં ધમાકેદાર પ્રદર્શન કર્યું છે.
સપ્ટેમ્બરમાં ચીનનું વૈશ્વિક નિકાસ વાર્ષિક ધોરણે 8.3 ટકાના વધારા સાથે 328.5 અબજ અમેરિકી ડોલર પર પહોંચી ગયું, જે છેલ્લા 6 મહિનામાં સૌથી મોટું સ્તર છે. અર્થશાસ્ત્રીઓ આટલી મોટી વૃદ્ધિની અપેક્ષા નહોતા રાખી રહ્યા, કારણ કે અગાઉ ઓગસ્ટમાં માત્ર 4.4 ટકાની વૃદ્ધિ નોંધાઈ હતી. આ અણધારી ઊછાળો બતાવે છે કે ચીન વેપાર યુદ્ધની અસરને અન્ય બજારો તરફ વળીને સંતુલિત કરી રહ્યું છે.
ચીન માટે નવા બજારોનો ઉદય
ચીનની નિકાસમાં આ વૃદ્ધિનો મોટો શ્રેય એશિયા, લેટિન અમેરિકા અને આફ્રિકાના દેશોને જાય છે.
દક્ષિણ-પૂર્વ એશિયા: સપ્ટેમ્બરમાં અહીં નિકાસમાં વાર્ષિક ધોરણે 15.6 ટકાની જોરદાર વૃદ્ધિ જોવા મળી.
લેટિન અમેરિકા: નિકાસમાં 15 ટકાની વૃદ્ધિ નોંધાઈ.
આફ્રિકા: અહીં તો સૌથી મોટી છલાંગ લગાવી, નિકાસમાં 56 ટકાનો જબરદસ્ત વધારો થયો.
આ આંકડાઓ સ્પષ્ટ સંદેશ આપે છે કે ચીને અમેરિકા સાથેના વેપાર યુદ્ધને કારણે થયેલા નુકસાનની ભરપાઈ માટે સફળતાપૂર્વક નવા બજારો શોધી કાઢ્યા છે, જેણે વૈશ્વિક સ્તરે ચીનની સ્થિતિને મજબૂત કરી છે.
આયાતમાં પણ સુધારો
માત્ર નિકાસ જ નહીં, આયાતમાં પણ સુધારો જોવા મળ્યો છે. ગયા મહિને ચીનની આયાતમાં 7.4 ટકાની વૃદ્ધિ થઈ, જે ઓગસ્ટમાં થયેલી 1.3 ટકાની નજીવી વૃદ્ધિ કરતાં ઘણી સારી છે. આ સૂચવે છે કે સ્થાનિક માંગ પણ ધીમે ધીમે પાટા પર આવી રહી છે, જોકે નબળી ઘરેલું અર્થવ્યવસ્થા અને રિયલ એસ્ટેટ સેક્ટરમાં ચાલી રહેલી મંદીને કારણે માંગ અને વપરાશ પર હજી પણ દબાણ છે.
ચીનની કસ્ટમ્સ એજન્સીના ઉપ-મંત્રી, વાંગ જુને આ બાબતે ટિપ્પણી કરતા કહ્યું કે, "વર્તમાન બાહ્ય વાતાવરણ હજી પણ ગંભીર અને જટિલ છે. વેપારમાં અનિશ્ચિતતા અને મુશ્કેલીઓ વધી રહી છે. આપણે ચોથી ક્વાર્ટરમાં વેપારને સ્થિર રાખવા માટે વધુ મહેનત કરવાની જરૂર છે." જોકે, નેટિક્સિસના અર્થશાસ્ત્રી ગેરી એનજી માને છે કે મોટા ટેરિફ છતાં વૈશ્વિક સ્તરે ઓછા ખર્ચ અને ઓછા વિકલ્પોને કારણે ચીનની નિકાસમાં "લચીલાપણું" જળવાઈ રહ્યું છે. આ આંકડાઓ દર્શાવે છે કે વૈશ્વિક વેપારમાં ચીન પોતાનો રસ્તો બદલી રહ્યું છે અને અમેરિકા સાથેના વેપારમાં ઘટાડો થવા છતાં અન્ય વિકસતા બજારોની માંગ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરીને તે સફળતાપૂર્વક પડકારનો સામનો કરી રહ્યું છે.
પહેલા મનીકંટ્રોલ ગુજરાતી પર ગુજરાતીમાં સ્ટોક માર્કેટ, Stock Tips, સમાચાર, પર્સનલ ફાઇનાન્સ અને બિઝનેસ સંબંધિત સમાચાર વાંચો. દૈનિક બજાર અપડેટ્સ માટે Moneycontrol App ડાઉનલોડ કરો.